واحد خبر mobile.ir : رهگیری فعالیت‌های ورزشی و ارائه اطلاعات مرتبط با سلامتی از جمله امکانات اکثر ساعت‌های هوشمند امروزی و حتی دستبندهای سلامتی بوده و برخی از آن از جمله Apple Watch Series 7 و Huawei Watch GT 3 Pro پا را از این نیز فراتر گذشته و داده‌های پزشکی جدی‌تری نظیر نوار قلب را نیز ارائه می‌‌کنند. دقت و میزان کارایی داده‌هایی از این دست اما از چندی پیش با تردیدهای روبرو شده و تحقیقاتی در این زمینه در جریان بوده است. در یکی از این تحقیقات که پس از انتشار در ژانویه 2022 به‌تازگی در ژورنال Stronger by Science مورد بررسی قرار گرفته، به میزان دقت عملکرد سه ساعت هوشمند در مبحث انرژی مصرفی و برخی دیگر داده‌های سلامتی پرداخته شده است.

این مطالعه جدید که «دستگاه‌های مچ‌پوش برای اندازه‌گیری ضربان قلب و مصرف انرژی: یک مطالعه اعتبارسنجی برای اپل واچ سری 6، پولار Vantage V و Fitbit Sense» نامیده می‌شود حاصل تلاش پنج محقق به‌نام‌های Hajj-Boutros G ،Marie-Anne Landry-Duval ،Alain Steve Comtois ،Gilles Gouspillou و Antony D Karelis بوده و همانطور که از عنوان آن مشخص است نتایج به‌دست آمده از سه دیوایس پوشیدنی شامل اپل واچ سری 6، پولار Vantage V و Fitbit Sense را به بوته آزمایش می‌گذارد. در این مطالعه از 60 فرد جوان سالم (30 مرد و 30 زن) در فاصله سنی 3±24.9 و شاخص توده بدنی 2.7±23.1 استفاده شده که از ساعت‌های هوشمند مذکور در طی فعالیت‌های مختلف استفاده کرده‌اند.

سنجش ضربان قلب و مصرف انرژی در این مطالعه در طی پنج فعالیت نشستن، راه‌رفتن، دویدن، تمرین‌های ورزشی مقاومتی و دوچرخه‌سواری اندازه‌گیری شده و صحت اطلاعات در این بین با دو ابزار مرجع Polar H10 و Metamax 3B (با اتصال مستقیم روی سینه) سنجیده شده است. از بین سه دستگاه مورد بررسی قرار گرفته اپل واچ در زمینه ضربان قلب بالاترین دقت را ارائه کرده و با ضریب تغییر کم‌تر از 5 درصد در هر 5 فعالیت، ضربان نسبتا صحیحی را ثبت کرده است. Polar Vantage V و Fitbit Sense اما درجات مختلفی از دقت را بسته به نوع فعالیت از بالا تا ضعیف ثبت کرده‌اند که میزان آن‌ها به‌ترتیب از 2.44 تا 8.8 درصد در مدل پولار و 4.14 تا 10.67 درصد در فیت‌بیت متغیر بوده است.

ماجرا در مورد مصرف انرژی و آن‌چه energy expenditure نامیده می‌شود متفاوت بوده و هر سه دقت پایینی را برای هر 5 فعالیت فیزیکی ثبت کرده‌اند که شامل ضریب تغییر 14.68 تا 24.85 درصد برای اپل واچ، 16.54 تا 25.78 درصد در پولار و 13.44 تا 29.66 درصد در فیت‌بیت بوده است.

این داده‌ها که نتایج آن‌ها را می‌توان در جدول زیر مشاهده کرد به‌روشنی به این واقعیت اشاره دارند که ساعت‌های هوشمند مذکور همگی در ثبت کالری سوزانده شده در فعالیت‌های مختلف غیر دقیق عمل می‌کنند و با این‌که نمونه‌ای مثل اپل واچ سری 6 عملکرد بهتری نسبت به دو رقیب دیگر دارد اما همچنان در قیاس با ابزارهای حرفه‌ای اندازه‌گیری در این زمینه (که به‌عنوان مرجع در این تست مورد استفاده قرار گرفته‌اند) در جایگاه کاملا پایین‌تری قرار می‌گیرد. نکته جالب‌تر این‌که همین مقادیر غیر دقیق نیز ثابت نبوده و در فعالیت‌های مختلف هر بار درصد تغییر متفاوتی را نشان می‌دهند! بدین‌ترتیب (حداقل مطابق داده‌های این تحقیق) حتی به‌صورت نسبی نیز امکان تکیه بر اطلاعات این ساعت‌های هوشمند در مبحث کالری‌سوزی و مصرف انرژی وجود ندارد.

از جمله دیگر یافته‌های قابل اشاره در این مطالعه باید به این نکته اشاره کرد که پوشیدنی‌های این تست اغلب در هنگام اندازه‌گیری نتایج کم‌تر از حد متوسط یا بیش‌تر از حد متوسط کاربران دچار مشکل و اختلاف اطلاعات می‌شوند. در تفسیر Stronger by Science از اطلاعات این تحقیق این‌گونه آمده است: «من فرض می‌کنم که بسیاری از افراد، تخمین‌های مصرف انرژی به‌دست آمده از فناوری‌های پوشیدنی را تا حدی یک برآورد ناقص می‌بینند که باید قدری با احتیاط تفسیر شوند اما اطلاعات [به‌دست آمده از این تحقیق] چیزی بیش از یک خطای گرد کردن قابل چشم‌پوشی عملکردی یا یک مقدار ثابت در جهت یک خطای مشخص که به‌سادگی قابل تنظیم است را نشان می‌دهند.» بر همین اساس در بخش نتیجه‌گیری این تحقیق این‌گونه استدلال شده است که:‌ «در مجموع براساس این یافته‌ها این‌گونه توصیه می‌شود که ارزیابی مصرف انرژی با استفاده از این 3 دستگاه مچ‌پوش متد جایگزین قابل‌قبولی را برای اندازه‌گیری مصرف انرژی در مطالعات تحقیقاتی مهیا نمی‌کند.‌»

این البته به معنای بی‌استفاده بودن ساعت‌های هوشمند و ابزارهای مشابه دیگر در این زمینه نبوده و بسیاری از افراد از داده‌های به‌دست آمده در این زمینه برای ارزیابی فعالیت‌های ورزشی و ضربان قلب سود می‌جویند. از طرف دیگر فعالیت‌های دیگری مثل راه رفتن و شمردن گام‌ها که در اغلب دیوایس‌های مشابه با دقت نسبتا بالایی انجام می‌شود می‌‌تواند در سلامتی افراد و ایجاد انگیزه برای ورزش و فعالیت بیش‌تر موثر واقع شوند. بدین‌ترتیب ساعت‌های هوشمند و ابزارهای سلامتی دستگاه‌های بی‌استفاده و غیر مفیدی محسوب نمی‌شوند اما اعتماد بیش از اندازه به نتایج به‌دست آمده از آن‌ها ممکن است بر سلامتی کاربران اثر معکوس برجای بگذارد. برای نمونه می‌توان به فاکتور مهم میزان کالری سوزانده شده در طی یک رژیم غذایی اشاره کرد که در صورت تکیه بر یک عدد غیر دقیق نشان داده شده روی ساعت ممکن است هدف اولیه از محاسبه کالری را به بی‌راهه بکشاند.