واحد خبر mobile.ir : قیمت بالای اسمارت‌فون‌ها – به ویژه محصولات پیشرفته و پرچمدار – بسیاری از مصرف‌کنندگان را از خرید این قبیل دیوایس‌ها منصرف می‌کند. همین امر موجب شده تا بازار گوشی‌های دست دوم در سال‌های اخیر رونق بالایی داشته باشد. مؤسسه تحقیقاتی IDC اخیرا گزارشی را از بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم در سال 2023 منتشر کرده است. طبق این گزارش، طی سال 2023 در مجموع بیش از 195 میلیون دستگاه گوشی هوشمند دست دوم – که دیوایس‌های ری‌فوربیش‌شده را هم شامل می‌شود – وارد بازار شده که در مقایسه با سال 2022 از رشد 6.4 درصدی حکایت می‌کند. ارزش کل این دیوایس‌های عرضه‌شده با رشد سالانه 12.4 درصدی، بالغ بر 72.9 میلیارد دلار برآورد شده است.

به گفته آنتونی اسکارسلا (Anthony Scarsella)، مدیر پژوهشی IDC، با توجه به افزایش تعداد و همچنین بالا رفتن کیفیت گوشی‌های کارکرده و ری‌فوربیش‌شده به مرور زمان، رشد بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم همچنان از رشد بازار دیوایس‌های نو بیشتر است. همچنین، با توجه به اینکه روند فروش گوش‌های هوشمند نو کند شده و در حال بازگشت به سطح فروش قبل از دوران کرونا است، همواره بازیگران جدیدی (در بسیاری از مناطق) به بازار دیوایس‌های دست دوم ورود می‌کنند و هر کدام به دنبال سهمی از این بازار هستند.

با تمام این تفاسیر، در حالی که می‌دانیم رشد بازار دیوایس‌های دست دوم از محصولات نو بالاتر رفته، باید این نکته را هم مد نظر داشته باشیم که نرخ رشد گوشی‌های کارکرده طی چند سال اخیر کمی کند شده، زیرا در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته، مدت زمان استفاده از یک گوشی هوشمند بیشتر شده و به عبارت دیگر، کاربران ترجیح می‌دهند دیوایس‌های خود را برای مدت طولانی‌تری نگه دارند. همین امر موجب شده تا تعداد گوشی‌های پیشرفته‌ای که به بازار دست دوم وارد می‌شود، کاهش یابد. البته، طرح‌های تعویض گوشی کارکرده با نو تا حدی به رونق این بازار کمک کرده، اما میزان تأثیر آن بر کل بازار دست دوم چندان قابل توجه نیست.

علی‌رغم چالش‌های موجود، پیش‌بینی می‌شود حجم عرضه اسمارت‌فون‌های دست دوم در این بازار در سال 2028 به 257 میلیون دستگاه برسد و این به معنای نرخ رشد سالانه مرکب 5.7 درصدی خواهد بود. به طریق مشابه، ارزش مجموع گوشی‌های هوشمند عرضه شده در بازار دست دوم به رشد سالانه مرکب 5.5 درصد دست خواهد یافت. در مقام مقایسه بد نیست بدانید، برآورد IDC از نرخ رشد سالانه مرکب بازار اسمارت‌فون‌های نو طی بازه زمانی 2028-2023 معادل 2.8 درصد اعلام شده است.

در بازار گوشی‌های دست دوم عمدتا دیوایس‌های گران‌قیمت از برندهای معتبر را خواهید یافت. به گفته دیگو سانتوس (Diogo Santos)، از تحلیلگران IDC، این امر به خاطر آن است که تمام دیوایس‌های کارکرده برای ورود به این بازار باید فرآیندهایی را طی کنند و برخی از گوشی‌ها به مداخله بیشتری نیاز دارند. داده‌های IDC حاکی از آنند که حدود دو سوم بازار گوشی‌های هوشمند دست دوم (به عبارت دقیق‌تر 64 درصد) در دست اپل و سامسونگ است. هرچه این بازار به سمت تکامل می‌رود، احتمال حضور دیگر برندها و مدل‌های ارزان‌قیمت‌تر نیز بالا می‌رود.

با وجود اینکه IDC به طور دقیق مشخص نکرده کدام برند در بازار دست دوم‌ها رتبه نخست را دارد، می‌توان حدس زد که در اینجا برتری با اپل باشد. در تأیید این گزاره، می‌توانیم به داده‌های گزارش مؤسسه CCS Insight استناد کنیم. طبق گزارش این مؤسسه از وضعیت بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم در سه‌ماهه دوم سال جاری میلادی، اپل با در اختیار داشتن 62 درصد از بازار پیشتاز بوده و سامسونگ با کسب سهم 18 درصدی از این بازار، با اختلاف زیادی در جایگاه دوم می‌ایستد. گزارش CCS Insight حاکی از آن است که فروش گوشی‌های هوشمند دست دوم (به شکل سازمان‌یافته) در بازه زمانی آوریل تا پایان ژوئن 2024، با رشد سالانه 7 درصدی همراه بوده است.

به نظر می‌رسد هر کدام از این دو برند از لحاظ جغرافیایی، محدوده‌ مشخصی را تحت کنترل داشته باشند. به عنوان مثال آیفون‌های دست دوم عمدتا در بازار آمریکای شمالی به فروش رفته و گلکسی‌های دست دوم بیشتر در بازارهای آمریکای لاتین، اروپا، خاور میانه و آفریقا یافت می‌شوند. البته نباید این نکته را فراموش کنیم که با وجود افزایش 7 درصدی حجم عرضه دیوایس‌های دست دوم در سه‌ماهه دوم سال 2024، مجموع ارزش این گوشی‌های عرضه شده با افت سالانه 13 درصدی به 7.7 میلیارد دلار کاهش یافته است.

به گزارش CCS Insight، افت قیمت‌گذاری در بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم از محبوبیت گوشی‌های قدیمی (مثل آیفون‌های سری 11) نشأت می‌گیرد. لازم به ذکر است، با وجود افت قیمت شدید اسمارت‌فون‌های سال 2019 طی سال‌های اخیر، سه مدل از آیفون‌های سری 11 (یعنی آیفون 11، آیفون 11 پرو و آیفون 11 پرو مکس) بخش قابل‌توجهی از بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم را تشکیل می‌دهند.

به باور کارشناسان، تقاضا برای آیفون‌های 16 کنونی نقش مهمی در تعیین نحوه عملکرد بازار گوشی‌های هوشمند دست دوم دارد. به عنوان مثال، آیفون‌های سری 16 می‌توانند فروش چشمگیری را در بازار اصلی رقم بزنند. لذا پیش‌بینی می‌شود همین فروش موفق بتواند مشتریان فراوانی را در بازار گوشی‌های هوشمند دست دوم برای آیفون‌‌های تعویض‌شده با آیفون‌های نو به دنبال داشته باشد.

بد نیست بدانید، یکی دیگر از مواردی که می‌تواند بر بازار اسمارت‌فون‌های دست دوم در اروپا تأثیر بگذارد، «شیوه‌نامه تجهیزات رادیویی» یا Radio Equipment Directive است که از 28 دسامبر لازم‌الاجرا خواهد شد. به موجب این شیوه‌نامه، تمام دیوایس‌های وارداتی به اروپا باید به پورت USB-C مجهز باشد. این سیاست، با کاهش استفاده از شارژرهای اختصاصی، در نهایت به دنبال کاهش زباله‌های الکترونیکی است. به باور کارشناسان مؤسسه CCS Insight، این امر می‌تواند میزان عرضه در بازار گوشی‌های هوشمند دست دوم اروپا را تا سال 2025 به میزان 8 میلیون دستگاه کاهش دهد.