واحد خبر mobile.ir : از یک سال پیش شاهد کمبودی جدی در تراشه‌های نیمه‌رسانا و متعاقبا چالش در تولید محصولات الکترونیکی بوده‌ایم. این کمبود دلایل متعددی دارد از جمله گزینه‌های رو به کاهش شرکت‌های نیمه‌رسانا برای برون‌سپاری تولید تراشه و همچنین برآورد اشتباه در پیش‌بینی تقاضا در طول همه‌گیری کرونا. به دنبال گسترش COVID-19 و خانه‌نشینی ناشی از آن، محصولات الکترونیکی به تنها منبع سرگرمی افراد در سراسر دنیا مبدل شد و همین امر، تقاضا برای محصولات IT را به شدت بالا برد. کمبود چیپ‌ست علاوه بر تولید اسمارت‌فون، ساخت خودروهای سبک و سنگین را هم تحت تأثیر قرار داده و تولید کنسول PS5 و کارت‌های گرافیک بازی را نیز با محدودیت مواجه کرده است.

شاید فکر کنید کمپانی بزرگ و صاحب‌نامی مثل اپل، از این کمبود تراشه‌ آسیبی نمی‌بیند، اما طبق گزارشی که به‌تازگی از سوی مؤسسه Nikkei Asia منتشر شده، کمبود جهانی این قطعات، تولید برخی مدل‌های مک‌بوک و آی‌پد را به تأخیر انداخته و این نشان می‌دهد حتی کمپانی بزرگی مثل اپل – که از توان بالایی در تأمین قطعات برخوردار است – از این چالشِ بی‌سابقه مصون نبوده است.

یکی از مهم‌ترین مراحل تولید مک‌بوک، سوار کردن قطعات روی بوردهای مدار چاپی (پیش از مونتاژ نهایی) است. اما به گفته برخی منابع آگاه، کمبود چیپ‌ست انجام این مرحله را به تعویق انداخته است. همچنین، مونتاژ برخی مدل‌های آی‌پد نیز به دلیل کمبود نمایشگر و قطعات مرتبط با آن، به تعویق افتاده است. طبق گزارش بلومبرگ، تولید نسل جدید آی‌پد پرو به دلیل کمبود قطعات با مشکلاتی مواجه شده است. همچنین، شرکت‌های سازنده نمایشگرهای جدید موسوم به Mini LED – که برای ساخت مدل 12.9 اینچی از این آی‌پد مورد نیاز است – در تولید این قطعه به مشکل برخورده و ظاهرا یکی از تولیدکنندگان این نمایشگر، تولید خود را متوقف کرده است.

به گفته مارک گورمن (Mark Gurman)، کارشناس بلومبرگ، با تمام این اوصاف، انتظار می‌رود سری جدید آی‌پد پرو در اواخر ماه آوریل معرفی شود. البته احتمال دارد عرضه مدل بزرگ‌تر کمی دیرتر اتفاق بیفتد. ظاهرا در ساخت مدل کوچک‌تر از نمایشگر Mini LED استفاده نمی‌شود، اما از پیشرفت‌های این مدل می‌توان به پروسسور سریع‌تر، پورت USB-C ارتقا یافته و دوربین‌های بهتر اشاره کرد.

در هر حال، قدر مسلم آن است که در نتیجه تعویق تولید برخی مدل‌های مک‌بوک و آی‌پد، اپل تعدادی از سفارش‌‌های قطعات برای این دو دیوایس را از نیمه نخست سال به نیمه دوم مؤکول کرده است. کارشناسان بر این باورند که تعویق ایجاد شده در تولید برخی مدل‌های مک‌بوک و آی‌پد نشان می‌دهد که مقوله کمبود چیپ‌ست بسیار جدی بوده و تأثیر آن بر کمپانی‌های کوچک‌تر، می‌تواند شدیدتر باشد.

تخصص اپل در مدیریتِ یکی از پیچیده‌ترین زنجیره‌های تأمین و همچنین سرعت به خدمت گرفتن تأمین‌کنندگان، بر همگان مسلم است. همین امر به اپل کمک کرده تا بتواند در برابر کمبود جهانی قطعات – که چندی‌ست خودروسازان و سازندگان محصولات الکترونیکی را تحت فشار قرار داده – مقاومت کند. علی‌رغم اینکه اپل در تأمین قطعات مورد نیاز برای دیوایس‌های یاد شده، دچار مشکل شده اما کمبود تراشه هنوز تولید هیچ‌یک از آیفون‌های اپل را با مشکل مواجه نکرده است. همچنین، درست است که تأمین قطعات جزو معضلات کنونی اپل به حساب می‌آید، اما این معضل هنوز نتوانسته عرضه محصولات این شرکت به مشتریان را تحت تأثیر قرار دهد.

فقط اپل نیست که از کمبود قطعات در فشار است. سامسونگ (رقیب اصلی اپل) که بزرگ‌ترین تولیدکننده گوشی هوشمند در جهان به حساب می‌آید، اخیرا اعلام کرد که کمبود چیپ‌ست می‌تواند این شرکت کره‌ای را در سه‌ماهه دوم سال جاری میلادی دچار مشکل کند. البته به گفته سامسونگ، این شرکت گروه‌هایی را تشکیل داده که 24 ساعته برای حل این مشکل در تلاشند.

به گفته پیتر هان‌بری (Peter Hanbury)، از شرکای مؤسسه تحقیقاتی Bain & Co، کمپانی‌های بزرگی مثل اپل، سامسونگ و اچ‌پی، نزد تأمین‌کنندگان قطعات نفوذ بالایی داشته و همین امر باعث می‌شود در شرایطی که ظرفیت تولید محدود است، سفارش‌های این شرکت‌ها در اولویت قرار بگیرد. اما در شرایط کنونی که تقاضا برای برخی محصولات الکترونیکی از مجموع ظرفیت موجود بالاتر است، همین شرکت‌های بزرگ و معتبر نیز (مثل تأمین‌کنندگان قطعات) در افزایش ظرفیت تولید خود با چالش روبرو هستند.

اپل سالانه حدود 200 میلیون دستگاه آیفون، بیش از 20 میلیون مک‌بوک، 19 میلیون آی‌پد و بیش از 70 میلیون جفت AirPods را به فروش می‌رساند. تمام محصولات یادشده در رده خود، رتبه‌های 1 تا 5 جهانی را کسب می‌کنند. در سال 2020، اپل با در دست داشتن 7.6 درصد از سهم بازار جهانی لپ‌تاپ، پس از لنوو، اچ‌پی و دل، رتبه چهارم را از آن خود کرد. گفتنی‌ست، در زمینه تبلت، اپل حرف اول را زده و طبق گزارش IDC سال گذشته با کسب 32.5 درصد از سهم بازار، جایگاه نخست را تصاحب کرد و سامسونگ، هواوی، لنوو و آمازون به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

به گفته والاس گو (Wallace Gou)، مدیر عامل Silicon Motion (تأمین‌کننده حافظه NAND flash برای سامسونگ و دیگر سازندگان)، حقیقتا پایانی برای این کمبود متصور نبوده و در آینده ممکن است شرایط بدتر شود. تا پایان سه‌ماهه دوم، با اتمام موجودی قطعات در برخی شرکت‌های کوچک‌تر، ممکن است این کمپانی‌ها در تولید محصولات خود با مشکل مواجه شده و به ناچار ظرفیت تولید خود را پایین بیاورند.

اقتصاد متکی به ماندن در منزل (ناشی از گسترش کرونا) در سال جاری میلادی به شکوفایی خود ادامه داده و به همین دلیل، تقاضا برای خرید کامپیوترهای شخصی، همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند. به گفته مؤسسه IDC، بازار جهانی PC در سال 2020 با رشد مناسب 13 درصدی همراه بود و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی به رشد بیش از 18 درصدی برسد.

ایالات متحده، ژاپن و آلمان از تایوان و کره جنوبی (دو قطب مهم ساخت تراشه) درخواست کرده‌اند که ساخت تراشه برای صنعت خودروسازی را در اولویت قرار دهند تا نهایتا به اقتصاد جهانی نیز کمک شود. البته لازم به ذکر است، این امر به نوبه خود، تولید تراشه برای محصولات کامپیوتری و الکترونیکی مصرفی را بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد.