واحد خبر mobile.ir : کمپانی Arm جزو مهم‌ترین و در عین حال کمتر شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه فناوری است. شاید اغراق نباشد که بگوییم چیپ‌ست‌های تمام اسمارت‌فون‌هایی که تاکنون در دست گرفته‌اید، به نوعی محصول Arm است. البته نه اینکه Arm مستقیماً آنها را تولید کند، بلکه این شرکت انگلیسی صرفاً معماری هسته‌های چیپ‌ست‌ها را طراحی کرده و ساخت آن را به شرکت‌های سازنده می‌سپارد. به این ترتیب، درآمد Arm از حق مالکیت معنوی طراحی هسته‌ها به دست می‌آید. طبق خبری که اخیراً از سوی رویترز منتشر شده، این شرکت با در پیش گرفتن یک استراتژی درازمدت به دنبال افزایش قیمت‌های خود تا 300 درصد و همچنین توسعه چیپ‌ست و رقابت با دیگر سازندگان است.

چند دهه است که رد پای Arm در قلب میلیاردها تراشه موبایلی دیده می‌شود، ولی خود شرکت در این مدت تمایل زیادی به دیده شدن و جلب توجه نداشته است. علی‌رغم نقش کلیدی Arm در توسعه گوشی‌های هوشمند و تراشه‌های مورد استفاده در مراکز داده، درآمد این شرکت در مقایسه با مشتریانش، به‌مراتب کمتر است. به عنوان نمونه، بد نیست بدانید، درآمد Arm در سال مالی 2024 برابر با 3.23 میلیارد دلار گزارش شده است. این در حالی‌ست که رقم درآمد اپل – که از مشتریان Arm به حساب می‌آید – در آخرین سال مالی خود (آن هم فقط از فروش محصولات سخت‌افزاری مبتنی بر چیپ‌های Arm) بیش از 90 برابر درآمد Arm بوده است.

ماسایوشی سان (Masayoshi Son)، مدیرعامل SoftBank – که مالکیت 90 درصد Arm را در اختیار دارد – به همراه رنه هاس (Rene Haas)، مدیرعامل Arm، مصمم‌اند که با پروژه‌ای از پیش برنامه‌ریزی‌شده، درآمد شرکت را افزایش دهند. به موجب این پروژه – که «پیکاسو» نامیده شده – Arm قصد دارد طی دهه پیش‌رو، سالانه 1 میلیارد دلار به درآمد حاصل از تراشه‌های موبایل خود اضافه کند. تمرکز این پروژه صرفاً روی افزایش حق مالکیت معنوی Arm برای جدیدترین معماری خود یعنی Armv9 است. البته، همان طور که گفته شد، ورود Arm به توسعه چیپ‌ست توسط خود شرکت نیز در دستور کار قرار دارد که این شرکت را در رقابت مستقیم با امثال اپل و کوالکام قرار می‌دهد.

ورود احتمالی Arm به حوزه تولید چیپ‌ست، نگرانی‌هایی را در بین تحلیل‌گران و همچنین مشتریان این شرکت به وجود آورده است. به گفته رنه هاس، به جای دریافت حق مالکیت معنوی برای طراحی معماری تراشه‌ها، Arm بهتر است درآمد خود را عمدتاً از فروش تراشه و تراشک حاصل کند. گفتنی‌ست، chiplet یا تراشک‌ها اجزای کوچک‌تری‌ هستند که در ادغام با یکدیگر، یک چیپ‌ست کامل را تشکیل می‌دهند. البته، این استراتژی ممکن است خطراتی برای Arm در پی داشته باشد. از جمله اینکه مشتریان Arm با این استدلال که خودشان هم توانایی طراحی معماری چیپ‌ست را دارند،از طرح‌های آماده Arm استفاده نکرده و از وابستگی خود به Arm بکاهند. جالب است بدانید، هم‌اکنون کوالکام اقداماتی را برای کاهش وابستگی به Arm در پیش گرفته است.

جزییات پروژه پیکاسو، برای اولین بار در جلسات دادرسی مربوط به نزاع حقوقی بین Arm و کوالکام مربوط می‌شود. در سال 2021، کوالکام استارت‌آپی به نام Nuvia را به مبلغ 1.4 میلیارد دلار خریداری و از معماری‌های آن در طراحی برخی از تراشه‌های خود استفاده کرد. به دنبال این اتفاق، Arm مدعی شد که چون معماری‌های Nuvia پیش از این تحت لیسانس Arm توسعه یافته، کوالکام برای استفاده از آنها نیاز به کسب مجوز یا عقد قرارداد جدید داشته و لذا این شرکت را به نقض مجوز متهم کرد. البته، هیئت منصفه 8 نفره در دادگاه ایالت دلوِر، کوالکام را از این اتهام تبرئه کرده و حق فروش تراشه‌های ساخته‌شده با معماری Nuvia را برای کوالکام محفوظ دانست.

طبق اسناد و مدارکی که طی جلسات دادرسی ارائه شد، مقامات Arm حداقل از سال 2019، در پیش گرفتن استراتژی‌های مذکور را در سر داشتند. در این میان، رنه هاس، مدیرعامل Arm، به‌شدت طرفدار تغییر در مدل کسب‌وکار شرکت بوده و ضمن اعلام نارضایتی خود از وابستگی Arm به چند مشتری بزرگ، معتقد است که این کمپانی باید کنترل بیشتری بر تکنولوژی‌های خود داشته باشد.

مسئولین SoftBank – که 90 درصد از Arm در تملک آن قرار دارد – نیز با برنامه‌ها و استراتژی‌های تهاجمی برای رشد موافق‌اند. البته نباید فراموش کنیم که این استراتژی با چالش‌هایی همراه است. بالا بردن حق مالکیت معنوی و همچنین رقابت مستقیم با مشتریان شرکت، می‌تواند روابط Arm با مشتریانش – که سابقه چندین ساله دارد – را خدشه‌دار کند. از سوی دیگر، بعید نیست مشتریان ناراضی Arm، پس از افزایش قیمت مد نظر Arm، به کمپانی‌های طراح تراشه روی آورند و بدین‌ترتیب با کنار گذاشتن طرح‌های آماده و اصطلاحاً blueprints شرکت Arm از پرداخت هزینه اضافی پرهیز کنند.

هدف Arm از در پیش گرفتن این استراتژی جدید، ایجاد تغییر در بازار محصولات نیمه‌رسانا و همچنین افزایش درآمد خود است. البته، باید همواره این نکته را مد نظر داشت که برای موفقیت این استراتژی، Arm باید بین رشد خود و حفظ اعتماد مشتریانش به یک تعادل برسد. شکی نیست که برنامه‌های جسورانه Arm این پتانسیل را دارد که چهره جدیدی از این شرکت را در صنعت موبایل به تصویر بکشد، اما در این میان نباید از ریسک‌های احتمالی غافل بود.