واحد خبر mobile.ir : از سال‌های دور و از زمان ارائه اینترنت ثابت بر بسترهائی همچون ADSL تا به امروز، سرعت دسترسی به اینترنت از این طریق در مقایسه با شبکه‌های Cellular یا موبایلی در جایگاه بالاتری قرار می‌گرفت و برای انجام مواردی مثل دانلودهای حجیم، استریم‌های ویدئویی و مواردی از این دست، ارجحیت همواره با شبکه وای‌فای بود. این روند اما با گسترش نفوذ شبکه‌های نسل چهارم به تدریج در حال تغییر بوده و با ارائه 5G در سال‌های آینده مطمئنا به طور کامل متحول می‌شود. مجموعه اوپن‌سیگنال به تازگی با انتشار گزارشی به بررسی این مورد پرداخته است؛ طبق این گزارش در 33 کشور از جمله ایران سرعت شبکه‌های Cellular بسیار بالاتر از وای‌فای است.

شاید پاسخ شما هم در روبرو شدن با پرسشی در مورد سریع‌تر بودن وای‌فای یا شبکه‌های موبایلی به گزینه اول یعنی وای‌فای نزدیک باشد؛ داستان سریع‌تر بودن وای‌فای نسبت به همتایان موبایلی آنها حتی در نسل‌های مختلف گوشی‌های هوشمند نیز به خوبی نشان داده شده جائی‌که آیفون‌ها یا گوشی‌های اندرویدی مختلف (حتی در نسل‌های امروزی آنها نیز) در حضور یک شبکه Cellular قدرتمند، با تشخیص یک اتصال وای‌فای، آن را به دیتای موبایلی ترجیح داده و حتی با وجود سرعت کمتر وای‌فای، به این شبکه سوئیچ می‌کنند. بخشی از این ترجیح البته به دلیل صرفه‌جوئی در هزینه‌ها و گران‌تر بودن دیتای موبایلی صورت می‌گیرد اما این باور سنتی در مورد سریع‌تر و پایدارتر بودن شبکه‌های وای‌فای نیز در آن بی‌تأثیر نیست.

گزارش OpenSignal در این زمینه با عنوان وضعیت وای‌فای نسبت به تجربه شبکه موبایلی در زمان وارد شدن نسل پنجم ارتباطات (State of Wifi vs Mobile Network Experience as 5G Arrives) اما کاملا خلاف این مورد را ثابت کرده و به این موضوع اشاره می‌کند که در حال حاضر شبکه‌های موبایلی به هیچ عنوان جایگاه پائین‌تری نسبت به وای‌فای نداشته و نظرات سنتی در این زمینه باید با تغییر روبرو شود. این گزارش در فاصله 5 آگوست تا 3 نوامبر 2018 با بیش از 63 میلیارد نمونه‌گیری روی بیش از 7.7 میلیون دستگاه مختلف حاصل شده است. از نگاه اوپن سیگنال دلائل مودم‌های موبایلی برای متوقف کردن دیتای موبایلی و سوئیچ روی شبکه وای‌فای در گذشته را می‌توان در سه مورد خلاصه کرد:

- سرعت بالاتر: نسل اول آیفون تنها به دیتای موبایلی 2G دسترسی داشت و به همین علت شبکه‌های وای‌فای متصل به مودم ADSL و موارد مشابه مطمئنا سرعت بسیار بالاتری را نسبت به شبکه‌های Cellular فراهم می‌آوردند. این شرایط در مورد گوشی‌های اندرویدی یک دهه پیش با حداکثر دسترسی به شبکه 3G نیز مصداق کاملی داشت و در این مورد نیز سرعت اتصال وای‌فای طبیعتا در سطح کاملا بالاتری قرار می‌گرفت.

- قیمت پائین‌تر: این نکته که شاید هنوز هم برای بسیاری از کشورهای مجهز به اینترنت موبایلی پر سرعت نیز برقرار است یکی از مهم‌ترین عوامل ترجیج وای‌فای بر شبکه Celluar به حساب می‌آید جائی‌که معمولا هزینه پرداختی برای یک سرویس اینترنت ثابت برای یک زمان مشخص کاملا ارزان‌تر از نمونه موبایلی آن است.

- حجم بالاتر: یکی از مشکلات همیشگی برای استفاده دائم از اینترنت موبایلی، محدودیت در حجم دیتای جابجا شده و در دسترس نبودن پلن‌های نامحدود یا unlimited در اینگونه شبکه‌هاست در سوی مقابل در اینترنت ثابت هنوز نیز به سادگی می‌توان به پلن‌های پرحجمی که عملا حکم تعرفه نامحدود را برای کاربران دارند دست پیدا کرد.

به دلیل موارد گفته شده شبکه وای‌فای حداقل در یک دهه گذشته از اهمیت بسیار بالائی به خصوص برای کاربران موبایلی برخوردار بوده تا جائی‌که یکی از پلن‌های پرطرفدار عرضه شده از سوی برخی اپراتورهای ارائه‌دهنده نسل اول آیفون (مثل O2 در بریتانیا و AT&T در آمریکا)، دسترسی به اینترنت عمومی رایگان بود.

شرایط شبکه‌های موبایلی اما این روزها نسبت به یک دهه پیش کاملا متحول شده و نه‌تنها اینک تقریبا همه افراد، از حداقل یک گوشی هوشمند برخوردار هستند بلکه شبکه‌های پر سرعت‌ 4G در بسیاری از نقاط دنیا در دسترس قرار گرفته و کاربری‌هائی مثل تماشای ویدئو آن‌گونه که از گزارش OpenSignal از کیفیت پخش ویدئو روی موبایل در کشورهای مختلف می‌توان برداشت کرد به سرحد انفجار رسیده است. با این وجود اما پیش‌فرض حالا غیر واقعی برتری وای‌فای بر شبکه‌های موبایلی هنوز نه در ذهن افراد بلکه در بسیاری از طراحی‌های مرتبط با شبکه نیز پا برجا بوده و در برخی موارد در تجربه افراد از شبکه اینترنت نیز تأثیر منفی برجای می‌گذارد.

به گفته اوپن‌سیگنال از مجموع 80 کشور مورد بررسی قرار گرفته در گزارش فعلی، در 41 درصد آنها (یعنی 33 کشور) متوسط سرعت دانلود تجربه شده توسط کاربران موبایل روی دیتا یا شبکه‌های Cellular بسیار سریع‌تر از وای‌فای است؛ در لیست مناطقی که شبکه‌های موبایل تجربه سریع‌تری را نسبت به وای‌فای ارائه می‌دهند، طیف متنوعی از کشورها دیده می‌شوند: از اقتصادهای صنعتی بزرگ همچون فرانسه، اتریش، استرالیا و جمهوری چک گرفته تا کشورهای متعدد دیگری در قاره‌های مختلف مثل مکزیک، کنیا، میانمار، ترکیه، امارات عربی متحده و حتی ایران. بالاترین اختلاف مابین دیتای موبایلی و شبکه وای‌فای در این میان به کشور استرالیا تعلق دارد که سرعت دیتای موبایلی در آن به طور متوسط 13 مگابیت بر ثانیه از وای‌فای سریع‌تر است. ایران در جایگاه هشتم این لیست قرار دارد و اختلاف دیتای موبایلی و شبکه وای‌فای در آن به گفته اوپن‌سیگتال به 8.3 مگابیت بر ثانیه می‌رسد.

کشورهای دارای دیتای موبایلی سریع‌تر از وای فای- میزان اختلاف سرعت در سمت راست به مگابیت بر ثانیه

در این لیست البته برخی کشورها از جمله بلژیک، نروژ، بنگلادش و مجارستان نیز دیده می‌شود که در آنها سرعت متوسط شبکه وای‌فای با دیتای موبایلی تقریبا برابر است که علت آن را از نگاه اوپن‌سیگنال در وهله نخست باید در نبود مزیت سرعتی برای سوئیچ بین شبکه‌ها و پس از آن زیرساخت ضعیف شبکه‌های تأمین‌کننده اتصال وای‌فای جست‌وجو کرد.

در سوی دیگر هنوز در بسیاری از کشورها از جمله در 47 کشور از 80 کشور مورد بررسی قرار گرفته در این گزارش، شبکه‌های وای‌فای سرعت بالاتری را نسبت به اینترنت موبایلی ارائه می‌کنند که البته مطمئنا با گسترش 4G و ارائه 5G در سال‌های آینده این روند با تغییر روبرو خواهد شد. تجربه کاربران روی شبکه‌های وای‌فای طبیعتا به کیفیت شبکه واقعی تأمین‌کننده این اتصال بستگی دارد؛ جائی‌که جدا از فناوری قدیمی ADSL، گونه‌های جدیدتری همچون DOCSIS، VDSL و به ندرت شبکه‌های فیبرنوری نیز به‌کار گرفته می‌شوند. شبکه‌های وای‌فای نیز به نوبه خود با چالش‌هائی برای عملکرد صحیح روبرو هستند که اختلال فرکانسی در مناطق پر ترافیک و کندی عملکرد به دلیل افزایش تعداد کاربران متصل به یک شبکه از آن جمله به حساب می‌آیند. تداخل فرکانسی در این شبکه‌ها به دلیل بدون مجوز یا unlicense بودن وای‌فای رخ می‌دهد؛ به بیان دیگر هر شخصی به سادگی با کمک یک روتر بدون نیاز به کسب مجوز امکان راه‌اندازی و در نتیجه ایجاد تداخل در شبکه‌های مجاور را دارد. این شبکه‌ها با وجود آنکه امکان کارکرد در فرکانس 5 گیگاهرتز را نیز دارند اما اغلب در همان فرکانس پیش‌فرض 2.4 گیگاهرتز فعالیت می‌کنند که با توجه به هم‌فرکانسی با برخی شبکه‌های بی‌سیم دیگر، در نقاط شلوغ مثل آپارتمان‌ها، کاربران را با مشکل روبرو می‌سازند. در شبکه‌های موبایلی اما اپراتور ارائه‌کننده خدمات، باند فرکانسی فعالیت خود را به صورت اختصاصی خریداری کرده و در نتیجه تداخل فرکانسی در این شبکه به ندرت رخ می‌دهد و در صورت رخ دادن نیز شرایط این اختلال با توجه به محیط قابل پیش‌بینی‌ست. با وجود این اما تداخل‌هائی از این دست به گفته اپن‌سیگنال، به علت فراگیر بودن در تمامی کشورها اختلاف چندان بزرگی مابین سرعت دانلود در شبکه‌های موبایلی و وای‌فای ایجاد نمی‌کند و نمی‌توان آن را به عنوان فاکتور تعیین‌کننده‌ای در این رابطه قلمداد کرد.

کشورهای دارای وای فای سریع‌تر از دیتای موبایلی

اوپن‌سیگال در این گزارش به مبحث آپلود روی موبایل نیز پرداخته و در آن به این موضوع اشاره کرده است که در اکثر کشورهائی که سرعت دانلود تحت دیتای موبایلی سریع‌تر از وای‌فای است، آپلود موبایلی نیز به همین صورت سرعت بالاتری از همتای خود در شبکه وای‌فای دارد و در این میان تنها چهار کشور فرانسه کویت، تایوان و اکوادر به عنوان استثناهائی که در آنها تنها دانلود تحت موبایل سریع‌تر از وای‌فای است برشمرده شده‌اند.

با محدود کردن دیتای موبایلی به شبکه‌ 4G LTE آمار جالب‌تری نسبت به قبل به دست آمده و لیست کشورهای با دیتای موبایلی سریع‌تر نسبت به وای‌فای بسیار افزایش پیدا می‌کند. در نمودار زیر تعداد مگابیت بر ثانیه بیشتر شبکه LTE نسبت به وای‌فای در کشورهای مختلف به تصویر کشیده شده است که در صدر آن کشور لبنان با 25 مگابیت بر ثانیه سرعت LTE بالاتر نسبت به وای‌فای قرار دارد. ایران نیز در این لیست جایگاه یازدهم را با 13.8 مگابیت بر ثانیه سرعت بیشتر LTE نسبت به وای‌فای به خود اختصاص داده است.

اختلاف سرعت کشورهای دارای دیتای LTE سریع‌تر از وای‌فای- سرعت به مگابیت بر ثانیه

اوپن سیگنال در پایان گزارش خود از تأثیر سرعت در نوع کاربری افراد سخن گفته و به لزوم بهبود کیفیت دیتای موبایلی در محیط‌های داخلی اشاره می‌کند.