واحد خبر mobile.ir : مؤسسه تحقیقاتی Counterpoint Research روز دوشنبه 24 آوریل 2023 (4 اردیبهشت 1402) گزارشی را از وضعیت بازار اسمارت‌فون‌های بازسازی‌شده یا در اصطلاح ری‌فوربیش‌شده (refurbished) در سال 2022 منتشر کرد. با توجه به ادامه رشد تقاضا برای گوشی‌های هوشمند ری‌فوربیش‌شده در بسیاری از مناطق جغرافیایی، بازار این گوشی‌ها در سال 2022 نسبت به سال قبل از آن، 5 درصد رشد داشته است. در این میان، اپل با در دست داشتن 49 درصد از این بازار در رتبه نخست قرار داشته و سامسونگ با سهم 26 درصدی در جایگاه دوم می‌ایستد. لازم به ذکر است، بیشترین رشد فروش این نوع دیوایس‌ها به بازارهای هند و آمریکای لاتین مربوط می‌شود.

همان طور که گفته شد، بازار جهانی اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده در سال 2022 رشد سالانه 5 درصدی را تجربه کرد. البته، اگر افت 17 درصدی فروش اسمارت‌فون‌های بازسازی‌شده در چین رقم نمی‌خورد، رشد 5 درصدی مذکور به مراتب بیشتر می‌شد. این افت 17 درصدی را می‌توان شدیدترین افت در بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم چین طی سال‌های اخیر تلقی کرد. خیزش مجدد ویروس COVID-19 و معرفی سیاست‌های جدیدی موسوم به «کووید-صفر» (CIVID-Zero) از سوی دولت چین در سال 2022 برای مقابله با این ویروس، از جمله عواملی هستند که کسب‌وکار و تقاضا را در این کشور تحت تأثیر قرار دادند.

طی سال 2022، بیشترین رشد فروش گوشی‌های بازسازی‌شده – یعنی 19 درصد – در بازار هند رقم خورد و پس از آن بازار آمریکای لاتین – با رشد سالانه 18 درصدی – در رتبه دوم قرار گرفت.

حجم عرضه آیفون‌های ری‌فوربیش‌شده در سال 2022 تا 16 درصد افزایش یافت و اپل موفق شد با کسب 49 درصد از سهم بازار جهانی گوشی‌های بازسازی‌شده، عنوان نخست را از آن خود کند. به این ترتیب، می‌توان گفت اپل سریع‌ترین رشد را در بازار جهانی اسمارت‌فون‌های کارکرده و ری‌فوربیش‌شده داشته است. با این‌که این مورد یعنی تقاضای بالا برای آیفون‌های ری‌فوربیش‌شده از یک سو می‌تواند در فروش آیفون‌های جدید تأثیر منفی برجای بگذارد اما از سوی دیگر به افزایش تعداد گوشی‌های فعال اپل و در نتیجه ارتقاء درآمد اپل از راه خدمات منجر خواهد شد.

داده‌های Counterpoint حاکی از آنند که سهم سامسونگ از بازار جهانی گوشی‌های هوشمند ری‌فوربیش‌شده از 28 درصد در سال 2021 به 26 درصد در سال 2022 کاهش یافته است. ظاهرا درصدی از مشتریان گوشی‌های بازسازی‌شده اندرویدی، در سال 2022 تصمیم گرفتند به سراغ آیفون‌های بازسازی‌شده بروند و همین امر موجب کاهش سهم سامسونگ از این بازار شد. طبق پیش‌بینی کارشناسان Counterpoint، به احتمال زیاد این روند در سال 2023 نیز ادامه خواهد یافت.

تقاضا برای گوشی‌های هوشمند ری‌فوربیش‌شده را می‌توان به هر یک از عوامل زیر نسبت داد:

- خریداران جدید اسمارت‌فون (در بازارهای به تکامل رسیده)

- تصمیم کاربران فیچرفون به خرید اسمارت‌فون (در بازارهای نوظهور)

- کانال‌های فروش غیرسمی که به مدل‌های بازاریابی C2C (مشتری به مشتری) یا واگذاری از یک شخص به سایر اعضای خانواده یا اطرافیان، وابسته‌اند

خاستگاه عرضه این گوشی‌ها را نیز باید در موارد زیر جست‌وجو کرد:

- خرده‌فروشان اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده

- اپراتورهایی که (عمدتا در بازارهای به تکامل رسیده) اقدام به ارائه گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده کرده‌اند

- کمپانی‌های سازنده‌ای که در جمع‌آوری و فروش مجدد اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده، نهایت سعی خود را به کار می‌گیرند

طبق گزارش اخیر Counterpoint، در سال 2022 تعداد کاربران بیشتری ترجیح دادند که اسمارت‌فون‌های پرچمدار ری‌فوربیش‌شده را خریداری کنند. همین امر باعث افزایش متوسط قیمت این محصولات شده است. نکته مهم دیگر در سال 2022 آن است که بسیاری از خریداران اسمارت‌فون تمرکز خود را به سمت تداوم‌پذیری (sustainability) و افزایش آگاهی زیست‌محیطی معطوف کردند.

سطح اعتماد کاربران به گوشی‌های هوشمند ری‌فوربیش‌شده نیز در بازارهای مختلف افزایش یافته است. طی یک سال اخیر در بسیاری از بازارها شاهد اتخاذ مدل‌های تکامل‌یافته کسب‌وکار و استراتژی‌های مؤثر بازاریابی توسط بازیگران عرصه بازسازی بودیم. میزان تعویض گوشی‌های کارکرده با گوشی‌های نو نیز بیش از هر زمان دیگری بوده است. در مقابل، مشتریان (در سرتاسر دنیا) ترجیح می‌دهند اسمارت‌فون‌های جدید خود را برای مدت طولانی‌تری استفاده کنند. کارشناسان Counterpoint این پدیده را به افزایش متوسط قیمت گوشی‌های هوشمند نو نسبت می‌دهند. همین روند ادامه‌دار، عرضه دیوایس‌های دست دوم در بازار را با مشکلاتی مواجه کرده است.

در سالی که گذشت، حمل و نقل، خرید و فروش و لجستیک گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده در شاهراه‌های تجارت جهانی تا حد زیادی تحت تأثیر تعطیل شدن قطب‌های اصلی این بازار (مثل چین) قرار گرفت. در نتیجه، سطح عرضه این محصولات – به ویژه اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده گرید A – با افت مواجه شد.

گلن کاردوزا (Glen Cardoza)، تحلیلگر ارشد Counterpoint، در رابطه با رشد عرضه اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده می‌گوید: «بازارهای جهانی [دیوایس‌های] ری‌فوربیش‌شده حالت گذار را تجربه می‌کنند.» از آنجا که مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند از گوشی‌های خود برای مدت طولانی‌تری استفاده کنند، عرضه دیوایس‌های ری‌فوربیش‌شده همچنان با محدودیت مواجه است. در عین حال، تقاضا برای 5G نیز در حال افزایش است، به ویژه در بازارهای به تکامل رسیده مثل ایالات متحده، اروپا و ژاپن. بد نیست بدانید، حدود 13 درصد از گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده‌ای که در سال 2022 به فروش رسیدند، به ارتباطات 5G مجهز بوده‌اند.

کسب‌وکار خرید و فروش گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده همچنان ظرفیت بالایی دارد، اما آنچه که بیشتر بازارهای نوظهور این محصولات مثل آمریکای لاتین، جنوب‌شرق آسیا، هند و آفریقا را با مشکل روبرو می‌کند، عرضه محدود است. واردات گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده از بازارهای به تکامل رسیده مثل آمریکا، اروپا و ژاپن کاهش یافته زیرا با توجه به وضعیت کنونی، تقاضا برای دیوایس‌های بازسازی شده در بازارهای به تکامل رسیده نیز بالا رفته است.

به گفته کاردوزا، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در آینده نزدیک بیشتر بازارها بتوانند اکوسیستم تعمیر و بازسازی خود را درون مرزهای جغرافیایی خودشان توسعه دهند. این امر می‌تواند مسیرهای تجاری را تغییر و واردات و صادرات چین را کاهش دهد. در حال حاضر، بازیگران داخلی در عرصه گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده (در هر کجای دنیا) روی گسترش کسب‌وکار، همکاری با سایر شرکت‌ها و یافتن مجراهای بیشتر برای تأمین متمرکز شده‌اند.

به گفته جف فیلدهک (Jeff Fieldhack)، مدیر پژوهشی Counterpoint، بازیگران بزرگ فعال در بازار اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده، در مقایسه با بازیگران کوچک عملکرد بهتری را از خود به نمایش گذاشتند، چرا که کمتر با مشکل تأمین مواجه شدند (آن هم در سال 2022 که از لحاظ تأمین دیوایس‌های ری‌فوربیش‌شده، سالی بحرانی بود). گفتنی‌ست، اپراتورهای جهانی و شرکای آنها با عرضه حجم بالاتری از دیوایس‌های ری‌فوربیش‌شده، به قدرت خود در بازار دست دوم می‌افزایند.

علی‌رغم رشد 5 درصدی حجم عرضه دیوایس‌های ری‌فوربیش‌شده، سایر متغیرهای کلیدی مربوط به این دسته از دیوایس‌ها در سال 2022 با افت همراه بود. پژوهش‌های Counterpoint نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان قیمت پایین‌تر را ترجیح می‌دهند حتی اگر مجبور شوند با کاستی‌های بیشتری در دیوایس مورد نظر کنار بیایند. لازم به ذکر است، سودآوری از فروش مجدد اسمارت‌فون‌های ری‌فوربیش‌شده برای شرکت‌های عرضه‌کننده این نوع دیوایس‌ها (به جز اپل) کاری بسیار دشوار است.

در این میان، در حالی که زیرساخت‌های داخلی برای کسب‌وکار بازسازی اسمارت‌فون‌ها در حال آماده‌سازی است، بیشتر شرکت‌های فعال در این عرصه مشغول ایجاد کانال‌های B2B (بیزنس به بیزنس) هستند. در سال 2021 شاهد تقاضایی فروخورده برای گوشی‌های ری‌فوربیش‌شده بودیم، اما در سال 2022 چنین پدیده‌ای در بازار نبود و لذا رشد کسب‌وکارهای فعال در این عرصه کمی آشفته و غیرقابل پیش‌بینی بود. اما با تمام این ناملایمات، آیفون‌های ری‌فوربیش‌شده بشترین خواهان را در بین دیوایس‌های دست دوم داشتند. این امر را می‌توان به عواملی از قبیل پذیرش برند، حاشیه سود بالا و نرخ بالای گردش موجودی کالا نسبت داد.