واحد خبر mobile.ir : سیستم‌عامل ویندوز موبایل، 4 سال زودتر از اندروید به دنیای فناوری معرفی شد، اما علی‌رغم پیشگامی مایکروسافت در صنعت اسمارت‌فون، در حال حاضر این اندرویدِ گوگل است که بر این دنیا حکومت می‌کند. در جولای 2017 بود که خبر توقف پشتیبانی مایکروسافت از ویندوزفون 8.1 در رسانه‌ها مخابره شد. اخیرا نیز مایکروسافت از بسته شدن ویندوزفون استور تا حدود یک ماه آینده خبر داده است. اما در کنفرانسی که نیویورک تایمز در روز چهارشنبه 6 نوامبر 2019 (15 آبان 1398) تحت عنوان DealBook برگزار کرد، بیل گیتس – مدیرعامل اسبق مایکروسافت – دعوی قضایی وزارت دادگستری ایالات متحده علیه مایکروسافت را عامل شکست این شرکت در حوزه موبایل دانست.

به باور بیل گیتس، اگر وزارت دادگستری آمریکا با اقامه دعوی قضایی علیه مایکروسافت، مانع کار این شرکت نمی‌شد، امروز به جای اندروید، شاهد حضور ویندوز موبایل در اکثر گوشی‌های هوشمند بودیم. وی می‌گوید: «شکی نیست که دعوی قضاییِ "قانون رقابت" برای مایکروسافت بد بود و [در غیر این صورت] ما روی ایجاد سیستم‌عامل اسمارت‌فون بیشتر متمرکز می‌شدیم و اگر به خاطر پرونده قانون رقابت نبود، امروز شما به جای اندروید از ویندوز موبایل استفاده می‌کردید.»

قانون رقابت – که در ایالات متحده antitrust و در کشورهایی مثل چین و روسیه "قانون ضد انحصار" نامیده می‌شود – قانونی‌ست که رقابت در بازار را با تنظیم عملکردهای ضدرقابتی شرکت‌ها گسترش داده یا حفظ می‌کند. به گفته بیل گیتس، دعویِ قضایی بر سر این قانون از سوی وزارت دادگستری علیه مایکروسافت موجب شد تا این شرکت نتواند ویندوز موبایل را به موقع به موتورولا تحویل دهد و لذا موتورولا این اسمارت‌فون را با سیستم‌عامل اندروید روانه بازار کرده است. به احتمال زیاد، بیل گیتس در اینجا به گوشی هوشمند Moto Droid اشاره می‌کند. Moto Droid نخستین اسمارت‌فون اندرویدیِ موتورولا بود که در سال 2009 عرضه شد و نقشی مهمی را در افزایش محبوبیت اندروید در ایالات متحده ایفا کرد. البته اپراتور Verizon نیز در این زمینه نقش به‌سزایی داشت.

بیل گیتس در این باره می‌گوید: «ما خیلی نزدیک بودیم. من خیلی گیج شده بودم و به خاطر پریشانی [ناشی از دعوی قضایی] کار را حسابی خراب کردم.» به گفته بیل گیتس، مایکروسافت برای رساندن سیستم‌عامل ویندوز موبایل به موتورولا سه ماه از برنامه کاری عقب افتاد و موتورولا به ناچار اندروید را انتخاب کرد. اینجاست که در اصطلاح می‌گوییم، در این بازی همه چیز از آنِ برنده می‌شود. بیل گیتس با اشاره به اینکه اکنون هیچ‌کس نام ویندوز موبایل را هم نشنیده، به هدر رفتن چند صد میلیارد دلار در این قضیه اعتراف کرد. اگر مایلید رقم دقیق ضرر مایکروسافت را بدانید، باید بگوییم بیل گیتس در صحبت‌های چند ماه قبل خود، از شکست مایکروسافت در حوزه موبایل به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه خود در مایکروسافت یاد نمود و هزینه این اشتباه را 400 میلیارد دلار اعلام کرده بود.

به گفته بیل گیتس، اختلاف مایکروسافت با دولت آمریکا از سال 1998 آغاز شد و اگر این اتفاق نمی‌افتاد، او به این زودی‌ها بازنشسته نمی‌شد. در سال 1975 بود که بیل گیتس مایکروسافت را به همراه پاول آلن (Paul Allen) پایه‌گذاری کرد. اما در سال 2000، زمانی که پرونده قضایی مایکروسافت در زمینه قانون رقابت به اوج خود رسیده بود، با کناره‌گیری از ریاست، جای خود را به مدیرعامل بعدی یعنی استیو بالمر (Steve Ballmer) داد (دقیقا یک روز پس از آنکه وزارت دادگستری آمریکا، اعلام کرد که به دنبال تجزیه شرکت مایکروسافت است).

در سال 2013، استیو بالمر از خرید کسب‌وکار دستگاه‌ها و سرویس‌های نوکیا توسط مایکروسافت خبر داد. این اتفاق رسما در آوریل 2014 به وقوع پیوست تا در ظاهر تلاشی باشد برای قوت گرفتن ویندوزفون. اما در آن هنگام، استیو بالمر نیز بازنشسته شده و جای خود را به مدیرعامل کنونی شرکت یعنی ساتیا نادلا داده بود. ساتیا نادلا اعتقاد چندانی به کسب‌وکار موبایل نداشت و تلاش زیادی برای حفظ و تقویت این بخش از خود نشان نداد و سرانجام، ویندوزفون به به تاریخ پیوست. جالب است بدانید، سال آینده مایکروسافت قصد دارد اسمارت‌فون اندرویدی Surface Duo را وارد بازار نماید تا به این وسیله برنامه Office Mobile را به دیوایس‌های اندرویدی آورده و در کنار آن بتواند تعداد مشترکین Office 365 را افزایش دهد.

گوگل در سال 2005، امتیاز اندروید را به قیمت 50 میلیون دلار خریداری نمود و مهم‌ترین هدف این شرکت نیز رقابت با ویندوز موبایل بود. اریک اشمیت (Eric Schmidt)، مدیرعامل سابق گوگل، اذعان کرده که گوگل از اینکه استراتژی مایکروسافت در حوزه موبایل موفقیت‌آمیز باشد، خیلی نگران بوده است. اما در نهایت این اندروید بود که ویندوز موبایل و ویندوزفون را از پای درآورد و مایکروسافت را به جایی رساند که خود قصد تولید گوشی اندرویدی دارد!

البته ظاهرا این اتفاق برای بیل گیتس آنقدرها هم بد تمام نشده زیرا به دنبال کناره‌گیری از مایکروسافت، بیل گیتس فرصت بیشتری را برای کار کردن در "بنیاد بیل و ملیندا گیتس" پیدا کرد تا بتواند در کنار همسرش در یکی از قدرتمندترین مجموعه خیریه جهان، فعالیت کند. بیل گیتس در این مجموعه یکی از اعضای هیئت مدیره بوده و سمت متولی بنیاد را نیز بر عهده دارد.

اما تأمل در صحبت‌های بیل گیتس می‌تواند حامل این پیام باشد که پرونده‌های قضایی در زمینه قانون رقابت علیه کمپانی‌های بزرگ تکنولوژی، می‌تواند پیامدهای نامطلوبی بر بازار داشته باشد. در سه‌ماهه سوم سال جاری میلادی، بازجویی و تفحص‌هایی از سوی چندین مرجع قانونی آمریکا (از جمله مجلس نمایندگان، دادستان‌های کل ایالات و وزارت دادگستری) در زمینه قانون رقابت، علیه فیس‌بوک انجام شد. همچنین، بازجویی‌های قبلیِ وزارت دادگستری از آلفابت در رابطه با قانون رقابت، مجددا با مطالبات مدنی از سوی این نهاد پیگیری شد. دیوان عالی ایالات متحده نیز چندی پیش اعلام کرد که کاربران آیفون می‌توانند با استناد به قانون رقابت، در رابطه با کمیسیون‌های اپ استور، علیه اپل اقامه دعوی کنند. ناگفته نماند، در چارچوب همین قانون، اتحادیه اروپا در ماه جولای تحقیق و تفحصی را درباره کمپانی آمازون آغاز کرد.

این در حالی‌ست که در شرایط کنونی، برخی سیاستمداران ایالات متحده خواهان تجزیه شرکت‌های بزرگ فناوری هستند. به عنوان مثال الیزابت وارن (Elizabeth Warren)، نامزد ریاست جمهوری آمریکا از حزب دموکرات، چندی پیش از تمایل خود برای تجزیه کمپانی‌هایی مثل آمازون، فیس‌بوک و گوگل سخن گفته بود. اما بیل گیتس معتقد است که تجزیه کمپانی‌های فناوری نمی‌تواند رفتار ضدرقابتیِ این شرکت‌ها را حل و فصل کند.