واحد خبر mobile.ir : بر خلاف گوگل که اجازه سایدلود (نصب اپلیکیشن از هر منبع دیگری به جز Google Play) را به کاربران می‌دهد، کاربران iOS امکان سایدلود را نداشته و مجبورند اپلیکیشن‌های مورد نیز خود را فقط از App Store اپل دریافت کنند. اپل در توجیه این اقدام خود، همواره مسأله امنیت را مطرح کرده است. از آنجا که این کمپانی کنترلی روی اپلیکیشن‌های اپ‌استورهای متفرقه ندارد، ظاهرا نگران آن است که مبادا کاربران آیفون در هنگام دریافت اپلیکیشن از این منابع، ناخواسته روی دیوایس خود بدافزار نصب کنند. به طریق مشابه، به کاربران اندروید نیز پیشنهاد می‌شود چنان‌چه به توسعه‌دهنده اپلیکیشن اعتماد ندارند، از سایدلود کردن آن خودداری کنند.

به موجب DMA یا «قانون بازارهای دیجیتال» (مصوب سپتامبر 2022 در اتحادیه اروپا)، اپل موظف است از ابتدای سال 2024 امکان سایدلود کردن اپلیکیشن‌ها را برای کاربران iOS در اروپا فراهم کند. به این ترتیب توسعه‌دهندگان می‌توانند خارج از چارچوب App Store اپل، میزبان اپلیکیشن‌های iOS باشند (این قابلیت احتمالا از iOS 17 در دسترس اروپایی‌ها قرار می‌گیرد). این بدان معناست که این توسعه‌دهندگان از این پس قادر خواهند بود که از زیر بار کمیسیون 15 تا 30 درصدی که اپل از طریق پرداخت‌های درون اپلیکیشنی و اشتراکات دریافت می‌کرد، شانه خالی کنند. جالب است بدانید، دولت ایالات متحده نیز مایل است اپل را مجبور به مجاز کردن سایدلود اپلیکیشن‌های آیفون کند.

در همین راستا، «اداره ملی مخابرات و اطلاعات» یا NTIA – که یکی از زیرمجموعه‌های وزارت بازرگانی آمریکا محسوب می‌شود – روز چهارشنبه 1 فوریه 2023 (12 بهمن 1401)، با انتشار گزارشی در وب‌سایت رسمی خود، ضمن بیان معایب مدل کنونی ارائه اپلیکیشن‌ها به کاربران، این مدل را برای مصرف‌کنندگان و توسعه‌دهندگان زیان‌آور توصیف و تغییراتی را برای اصلاح این شیوه پیشنهاد کرد.

به گفته مقامات NTIA، امروزه اپلیکیشن‌های موبایل به ابزاری ضروری برای گذران زندگی تبدیل شده‌اند. در این میان، دو کمپانی اپل و گوگل، به منزله نگهبانانی هستند که مردم و کسب‌وکارها در حیطه اپلیکیشن‌های موبایل به این دو اتکا دارند. اما سیاست‌های این دو کمپانی در قبال ارائه اپلیکیشن به کاربران خود، در برخی موارد منجر به افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها و کاهش نوآوری شده و لذا این پتانسیل را دارد که به مصرف‌کنندگان آسیب بزند.

گزارش و پیشنهادهای NTIA بخشی از تلاش‌های دولت بایدن جهت ارتقاء نوآوری و رقابت و همچنین هموار کردن میدان رقابت به شمار می‌رود. ناگفته نماند، NTIA از مشاوران رییس جمهور آمریکا در سیاست‌گذاری‌های مرتبط با مخابرات و اینترنت است.

به گفته آلن دیویدسون (Alan Davidson)، معاون وزیر بازرگانی آمریکا در زمینه ارتباطات و اطلاعات، اپلیکیشن‌ها ابزاری حیاتی برای مصرف‌کنندگان و بخشی ضروری از انجام کسب‌وکار آنلاین هستند. لذا، رقابتی ماندن بازار اپلیکیشن‌های موبایل در مقطع کنونی از هر زمان دیگری مهم‌تر است. دیویدسون امیدوار است که پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی NTIA بتواند اکوسیستم اپلیکیشن‌ها را برای همگان عادلانه‌تر و نوآورانه‌تر کند.

پس از اجرای یک برنامه همه‌جانبه با بررسی بیش از 150 نظر کارشناسی از سوی طیف گسترده‌ای از ذینفعان، کارشناسان NTIA به این نتیجه رسیدند که دو مشکل اساسی در سیاست‌گذاری وجود دارد که مانع از رقابتی شدن هرچه بیشتر اکوسیستم اپلیکیشن‌های موبایل می‌شود:

1. اکثر مصرف‌کنندگان نمی‌توانند اپلیکیشن‌های مورد نظر خود را خارج از چارچوب اپ‌استورهایی که توسط اپل و گوگل کنترل می‌شود، دریافت کنند. این یعنی افراد نوآور و خلاق گزینه‌های بسیار محدودی برای رسیدن به مصرف‌کننده در پیش رو دارند.

2. اپل و گوگل با اعمال محدودیت‌های فنی، موانعی را برای توسعه‌دهندگان ایجاد کرده‌اند تا به این وسیله از رقابت آنها برای رسیدن به مصرف‌کننده جلوگیری کنند. محدود کردن نحوه عملکرد اپلیکیشن‌ها یا وادار کردن توسعه‌دهندگان به طی کردن فرآیندهای بررسی (که بعضا مبهم بوده و به کندی پیش‌می‌رود) از جمله این محدودیت‌های فنی به شمار می‌رود.

شکی نیست که سیاست‌های کنونی اپ‌استورهای اپل و گوگل منافعی هم برای مصرف‌کنندگان دارد (مثل کنترل‌های امنیتی سفت‌ و سخت‌تر)، اما کارشناسان NTIA بر این باورند که معایب این سیاست‌ها به مراتب از مزایای آنها بیشتر بوده و حفظ حریم شخصی و امنیت را می‌توان در بستر رقابتی‌تری به سرانجام رساند.

با توجه به آنچه گفته شد، کارشناسان NTIA موارد زیر را جهت ارتقاء اکوسیستم اپلیکیشن‌ها برای کاربران پیشنهاد می‌کنند:

• مصرف‌کنندگان باید کنترل بیشتری روی دیوایس‌های خود داشته باشند. آنها باید بتوانند تصمیم بگیرند که کدام اپلیکیشن به عنوان اپلیکیشن پیش‌فرض انتخاب می‌شود. استفاده از اپ‌استورهای متفرقه و امکان پاک یا پنهان کردن اپلیکیشن‌های از پیش نصب شده نیز باید جزو اختیارات کاربران قرار بگیرد.

• گردانندگان اپ‌استورها نباید این امتیاز را داشته باشند که اپلیکیشن‌های خود را (به شیوه‌ای غیررقابتی) نسبت به سایر اپلیکیشن‌ها برتری دهند. به عنوان مثال، دیده شده است که به دنبال جست‌وجو در اپ‌استورها، برخی اپلیکیشن‌ها در قسمت نتایج بالاتر از اپلیکیشن‌های دیگر قرار می‌گیرند (حتی اگر مشابه آنها بوده و یا نسبت به آنها درجه پایین‌تری داشته باشند).

• گردانندگان اپ‌استورها باید با رفع محدودیت‌های موجود، زمینه دانلود و نصب اپلیکیشن‌ها را از راه‌های جایگزین برای مصرف‌کنندگان فراهم کنند. اقدامات قانونی و نظارتی باید محدودیت برای سایدلود، اپ‌استورهای متفرقه و اپلیکیشن‌های تحت وب را ممنوع کنند (البته با تأمین امنیت و حفظ حریم شخصی کاربران).

• محدودیت‌های مربوط به پرداخت‌های درون اپلیکیشنی باید مورد بازبینی قرار بگیرند. در حال حاضر مشاهده می‌شود که توسعه‌دهندگان ناچار به استفاده از سیستم پرداخت درون اپلیکیشنی هستند که گردانندگان اپ‌استور برای آنها در نظر گرفته‌اند. طبق پیشنهاد NTIA، این شیوه باید ممنوع شود.

همان طور که در گزارش اخیر NTIA مشاهده می‌شود، قانون‌گذاری‌های جدید و اقداماتی جهت اعمال قوانین ضدرقابتی اضافی، برای بهبود رقابت در اکوسیستم اپلیکیشن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. اقداماتی که در این گزارش پیشنهاد شده، می‌تواند زمینه رقابت، نوآوری و ایجاد مزایای احتمالی برای کاربران و توسعه‌دهندگان را در فضای اکوسیستم اپلیکیشن‌ها فراهم کند. لازم به ذکر است، تدوین این گزارش از سوی NTIA، هم‌راستا با فرمان اجرایی بایدن در سال 2021 است که جهت ارتقاء رقابت و نوآوری در اقتصاد ایالات متحده صادر شده بود.