واحد خبر mobile.ir : بیش از یک سال می‌شود که صنعت اسمارت‌فون با مشکل کمبود قطعات مواجه است. در ابتدا تصور می‌شد این شرایط مقطعی باشد، اما به گزارش Counterpoint، این بحران هنوز تمام نشده و پیش‌بینی می‌شود کمبود قطعات، کاهش تولید را در نیمه دوم سال 2021 در پی داشته باشد. ممکن است تصور کنید این بحران تأثیر چندانی بر فعالیت کمپانی‌های بزرگ نداشته باشد، اما حقیقت آن است که این بحران به قدری جدی‌ست که حدود 6 ماه قبل حتی اپل نیز اذعان کرد که تولید برخی مدل‌های مک‌بوک و آی‌پد به تأخیر افتاده است. البته ظاهرا مشکلات فراتر از این حرف‌هاست زیرا طبق گزارش اخیر بلومبرگ، این بار تولید آیفون 13 نیز به شکل چشم‌گیری از وضعیت کنونی متأثر شده است.

به گفته منابع آگاهی که نخواستند نام‌شان فاش شود، اپل در ابتدا برای تولید 90 میلیون دستگاه از خانواده آیفون 13 در سه‌ماهه پایانی سال جاری میلادی برنامه‌ریزی کرده بود، اما ظاهرا توان تولید این محصول – تحت تأثیر کمبود قطعات – تا حدود 11 درصد (یعنی 10 میلیون آیفون) کاهش یافته و به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 2021 نهایتا 80 میلیون دستگاه در سری آیفون 13 به تولید برسد. تراشه A15 Bionic (مورد استفاده در آیفون 13 و آیفون 13 پرو و همتایان mini و Max آن‌ها) توسط TSMC ساخته شده و حداقل تا به امروز مشکلی در تأمین این قطعه به وجود نیامده، اما شنیده‌ها حاکی از آنند که مشکل اصلی اپل در تأمین قطعات مورد نیاز از دو کمپانی Broadcom و Texas Instruments است.

اپل از بزرگ‌ترین خریداران تراشه در دنیا محسوب شده و به قدری در این زمینه تأثیرگذار است که می‌تواند حرکت چرخه جهانی زنجیره تأمین قطعات الکترونیکی را تنظیم کند. اما علی‌رغم قدرت خرید بالا، اپل نیز با همان مشکلی که ماه‌هاست صنعت اسمارت‌فون را به مخاطره انداخته، دست به گریبان است. تیم کوک (Tim Cook)، مدیرعامل اپل، چندی پیش نسبت به تأثیر کمبود قطعات بر کسب‌وکار اپل هشدار داده و اعلام کرده بود که او و مجموعه‌اش نهایت تلاش خود را جهت تعدیل شرایط به کار خواهند بست، اما خواه ناخواه اپل نیز از این بحران بی‌نصیب نماند. سازندگان بزرگ تراشه نسبت به این موضوع هشدار داده‌اند که به احتمال فراوان، بیشتر بودن تقاضا نسبت به عرضه تا سال آینده و حتی بعد از آن هم ادامه خواهد داشت.

به دنبال انتشار این خبر از سوی بلومبرگ، ارزش سهام اپل با افت 1.6 درصدی به 139.27 دلار کاهش یافت. همین اتفاق برای شرکت‌های Texas Instruments و Broadcom نیز رخ داد. اپل قطعات مربوط با نمایشگر دیوایس‌های خود را از کمپانی Texas Instruments تأمین می‌کند. یکی از قطعات مهمی که در تولید آیفون 13 نقش کلیدی داشته (و در حال حاضر Texas Instruments در تأمین آن دچار مشکل شده) تراشه‌ای‌ست که به نمایشگر OLED این گوشی مربوط می‌شود. شرکت Broadcom نیز شریک قدیمی اپل در تأمین قطعات بی‌سیم است.

جالب است بدانید تأثیر کمبود قطعات تا آنجا ادامه دارد که نه تنها برنامه اپل برای تولید دیوایس‌های پرچمدارش را با اختلال مواجه کرده، بلکه حتی عرضه سفارش‌های قبلی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. فروش آیفون 13 پرو و آیفون 13 پرو مکس از ماه سپتامبر آغاز شد، اما ظاهرا سفارش‌ها به مدت تقریبا یک ماه از وب‌سایت اپل تحویل داده نخواهند شد. همچنین در بسیاری از خرده‌فروشی‌های اپل، این دیوایس‌ها در وضعیت «فعلا ناموجود» به سر می‌برند. شرکای اپراتوری اپل نیز در عرضه آیفون با تأخیرهای مشابهی مواجه هستند.

سفارش‌های کنونی قرار است اواسط نوامبر به دست مشتریان برسد، به این ترتیب اپل هنوز هم می‌تواند آیفون‌های جدید را برای فصل پایانی (مقارن با تعطیلات سال نوی میلادی) به موقع به مصرف‌کنندگان تحویل دهد. بد نیست به این نکته اشاره کنیم که انتظار می‌رود فصل پایانی سال 2021 با کسب درآمدی در حدود 120 میلیارد دلار، بزرگ‌ترین فروش اپل در یک فصل را رقم بزند. اگر این پیش‌بینی درست باشد، درآمد اپل در سه‌ماهه پایانی سال جاری میلادی 7 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته و حتی از مجموع درآمد سالانه اپل در یک دهه پیش هم فراتر خواهد رفت.

مشکلات اپل در تأمین قطعات مورد نیاز برای استراتژیک‌ترین محصولش نشان می‌دهد حتی پادشاه دنیای فناوری هم از کمبود جهانی قطعات (که به علت شیوع کرونا تشدید شده) مصون نیست. نباید فراموش کنیم که کمبود یادشده، علاوه بر آیفون، عرضه اپل واچ سری 7 و دیگر محصولات اپل را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است.

کمپانی Broadcom شرکت سازنده فاقد کارخانه (یا در اصطلاح fabless) بوده و ساخت تراشه‌های این شرکت توسط کمپانی‌های قراردادی مثل TSMC انجام می‌شود. وضعیت در Texas Instruments بهتر است و برخی تراشه‌های این شرکت در کارخانه‌های خودش ساخته می‌شود (هرچند که برخی محصولات Texas Instruments نیز توسط سازندگان خارجی به تولید می‌رسد). این بدان معناست که این دو کمپانی بخشی از مبارزه روزافزون برای تضمین ظرفیت تولید در TSMC و سایر کمپانی‌های مشابه به شمار می‌روند.

اپل خود مستقیما یکی از مشتریان TSMC و به بیان دقیق‌تر، بزرگ‌ترین مشتری این کمپانی تایوانی، محسوب می‌شود. اپل در ساخت پروسسورهای سری A خود به TSMC متکی بوده و ظاهرا کمبود جهانی قطعات، تأثیری بر تأمین این تراشه‌ها نداشته است. نکته دیگر آنکه با توجه به رابطه خوب اپل و TSMC، علی‌رغم افزایش 20 درصدی قیمت تراشه، TSMC قیمت تراشه‌های فروخته‌شده به اپل را تنها 3 درصد افزایش داد.

برخلاف پیش‌بینی IDC مبتنی بر رشد بازار قطعات نیمه‌رسانا در سال 2021، به گفته بلومبرگ، نشانه‌هایی دال بر وخیم‌تر شدن اوضاع در آینده وجود دارد. در گزارش بلومبرگ به نقل از مؤسسه Susquehanna Financial Group آمده که فاصله زمانی بین ثبت سفارش برای خرید یک قطعه نیمه‌رسانا و تحویل گرفتن آن – که در صنعت از آن با عنوان lead times یاد می‌شود – برای نهمین ماه متوالی افزایش داشته و در سپتامبر به 21.7 هفته رسیده است (مقایسه کنید با حدود 12 هفته در مدت مشابه سال گذشته).

به منظور باز کردن کلاف سردرگم زنجیره تأمین قطعات، وزارت بازرگانی ایالات متحده از سازندگان تراشه درخواست کرده تا با پاسخ به یک سری پرسش‌نامه‌ها تا تاریخ 8 نوامبر (17 آبان) در این امر کمک کنند، اما تلاش این وزارت‌خانه با مقاومت از سوی قانون‌گذاران و مسئولین اجرایی در کره و تایوان روبرو شده است.

بسیاری از کشورها، از جمله آمریکا، چین و ژاپن قصد دارند در زمینه ساخت تراشه به خودکفایی برسند. جینا ریموندو (Gina Raimondo)، وزیر بازرگانی آمریکا، هفته گذشته در توییتی از پیشنهاد برنامه 52 میلیارد دلاری به منظور پشتیبانی از ساخت تراشه در ایالات متحده خبر داد. البته آمریکا با برخی کارشکنی‌ها مانع از بومی‌سازی این صنعت در چین شده است؛ کمپانی SMIC در چین به دنبال وارد کردن یک دستگاه لیتوگرافی EUV به ارزش 150 میلیون دلار (ساخت شرکت هلندی ASML) بود، اما دولت ایالات متحده اجازه صدور این دستگاه را به شرکت هلندی نداد. فومیو کیشیدا (Fumio Kishida)، نخست وزیر ژاپن نیز اعلام کرده که به دنبال ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ساخت تراشه در کشور خود است.