واحد خبر mobile.ir : ظهور آیفون و اندروید در فاصله سال‌های 2007 و 2008، دنیای گوشی‌های هوشمند را برای همیشه دستخوش تغییرات بزرگی کرد که یک دهه بعد با حذف تمامی رقبای خرد و کلان، به یک بازار به شدت دو قطبی با حضور گوگل و اپل منجر شده است. مایکروسافت به عنوان قدرت برتر دنیای دسک‌تاپ، البته پیش از آیفون و اندروید در رده موبایل حضور داشت و روی کاغذ بخت اول موفقیت در این بازار به حساب می‌آمد این شرکت اما با ضعف مدیریت و زنجیره‌ای از تصمیم‌های غیر منطقی در نهایت با ترک این بازار و تقدیم آن به رقبا، از سودی سرشار چشم‌پوشی کرد؛ امری که بیل گیتس بنیان‌گذار مایکروسافت حالا پس از گذشت سال‌ها از آن به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه خود یاد می‌کند.

بیل گیتس، مدیر عامل اسبق مایکروسافت

بیل گیتس بنیان‌گذار مایکروسافت که در جلسه‌ای در جمع یک شرکت سرمایه‌گذاری کارآفرینی (venture capital firm) به نام Village Global، سخن می‌‌گفت بازار نرم‌افزار به خصوص در رده پلتفرم‌ها را بازاری دانست که در آن برنده صاحب همه چیز می‌شود (winner-take-all-markets) و از اشتباه مدیریتی خود که مانع از رسیدن مایکروسافت به جایگاه فعلی اندروید شده بود به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه ممکن یاد کرد. گیتس در ادامه، اندروید را به عنوان پلتفرم استاندارد گوشی‌های هوشمند غیر اپلی معرفی کرد و به این نکته اشاره نمود که این جایگاه به راحتی می‌توانست به مایکروسافت تعلق بگیرد اما در شرایطی که تنها جا برای یک سیستم‌عامل غیر اپلی در این بازار وجود دارد امکان موفقیت برای پلتفرمی دیگر متصور نخواهد بود. گیتس هزینه این مدیریت غلط و درآمدی که می‌توانست به سادگی از گوگل به مایکروسافت منتقل شود را 400 میلیارد دلار برآورد کرد!

بیل گیتس در حالی در این مصاحبه تمامی مسئولیت شکست در برابر اندروید را متوجه خود می‌داند که وی پس از کناره‌گیری از سمت مدیرعاملی مایکروسافت در سال 2000، یک سال پیش از معرفی آیفون یعنی در سال 2006 نیز از تصمیم خود برای خروج از مجموعه مایکروسافت و واگذار کردن مسئولیت‌های خود به عنوان ریاست نیمه وقت و مسئول بخش معماری نرم‌افزاری در طی دو سال پس از آن خبر داده بود. سمت حساس مدیرعاملی مایکروسافت در این سال‌ها،‌ به استیو بالمری واگذار شد که واکنش تمسخرآمیز وی در قبال آیفون شهرتی فراگیر پیدا کرد؛ بالمر، آیفون 500 دلاری را گران‌قیمت‌ترین گوشی جهان می‌نامید و در نبود صفحه کلید فیزیکی، هیچ شانسی برای آن در جهت به دست آوردن سهم عمده‌ای از بازار موبایل قائل نبود. نحوه برخورد مایکروسافت با آیفون سرنوشت بخش موبایل این شرکت در سال‌های بعد را به گونه تلخی رقم زد که پس از ضررهای پیاپی و به پایین کشیدن برند معتبری همچون نوکیا در نهایت با خداحافظی از این بازار همراه شد. بدین‌ترتیب با وجود آنکه می‌توان گیتس را به صورت مستقیم در تصمیماتی که منجر به سقوط مایکروسافت در بازار موبایل شد مقصر ندانست اما کناره‌گیری وی از مایکروسافت در بحبوحه سخت‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین تصمیمات این برند مطمئنا در اتفاقات آتی تأثیرگذار بوده است.

استیو جابز، مدیرعامل فقید اپل

گوگل اما نه‌تنها آیفون را کاملا جدی گرفت بلکه رویکرد خود در قبال یک سیستم‌عامل موبایلی را براساس تجربه اپل تغییر داد؛ شرکت گوگل سرمایه‌گذاری در بخش موبایل را پیش از اپل در سال 2005 با خرید پروژه اندرویدِ اندی رابین، با قیمت 50 میلیون دلار آغاز نمود. این پروژه در ابتدا با الگو گرفتن از سیستم‌عامل بلک‌بری، به گفته اریک اشمیت مدیرعامل پیشین گوگل، رقابت با ویندوز موبایل مایکروسافت را مد نظر خود قرار داده بود اما به محض رونمایی از آیفون، هدف‌گذاری تیم موبایل گوگل نیز تغییر کرد و کار روی یک رابط کاربری تمام لمسی در این مجموعه آغاز شد؛ امری که در نهایت تولد نسخه اول اندروید را رقم زد.

اندی رابین، بنیان گذار اندروید

مجله آتلانتیک در دسامبر 2013 گزارش جالبی را در رابطه با واکنش اندی رابین در روز رونمایی از آیفون منتشر کرده که درست نقطه مقابل نظریات استیو بالمر در این رابطه است؛ طبق این گزارش، رابین از آنچه استیو جابز روی صحنه به نمایش گذاشت شگفت‌زده شده تا جایی‌که در راه رسیدن به یک جلسه کاری، از راننده خود می‌خواهد تا کنار جاده توقف کند تا وی بتواند وب‌کست رونمایی از آیفون را به طور کامل دنبال نماید. رابین در اولین واکنش به آیفون جدید، از باورنکردنی بودن آن و ناتوانی مجموعه خود در عرضه چنین موبایلی سخن گفته است.

HTC Dream اولین گوشی اندرویدی

مایکروسافت که همزمان با نسخه اول اندروید در سال 2008، بار دیگر تجربه پیشین خود در رده پاکت پی‌سی‌ها را با ارائه نسخه 6.1 ویندوز موبایل ادامه داد بالاخره پس از گذشت دو سال در اکتبر 2010، ویندوزفون را برای رقابت با آیفون و اندروید به میدان فرستاد؛ میدانی که البته به دلیل تأخیرهای مایکروسافت، از مدت‌ها پیش به تسخیر اپل و گوگل درآمده بود و جدا از آیفون که حالا در نسل چهارم در اوج محبوبیت قرار داشت، گوگل نیز ششمین ورژن سیستم‌عامل اندروید یعنی Android 2.2 Froyo، را عرضه کرده و با اپلیکیشن‌های تعیین‌کننده‌ای مثل سرویس جست‌وجو، جیمیل،‌ یوتیوب و Maps، دنیای اسمارت‌فون‌های غیر اپلی را به تسخیر خود درآورده بودند.

مایکروسافت البته توانایی و امکانات گسترده‌ای برای ساخت و توسعه یک سیستم‌عامل موبایلی جدید در اختیار داشت و در سال‌های بعد نیز از این امکانات برای توسعه ویندوزفون 8 و 8.1 و ویندوز 10 موبایل سود جست اما در نهایت Joe Belfiore معاونت ارشد بخش ویندوز و دیوایس‌های مایکروسافت در اکتبر 2017، از پایان عمر سیستم‌عامل‌های موبایلی مایکروسافت به دلیل سهم بازار پایین و در نتیجه از دست رفتن علاقه توسعه‌دهنده‌گان برای ساخت اپلیکیشن در این پلتفرم خبر داد. میخ آخر به تابوت مایکروسافت در بازار موبایل نیز در ژانویه 2019 با اعلام پایان پشتیبانی از ویندوز 10 موبایل در 10 دسامبر 2019 و اجبار کاربران این پلتفرم به مهاجرت به iOS یا اندروید، کوبیده شد و بدین‌ترتیب رویایی که در صورت جدی گرفته شدن آیفون در سال 2007 می‌توانست مایکروسافت را به جای اندروید به عنوان تنها پلتفرم غیر اپلی دنیای موبایل مطرح نماید ظاهرا برای همیشه از دست رفت.

بیل گیتس در پایان سخنان خود در این رابطه افزود: «برای من شگفت‌آور است که با وجود ارتکاب یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات تاریخ،... دیگر دارایی‌های ما مثل ویندوز و آفیس هنوز بسیار قدرتمند هستند و بنابراین ما یک شرکت پیشرو هستیم [اما] اگر ما همان یک اشتباه را درست انجام می‌دادیم حالا [تنها] کمپانی پیشرو بودیم. اما چه می‌شود کرد.»