واحد خبر mobile.ir : اگر کاربر آیفون هستید، به احتمال زیاد بیشتر اپلیکیشن‌های پرکاربرد شما، محصول خود اپل است. به طریق مشابه، چنانچه صاحب یک گوشی اندرویدی هستید، می‌توان حدس زد که عمده اپلیکیشن‌های پراستفاده شما، توسط گوگل توسعه یافته باشد. این گزاره‌ها در واقع نتیجه پژوهشی‌ست که در دسامبر سال گذشته میلادی توسط مؤسسه تحلیل بازار Comscore انجام شده است. نتایج این پژوهش – که در روز چهارشنبه 7 جولای 2021 (16 تیر 1400) به طور اختصاصی در وب‌سایت The Verge منتشر شد – در واقع به سفارش و پشتیبانی مالی فیس‌بوک صورت گرفته است؛ شرکتی که پس از معرفی قابلیت‌های جدید حریم شخصی در iOS 14.5 به یکی از منتقدین جدی اپل تبدیل شد.

برای انجام این پژوهش، کمپانی Comscore در دسامبر سال 2020 علاوه بر داده‌های جمع‌آوری شده از اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مورد استفاده خود، به طور مستقیم از حدود چهار هزار کاربر آمریکایی نیز نظرسنجی کرده و از آنها درباره اپلیکیشن‌های پیش‌فرضی که در ماه قبل (نوامبر 2020) استفاده کردند، سؤال پرسیده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد 75 درصد از 20 اپلیکیشن پراستفاده کاربران آمریکایی آیفون در نوامبر 2020، در واقع همان اپلیکیشن‌هایی بوده که توسط اپل توسعه داده شده و به صورت پیش‌فرض در آیفون‌ها نصب بوده است. به همین شکل، 60 درصد از 20 اپلیکیشن برتر اندروید نیز جزو اپلیکیشن‌های پیش‌فرض گوگل در این سیستم‌عامل بوده است. جالب است بدانید 4 اپلیکیشن برتر در هر دو پلتفرم iOS و اندروید محصول خود اپل و گوگل بوده است.

طبق یافته‌های Comscore، فیس‌بوک تنها شرکت غیراپلی‌ست است که تعداد برنامه‌هایش در فهرست 20 اپلیکیشن برتر در iOS به دو اپلیکیشن می‌رسد. همچنین، تنها شرکت غیر از گوگل که در بین 20 اپلیکیشن برتر اندرویدی 3 نماینده دارد، باز هم فیس‌بوک است. در زمینه سرویس‌های پایه – مثل آب‌وهوا، عکس‌ و ساعت – دست برتر با اپلیکیشن‌های پیش‌فرض است و لذا رقابت با این اپلیکیشن‌ها برای توسعه‌دهندگان غیر از اپل و گوگل بسیار دشوار خواهد بود. البته اینطور نیست که کاربران همیشه اپلیکیشن‌های پیش‌فرض را ترجیح دهند. به عنوان مثال، اپلیکیشن‌های Apple Maps و Apple Music در بین 20 اپلیکیشن برتر iOS دیده نمی‌شود. در مثالی دیگر، با نگاه به لیست برترین‌های اندروید مشخص است که بیشتر کاربران، اپلیکیشن ماشین حساب سامسونگ را به ماشین حساب گوگل ترجیح می‌دهند.

به گفته جو آزبورن (Joe Osborne)، سخنگوی فیس‌بوک، این شرکت هزینه انجام چنین پژوهشی را تقبل کرد تا تأثیر اپلیکیشن‌های پیش‌فرض بر فضای رقابتی اکوسیستم اپلیکیشن‌ها را نشان دهد. مقامات اجرایی فیس‌بوک همواره اپل را به دلیل اعمال محدودیت برای توسعه‌دهندگان غیراپلی به باد انتقاد گرفته‌اند، زیرا این کار توانایی فیس‌بوک برای عرضه بازی‌های موبایل و همچنین رقابت مؤثر با اپلیکیشن iMessage را محدود می‌کند.

ظاهرا فیس‌بوک زمان مناسبی را برای انتشار نتایج این پژوهش انتخاب کرده، زیرا در حال حاضر، عملکرد اپل و گوگل به دلیل آن‌چه جانب‌داری از سرویس‌های خود و ترجیح دادن آنها به سرویس‌های مشابه رقیب (مثل Spotify) خوانده می‌شود زیر ذره‌بین قرار گرفته است. قانونگذاران آمریکا در حال بازبینی چند لایحه جدید هستند که با تصویب آنها از قدرت کمپانی‌های بزرگ فناوری کاسته خواهد شد، از جمله لایحه‌ای که (در صورت تصویب) به اپل و گوگل اجازه نمی‌دهد سرویس‌های خود را بالاتر از سرویس‌های مشابه رقیب قرار دهند.

حقیقت ماجرا آن است که اپل و گوگل اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های خود را به گونه‌ای با سیستم‌عامل‌های خود باندل می‌کنند که به باور برخی رقبا غیرمنصفانه بوده و فضای رقابت را خراب می‌کند. در این میان، اپل بیش از گوگل مورد هجمه قرار گرفته زیرا این شرکت نسبت به اپلیکیشن‌هایی که به صورت پیش‌فرض روی آیفون نصب می‌شوند، کنترل سخت‌گیرانه‌تری داشته و به توسعه‌دهندگان اجازه نمی‌دهد App Store را دور بزنند.

اپل و گوگل تا به امروز هیچ‌گاه آمار میزان استفاده کاربران از اپلیکیشن‌های پیش‌فرض خود را اعلام نکرده‌اند، به همین دلیل همواره بررسی محبوبیت اپلیکیشن‌های پیش‌فرض نسبت به سایر اپلیکیشن‌ها کار دشواری بوده است. لذا، اینجاست که اهمیت پژوهش Comscore مشخص می‌شود. مؤسسه‌های تحقیقاتی عمدتا محبوبیت آن دسته از اپلیکیشن‌هایی را بررسی می‌کنند که در اپ‌استورها قابل دانلود باشند، اما Comscore نخستین ارگانی بود که به مقوله رقابت بین اپلیکیشن های پیش‌فرض و اپلیکیشن‌های غیراپلی و غیرگوگلی پرداخت.

با تمام این اوصاف، گوگل هنوز هیچ واکنشی نسبت به این پژوهش نشان نداده و اپل نیز یافته‌های آن را رد کرده است. به گفته یکی از سخنگوهای اپل، این پژوهش – که از پشتیبانی مالی فیس‌بوک برخوردار بوده – به گونه‌ای مهندسی شده که به مخاطب القا کند فضا برای رقابت در App Store محدود است. این مقام اپل خاطر نشان کرد که اپلیکیشن‌های غیراپلی در App Store (در همه طبقه‌بندی‌ها) با اپلیکیشن‌های اپل رقابت داشته و در بسیاری از موارد به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کرده‌اند.

سخنگوی اپل با بیان اینکه شیوه اجرای این پژوهش از برخی جهات با اشکالاتی جدی روبروست، یادآور شد که یافته‌های این پژوهش با گزارش اخیر Comscore از رتبه‌بندی میزان استفاده از اپلیکیشن‌ها در آوریل 2021، در تناقض است. البته لازم به ذکر است، در رتبه‌بندی مورد اشاره سخنگوی اپل، میزان استفاده از اپلیکیشن‌های از پیش‌نصب‌شده در نظر گرفته نشده است.

بد نیست بدانید، علاوه بر ایرادات وارد شده به پژوهش Comscore از سوی سخنگوی اپل، چند نقص دیگر در روش اجرای این پژوهش به چشم می‌خورد. به عنوان مثال، بدیهی‌ست مرورگرهای Safari (محصول اپل) و کروم (محصول گوگل) از جمله اپلیکیشن‌های بسیار پرکاربرد هستند، اما در لیست 20 اپلیکیشن برتر اندروید و iOS نام این دو مرورگر دیده نمی‌شود. نکته دیگر آنکه نتایج مربوط به استفاده از اپلیکیشن‌های اندرویدی، به تفکیک سازنده دیوایس‌ها ارائه نشده است. به عنوان مثال، مشخص نیست که برای یک اپلیکیشن خاص اندرویدی، چه درصدی از استفاده از این اپلیکیشن در گوشی‌های سامسونگ انجام شده و چه درصدی در گوشی‌های پیکسل.