واحد خبر mobile.ir : سال گذشته، به لطف اسمارت‌فون‌های سری Mate 60 (مجهز به تراشه Kirin 9000S)، شاهد افزایش چشمگیری در فروش گوشی‌های هوشمند هواوی بودیم. لازم به ذکر است، چیپ‌ست Kirin 9000S با لیتوگرافی 7 نانومتری ساخته شده و تراشه پرچمداری به حساب نمی‌آید، اما اهمیت بالای Kirin 9000S در آن است که پروسه طراحی و ساخت آن ظاهراً به‌طور کامل در خاک چین انجام شده است. البته هواوی برای تولید اسمارت‌فون‌های جدید خود به تراشه‌های قدرتمندتر و پربازده‌تری نیاز دارد. در همین رابطه، رسانه فایننشال تایمز روز سه‌شنبه 6 فوریه 2024 (17 بهمن 1402) با انتشار گزارشی در وب‌سایت خود از آغاز تولید تراشه 5 نانومتری توسط کمپانی چینی SMIC خبر داد.

اکثر اطلاعات گزارش اخیر فایننشال تایمز، از قول دو منبع آگاه نزدیک به SMIC (که نخواستند نام‌شان فاش شود) نقل شده است. به گفته این دو نفر، بزرگ‌ترین سازنده تراشه چین یعنی کمپانی SMIC با افزدن خطوط تولید جدید در کارخانه شانگهای خود، قصد دارد چیپ‌ست‌های جدید 5 نانومتری طراحی‌شده توسط هواوی را به تولید انبوه برساند.

دولت بایدن در اکتبر سال گذشته، به بهانه آنچه نگرانی بابت امنیت ملی ایالات متحده عنوان شده، محدودیت‌‌های بیشتری را برای صادرات تجهیزات پیشرفته ساخت تراشه به چین اعمال کرد. از طرفی، ایالات متحده با همکاری هلند و ژاپن به دنبال آن است که مانع دست‌یابی چین به جدیدترین ابزارآلات ساخت چیپ‌ست (از جمله تجهیزات ساخت کمپانی هلندی ASML) شود. لذا، برنامه SMIC برای توسعه تراشه‌های 5 نانومتری، گامی مهم در راستای تحقق هدف چین جهت خودکفایی در حوزه ساخت چیپ‌ست محسوب می‌شود.

داده‌های گزارش فایننشال تایمز حاکی از آن است که SMIC برای تولید این تراشه‌های 5 نانومتری از تجهیزات کنونی خود – که ساخت آمریکا و هلند هستند – استفاده خواهد کرد. خط تولید SMIC قرار است تراشه‌های Kirin پنج نانومتری را که توسط های‌سیلیکون (زیرمجموعه هواوی) طراحی شده، به تولید برساند تا این تراشه‌ها در ساخت دیوایس‌های پیشرفته هواوی به کار گرفته شوند.

در حال حاضر، پیشرفته‌ترین چیپ‌ست‌های صنعت اسمارت‌فون با لیتوگرافی 3 نانومتری ساخته می‌شوند و می‌توان گفت تراشه‌های 5 نانومتری یک نسل عقب‌ترند. اما تولید تراشه 5 نانومتری توسط SMIC نشانگر آن است که صنعت نیمه‌رسانای چین – با وجود تحریم‌های ایالات متحده – در مدار پیشرفت قرار دارد.

سال گذشته هواوی با عرضه اسمارت‌فون پیشرفته Mate 60 Pro (مجهز به تراشه 7 نانومتری) در ماه آگوست، صنعت موبایل و تحلیلگران آن را غافلگیر کرد. طبق مؤسسه تحقیقاتی Canalys، به لطف این گوشی هوشمند، عرضه اسمارت‌فون‌های هواوی در چین طی سه‌ماهه پایانی 2023 با رشدی در حدود 50 درصد همراه شد.

چنان‌چه ساخت تراشه 5 نانومتری مذکور موفقیت‌آمیز باشد، بعید نیست که SMIC در آینده نه چندان دور بتواند پیشرفته‌ترین چیپ‌ست هوش مصنوعی هواوی – یعنی Ascend 920 – را نیز با لیتوگرافی 5 نانومتری به تولید برساند. به این ترتیب، فاصله بین تراشه‌های هوش مصنوعی چینی با پردازنده‌های گرافیکی محبوب Nvidia کمتر خواهد شد.

به گفته منابع آگاه مصاحبه‌کننده با فایننشال تایمز، SMIC در حال حاضر ظرفیت تولید 7 نانومتری خود را نیز افزایش داده تا به این وسیله حجم بالاتری از تراشه‌های Kirin و پردازنده‌های گرافیکی مبتنی بر هوش مصنوعی را به تولید برساند. ناگفته نماند، به باور تحلیلگران و متخصصین این صنعت، تراشه 7 نانومتری Ascend 910b (محصول هواوی) در حال حاضر جزو برجسته‌ترین جایگزین‌ها برای پروسسورهای هوش مصنوعی Nvidia محسوب می‌شود.

با وجود نکات مثبت، ساخت تراشه‌های پیشرفته هزینه‌های زیادی را به SMIC تحمیل کرده است. به گفته منابع آگاه، هزینه ساخت تراشه با لیتوگرافی‌های 5 و 7 نانومتری توسط SMIC، بین 40 تا 50 درصد بیشتر از آن چیزی‌ست که کمپانی تایوانی TSMC برای تولید تراشه با همین لیتوگرافی‌ها هزینه می‌کند. از طرفی، بازدهی SMIC (یعنی تعداد تراشه‌های سالمی که قابلیت فروش به مشتریان را داشته باشد) نیز کمتر از یک سوم بازدهی TSMC است.

با این تفاسیر، آیا می‌توان گفت تولید تراشه 5 نانومتری صرفا با این هدف انجام می‌شود که SMIC و هواوی به دولت چین نشان دهند که این امر شدنی‌ست؟ به گفته داگلاس فولر (Douglas Fuller)، کارشناس صنعت نیمه‌رسانای چین، چنان‌چه هزینه تمام‌شده برای هواوی و SMIC اهمیتی نداشته باشد، این امر امکان‌پذیر خواهد بود. گفتنی‌ست، با انتشار این خبر از سوی فایننشال تایمز، هواوی و SMIC هنوز هیچ واکنشی در رد یا تأیید آن نشان نداده‌اند.

خطوط تولید تراشه‌های 5 و 7 نانومتری SMIC همچنان از دستگاه‌های آمریکایی و تجهیزات لیتوگرافی شرکت هلندی ASML استفاده می‌کند که قبل از اعمال تحریم‌ها خریداری شده بود. البته، دولت هلند اخیرا با ابطال مجوز صادرات برای برخی از پیشرفته‌ترین تجهیزات ساخت تراشه، از فروش ماشین‌آلات ساخت ASML به چین ممانعت به عمل آورد. به اذعان یکی از منابع آگاه، پس از اینکه آمریکا و هم‌پیمانانش محدودیت‌های صادرات تجهیزات ساخت تراشه را شدیدتر کردند، SMIC با موانع دشوارتری در گسترش تولیدات خود مواجه شده است. در حال حاضر، سرنوشت صنعت تراشه‌سازی چین و توسعه تکنولوژیک آن در سال‌های آتی، به خطوط تولید کمپانی SMIC گره خورده است.

در پایان گفتنی‌ست، برخی شایعات حاکی از آنند که هواوی قصد دارد از این تراشه‌های 5 نانومتری در ساخت اسمارت‌فون‌های سری P70 بهره بگیرد. همچنین، هواوی در حال کار کردن روی نسل جدید پلتفرم اختصاصی خود موسوم به HarmonyOS NEXT است. گفته می‌شود پشتیبانی از اپلیکیشن‌های اندرویدی کاملا از این پلتفرم حذف شده است.