واحد خبر mobile.ir : مؤسسه تحقیقاتی Canalys به‌تازگی گزارشی را از وضعیت بازار اسمارت‌فون در منطقه خاور میانه طی سه‌ماهه سوم سال 2023 منتشر کرد. طبق این گزارش، در فصلی که گذشت تعداد گوشی‌های هوشمند عرضه‌شده در خاور میانه (به جز کشور ترکیه) بالغ بر 12 میلیون دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از رشد قابل ملاحظه 21 درصدی حکایت می‌کند. کارشناسان Canalys، این رشد را به تقاضای پایدار داخلی نسبت می‌دهند؛ جایی که کسب‌وکارها هم در تعداد مشتری‌های ثابت و هم در تعداد فرصت‌های شغلی خود شاهد افزایش بوده‌اند. گفتنی‌ست، علی‌رغم افت قیمت نفت، بخش غیرنفتی سهم به‌سزایی در بهبود اقتصاد منطقه ایفا کرده است.

عرضه چشمگیر اسمارت‌فون در عراق و عربستان سعودی

طی سه‌ماهه سوم 2023، عرضه اسمارت‌فون در عربستان با رشد سالانه 46 درصدی همراه بوده که در نوع خود، بسیار قابل ملاحظه است. عمده این رشد در نتیجه تقاضای فزاینده برای گوشی‌های رده-پایین حاصل شده است. با وجود موانع موجود، هزینه‌های حکومت سعودی در جهت حفظ تنوع‌بخشی اقتصاد ادامه خواهد داشت. در مقابل، رشد عرضه اسمارت‌فون در امارات متحده عربی طی فصل اخیر تنها 2 درصد گزارش شده که آن هم تا حدی مدیون سیل فراوان توریست‌ها و اتباع خارجی ساکن در این کشور است.

شتاب رشد عرضه در عراق همچنان ادامه داشته و در فصل سوم 2023 به رقم 57 درصد رسیده است. تقاضا برای گوشی‌های با قیمت زیر 150 دلار و افزایش فعالیت برندها در این کشور، از جمله پیشرانه‌های این رشد به شمار می‌روند. البته عراق در زمینه واردات اسمارت‌فون با چالش‌هایی مواجه است؛ این چالش‌ها از مشکلات تأمین دلار آمریکا و همچنین شکاف دسترسی مالی نشأت می‌گیرند. (مطابق این گزارش 80 درصد از بزرگسالان در عراق، فاقد حساب بانکی هستند) لازم به ذکر است، طی فصل اخیر، عرضه اسمارت‌فون در کویت و قطر به‌ترتیب 4 و 2 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت داشته است. مقررات سرسختانه اشتغال در کویت و تقاضای ضعیف از جانب مصرف‌کنندگان، مهم‌ترین دلایل این افت‌ها اعلام شده‌اند.

تقاضا برای مدل‌های ارزان‌قیمت با گسترش بازار رده پایین

به گفته مانیش پراوین‌کومار (Manish Pravinkumar)، مشاور ارشد Canalys در دبی، عرضه مدل‌های ارزان‌قیمت (با قیمت زیر 200 دلار) در فصل اخیر افزایش داشته است. حضور برندهایی مثل TRANSSION، شیائومی و آنر در بازارهای با متوسط قیمت فروش پایین‌تر، از جمله دلایل این رشد اعلام شده است. در پاسخ به گسترش بازار دیوایس‌های رده پایین و بلاتکلیفی‌های اقتصادی، برند TRANSSION به شکل پیوسته در حال پررنگ‌تر کردن حضور خود در بازار است. در سه‌ماهه سوم، همزمان با عرضه مدل‌های انحصاری Infinix (زیرمجموعه TRANSSION) از طریق فروشگاه آنلاین Noon در عربستان، Tecno (یکی دیگر از زیرمجموعه‌های TRANSSION) نیز جهت فروش بهتر دیوایس‌های سری Camon 20 در عراق، به مشتریان خود مشوق‌های مختلفی را ارائه کرد. می‌دانیم برندهایی مثل شیائومی و آنر سخت در تلاشند تا با مشوق‌های وسوسه‌کننده و استراتژی‌های تهاجمی فروش، به بازار اسمارت‌فون‌های پیشرفته نفوذ کنند. در چنین شرایطی، جذب مشتری از برندهای صاحب‌نام نیازمند سرمایه‌گذاری مستمر است.

در این میان، موتورولا در حال بزرگ‌تر کردن دایره کسب‌وکار مصرفی و سازمانی خود – به ویژه در کشورهای GCC (شورای همکاری خلیج فارس) – است. هدف نهایی از همکاری استراتژیک موتورولا با Logicom آن است که به لطف گوشی‌های پیشرفته سری ThinkPhone، راه‌کارهای سازمانی در اختیار کاربران این بخش قرار بگیرد. لازم به ذکر است، سامسونگ و اپل نیز در فصلی که گذشت، موفق به حفظ جایگاه قبلی خود در بازار خاور میانه شدند. شبکه توزیعی گسترده سامسونگ در کنار سرویس‌های فول-استک و استراتژی اکوسیستمی اپل به تحکیم جایگاه این دو برند در بازار خاور میانه کمک کردند. جالب است بدانید، تقاضا برای خرید گوشی‌های کارکرده این دو برند در این منطقه همچنان بالاست و یک سرمایه‌گذاری پرسود تلقی می‌شود.

گسترش سبد محصولات خرده‌فروشی‌ها و منتفع شدن برندهای نوظهور از این پدیده

به گفته پراوین‌کومار، خرده‌فروشی‌ها به شدت به دنبال آن هستند که سبد محصولات خود را متنوع‌تر کرده و از وابستگی خود به برندهای مطرح کنونی بکاهند. هدف این خرده‌فروشی‌ها جذب سرمایه‌گذاری از طریق برندسازی درون-فروشگاهی و بهبود حاشیه سود است. در این میان، برندهای نوظهور ابتکار عمل را به دست گرفته و در حال عرضه دیوایس‌های پرچمدار در منطقه خاور میانه هستند. به عنوان مثال، اوپو و آنر به طراحی و تولید گوشی‌های تاشو روی آورده‌اند تا با سابقه‌داران این عرصه (مثل سامسونگ) رقابت کنند.

البته نباید از یک نکته غافل ماند؛ اینکه مصرف‌کنندگان در کشورهایی مثل قطر، کویت و عربستان سعودی هنوز برای عوض کردن برند گوشی خود تردید دارند. مقرون به صرفه بودن، ارزش خرید بالا و در دسترس بودن از جمله عوامل کلیدی برای برندهای نوظهور به شمار می‌روند. همچنین، برای رسیدن به این عوامل، اجرای طرح‌هایی از سوی این برندها در دستور کار قرار می‌گیرد، مثل طرح «الان بخر، بعدا پرداخت کن» که از طرف برخی پلتفرم‌های فروش مثل Tabby and Tamara دنبال می‌شود؛ طرحی که هم به نفع مصرف‌کننده است و هم به نفع خرده‌فروش.

امید به رشد چشمگیر خرده‌فروشی در عربستان سعودی و امارات متحده عربی

به گفته سانیام چاورازیا (Sanyam Chaurasia)، تحلیلگر ارشد Canalys، علی‌رغم چالش‌های موجود بر سر قیمت نفت که حاصل وضعیت ژئوپولیتیکی کنونی است، بخش‌های غیرنفتی اقتصاد در منطقه خاور میانه می‌توانند بازار مصرفی را تقویت کنند. اقتصاد غیرنفتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در حال رشد و پیشرفت است. کارشناسان Canalys این رشد را به تحول دیجیتال در بخش‌هایی نظیر خرده‌فروشی، تولید، بهداشت و درمان و سرگرمی و تفریحات نسبت می‌دهند. طبق برآورد کارشناسان، پیش‌بینی می‌شود صنعت خرده‌فروشی در عربستان و امارات طی پنج سال آینده به رشد چشمگیری دست یابد.

البته فروشندگان اسمارت‌فون باید در نظر داشته باشند که عرصه خرده‌فروشی در منطقه خاور میانه به خودی خود هزینه‌بر خواهد بود. این برندها به منظور حضور قدرتمند در بازار خاور میانه، در قدم اول باید رابطه خوبی با نهادهای محلی برقرار کنند. در وهله دوم، بهتر است به جای آوردن نیروی متخصص از جای دیگر، روی آموزش نیروها در همان محل کار شود. ناگفته نماند، با وجود اهمیت بالای فروشگاه‌های فیزیکی، گرایش به سمت خرده‌فروشی آنلاین و مارکت‌پلیس‌های بیزنس-به-بیزنس بالاست. از جمله دلایل این پدیده می‌توان به ظهور مصرف‌کنندگان نسل Z، افزایش ثروت در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همچنین افزایش تعداد نیروی کار خانم اشاره کرد.