واحد خبر mobile.ir : مؤسسه تحقیقاتی Canalys به‌تازگی گزارشی را از وضعیت بازار سرویس‌های زیرساخت ابری در سه‌ماهه چهارم سال 2021 منتشر کرد. طبق این گزارش، درآمدزایی فصلی سرویس‌های ابری با یک رکوردشکنی بی‌سابقه به بیش از 50 میلیارد دلار رسید. رقم دقیق درآمدزایی این سرویس‌ها در سه ماهه پایانی سال 2021 بالغ بر 53.5 میلیارد دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 13.6 میلیارد دلار (یا به عبارت دیگر 34 درصد) افزایش داشته است. برخلاف بازار گوشی‌های هوشمند یا پوشیدنی‌ها – که بازیگران متعددی در آنها حضور دارند – بازار سرویس‌های ابری تا حدی انحصاری‌ست، به طوری که 64 درصد از مجموع درآمد این بازار تنها به جیب سه شرکت می‌رود.

به گفته کارشناسان Canalys، عامل تنوع‌بخشی به استفاده سرویس‌های زیرساخت ابری، کارکردهای خاص صنعتی (به ویژه در حوزه سلامت و بخش دولتی) است. در کنار این کارکردها، باید به عوامل دیگری از قبیل مهاجرت حجم کاری بیشتر به فضای ابری و همچنین توسعه کارکردهای ابربومی یا cloud-native (در نتیجه پروسه دیجیتالی شدن پروژه‌ها) اشاره کرد که تقاضا برای سرویس‌های ابری را افزایش داده‌اند. ناگفته نماند، طولانی‌تر شدن همه‌گیری کرونا نیز کاربران را به استفاده از سرویس‌های ابری در حیطه‌های مختلف سوق می‌دهد، از جمله دورکاری، یادگیری از راه دور، تجارت الکترونیک و استریم محتوا و بازی.

شاید مهم‌ترین عامل پیش‌برنده بازار سرویس‌های ابری در آینده «متاورس» باشد. برای فعالیت در متاورس، به سرویس‌های ابری قدرتمندتر، غیرمتمرکزتر، هوشمندتر و مقیاس‌پذیرتری نیاز است که میزان تأخیر در آن کمتر باشد. متاورس در واقع محیطی به اشتراک‌گذاشته شده از واقعیت مجازی یا افزوده است که به گفته Canalys، در دهه پیش رو مهم‌ترین عامل رشد درآمد و همچنین توسعه زیرساخت‌های سرویس‌های ابری خواهد بود. متاورس، با قابلیت‌های ارتقایافته و نرخ مصرف رایانش بالا، از بسیاری جهات به اینترنت امروزی شباهت خواهد داشت. در حال حاضر، پدیده‌هایی مثل گیمینگ، رسانه‌های اجتماعی، همکاری در محل کار، آموزش، املاک، تجارت الکترونیک و دیجیتال (از جمله توکن‌های غیرقابل تعویض) از پیشگامان متاورس محسوب می‌شوند.

به باور بلیک مورای (Blake Murray)، تحلیلگر پژوهشی Canalys، سرویس‌های ابری برای توسعه‌دهندگان و سازمان‌هایی که چشم‌انتظار ورود به متاورس هستند، گزینه‌ای مناسب است. به گفته وی، درآینده تقاضا برای رایانش در محیط‌های واقعیت مجازی و افزوده بالا رفته و مواردی چون ذخیره‌سازی، یادگیری ماشینی، اینترنت اشیا و تحلیل داده‌ها برای پشتیبانی از عملیات‌هایی از جمله فناوری همزاد دیجیتال (digital twinning)، مدل‌سازی و تعامل در محیط متاورس، ضروری خواهند بود.

الکس اسمیث (Alex Smith)، معاون Canalys، در رابطه با فرصت‌های پیش روی سرویس‌های ابری می‌گوید: «سرمایه‌گذاری ادامه‌دار در متاورس از سوی توسعه‌دهندگان، فرصتی عظیم را برای ارائه‌کنندگان سرویس‌های ابری (به‌ویژه فرامقیاس‌گران) در پی خواهد داشت.» وی با اشاره به اینکه جلب اعتماد مشتریان و شرکای تکنولوژیک، نقش مهمی در توسعه متاورس ایفا می‌کند، بر این نکته تأکید دارد که زیرساخت جهانی، پیاده‌سازی رایانش لبه‌ای (edge computing) و ارتباطات نسل پنجم از جمله موارد ضروری برای گسترش تجربه متاورس با حداقل میزان تأخیر به حساب می‌آیند.

مهم‌ترین کمپانی‌های ارائه‌کننده سرویس‌های ابری در فصل اخیر عبارتند از آمازون (سرویس AWS)، مایکروسافت (سرویس Azure) و گوگل (سرویس Google Cloud). به گفته Canalys، طی سه‌ماهه گذشته، این سه سرویس روی هم رفته 45 درصد رشد داشته و 64 درصد از مجموع درآمد بازار جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. در ادامه نگاهی داریم به جزییات عملکرد هر یک از این سرویس‌ها در سه‌ماهه پایانی سال 2021:

AWS

سرویس‌های وب آمازون – که به اختصار AWS نامیده می‌شود – اصلی‌ترین ارائه‌کننده سرویس‌های ابری در سه‌ماهه اخیر بوده و 33 درصد از کل درآمد این بازار را مال خود کرده است. به گفته Canalys، این سرویس در فصل اخیر رشد سالانه 40 درصدی را تجربه کرده است. کمپانی متا – که تا چندی قبل با نام فیس‌بوک شناخته می‌شد – به‌تازگی AWS را به عنوان شریک استراتژیک و درازمدت خود در حوزه خدمات ابری انتخاب کرده و قصد تعمیق روابط خود با این سرویس را دارد، زیرا متا رفته‌رفته از فضای رسانه‌های اجتماعی فاصله گرفته و به دنبال آن است تا طی 5 سال آینده به بزرگ‌ترین کمپانی در حیطه متاورس تبدیل شود. لازم به ذکر است، AWS ضمن معرفی مشتریان جدید در حوزه‌های خدمات خرده‌فروشی، سلامت و مالی، از توافق با نزدک (Nasdaq) برای مهاجرت این بازار بورس به AWS خبر داد.

Microsoft Azure

پس از سرویس‌های وب آمازون، Microsoft Azure با در دست داشتن 22 درصد از سهم بازار، دومین ارائه‌کننده بزرگ سرویس‌های ابری در دنیا طی سه‌ماهه چهارم 2021 بوده و رشد سالانه 46 درصدی را در کارنامه دارد. از جمله دستاوردهای این سرویس در حوزه تکنولوژی متاورس، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: Digital Twins (برای مدل‌سازی اجسام فیزیکی)، Azure IoT (برای اتصال دارایی‌های فیزیکی به فضای ابری) و Azure Maps (یک سرویس نگاشت شخصی). به گفته Canalys، سرویس ابری مایکروسافت موفق شد در سه ماهه چهارم 2021 کسب‌وکار ابری خود را در بخش‌های مختلف توسعه دهد. مهم‌ترین مشتریان Microsoft Azure به بخش خدمات سلامت و مالی مربوط می‌شوند.

Google Cloud

سرویس Google Cloud با در اختیار داشتن 9 درصد از بازار جهانی، در رتبه سوم قرار می‌گیرد، اما نکته جالب در آنجاست که رشد سالانه این سرویس (معادل 63 درصد) به مراتب از سرویس‌های ابری آمازون و مایکروسافت بیشتر بوده است. یکی از ابتکارهای گوگل، راه‌اندازی برنامه‌ای موسوم به Google for Startup Cloud Program بوده که به موجب آن، Google Cloud دامنه پشتیبانی خود از استارت‌آپ‌ها را گسترش داده و مشتریان مهمی (از جمله در فضای واقعیت مجازی) پیدا کرده است. از دیگر برنامه‌های Google Cloud در جهت توسعه فعالیت‌های خود، می‌توان به سرمایه‌گذاری 5 ساله در آفریقا (به ارزش یک میلیارد دلار) برای پشتیبانی از دگرگونی دیجیتال در این قاره، اشاره کرد.

Canalys ضمن اشاره به آمار سه‌ماهه چهارم، وضعیت بازار سرویس‌های ابری در کل سال 2021 را نیز توصیف کرد. به گزارش این مؤسسه، مجموع درآمدزایی سرویس‌های زیرساخت ابری با رشد 35 درصدی، از 142 میلیارد دلار در سال 2020 به 191.7 میلیارد دلار در سال 2021 ارتقا یافته است. بازگشایی بنگاه‌های اقتصادی در دوران پساکرونا و رشد اطمینان مشتری در طول سال، افزایش قراردادهای چندساله با ارائه‌کنندگان سرویس‌های ابری را در پی داشته است.

در پایان لازم به ذکر است، منظور Canalys از سرویس‌های زیرساخت ابری، آن دسته از سرویس‌هایی‌ست که زیرساخت و یا پلتفرم را به عنوان سرویس ارائه می‌کنند (چه بر بستر زیرساخت خصوصی تخصیص‌یافته یا زیرساخت اشتراکی). به این ترتیب، هزینه‌هایی که مشتریان به صورت مستقیم برای «نرم‌افزار به عنوان سرویس» پرداخت می‌کنند، در این دسته‌بندی قرار نمی‌گیرد. البته درآمدهای حاصل از سرویس‌های زیرساختی که برای میزبانی و راه‌ا‌ندازی «نرم‌افزار به عنوان سرویس» مصرف می‌شوند، همچنان زیرمجموعه سرویس‌های زیرساخت ابری خواهند بود.