واحد خبر mobile.ir : سال گذشته، سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل، اعلام کرد که این شرکت مبلغ کلانی را در بخش سخت‌افزار سرمایه‌گذاری کرده و نقشه راه کاملی را برای سال 2021 تدوین کرده است. به دنبال این بیانیه، گمانه‌زنی‌های متعددی مطرح شد و برخی کارشناسان پیش‌بینی کردند که گوگل در پی آن است تا با ورود به عرصه چیپ‌ست، تراشه‌های مورد نیاز برای گوشی‌های پیکسل و کروم‌بوک‌ها را خود توسعه دهد. طبق خبرهایی که اخیرا به بیرون درز کرده، گوگل در حال توسعه یک چیپ‌ست جدید است. این چیپ‌ست با نام داخلی Whitechapel GS101 شناخته می‌شود و ظاهرا قرار است در ساخت اسمارت‌فون پیکسل 6 و یک دیوایس دیگر – که احتمالا در پاییز معرفی می‌شوند – مورد استفاده قرار گیرد.

Whitechapel (به معنی "نیایش‌گاه سپید") اسم رمزی‌ست که گوگل برای نام‌گذاری تراشه‌های خود از آن استفاده خواهد کرد (مثل اسم رمز "اسنپ‌دراگون" در چیپ‌ست‌های کوالکام). GS نیز احتمالا کوتاه‌شده Google Silicon است. گوگل برای ساخت این تراشه از SLSI (زیرمجموعه سامسونگ) کمک گرفته و GS101 ظاهرا با لیتوگرافی 5 نانومتری سامسونگ ساخته می‌شود. عمده گوشی‌های سامسونگ (به جز آنها که وارد ایالات متحده می‌شوند) از تراشه Exynos بهره می‌برند و این تراشه هم ساخت SLSI است. با این اوصاف، می‌توان پیش‌بینی کرد که سری تراشه‌های Whitechapel (حداقل در ابتدای امر) اشتراکات فراوانی با سری Exynos داشته باشد. در ادامه جزییات بیشتری از این تراشه را با هم مرور می‌کنیم:

طراحی CPU

تاکنون عمده تراشه‌های اسمارت‌فون، با طراحی دو کلاستری big.LITTLE ساخته شده‌اند که در آن کلاستر با هسته‌های ضعیف‌تر پردازش‌های سبک‌تر را به عهده گرفته و در پردازش‌های سنگین‌تر، کلاستر با هسته‌های قوی‌تر نیز به کمک چیپ‌ست می‌آید. اما شایعات حول GS101 حاکی از آنند که CPU این تراشه از 3 کلاستر بهره می‌برد؛ یک کلاستر دو هسته‌ای متشکل از هسته‌های Cortex-A78، یک کلاستر دو هسته‌ای دیگر مشتمل بر هسته‌های Cortex-A76 و نهایتا یک کلاستر 4 هسته‌ای که از هسته‌های Cortex-A55 تشکیل شده است. با این اوصاف، علی‌رغم رابطه نزدیک Whitechapel با Exynos، تاکنون هیچ‌یک از تراشه‌های Exynos با این معماری به تولید نرسیده‌اند.

در تراشه‌های پرچمدار اسنپ‌دراگون 888 و Exynos 2100 نیز شاهد وجود سه کلاستر هستیم، با این تفاوت که در هر دوی آنها یک کلاستر تک هسته‌ای مشتمل بر هسته قدرتمند Cortex-X1 به چشم می‌خورد. به این ترتیب، تراشه جدید GS101 علی‌رغم داشتن سه کلاستر، از لحاظ قدرت پردازشی به اسنپ‌دراگون 888 یا Exynos 2100 نمی‌رسد. به گفته برخی کارشناسان، در GS101 شاهد عملکردی در سطح یک تراشه میان‌رده رو به بالا خواهیم بود؛ چیزی شبیه به اسنپ‌دراگون 765 که در ساخت پیکسل 5 مورد استفاده قرار گرفته بود.

گرافیک

ظاهرا تراشه GS101 از یک واحد پردازش گرافیکی مبتنی بر معماری Valhall (محصول ARM) برخوردار است. لازم به ذکر است تاکنون GPUهای محدودی با معماری Valhall ساخته شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به GPUهای پرچمدار Mali-G77 و Mali-G78 و همچنین GPU میان‌رده Mali-G68 اشاره کرد. با این حساب، شاهد یک تغییر رویه چشم‌گیر در استاندارد پذیرفته شده در ایالات متحده خواهیم بود؛ جایی‌که گوشی‌های ساخته شده با تراشه‌های اسنپ‌دراگون – از جمله گوشی‌های پیکسل – از GPUهای Adreno (محصول کوالکام) بهره می‌برند. معمولا سری Adreno عملکرد بهتری نسبت به سری Mali دارد، اما نمره‌های بنچمارک حاصل از مقایسه ورژن‌های Exynos و اسنپ‌دراگون گلکسی اس 21 اولترا، حاکی از آن است که پردازنده گرافیکی Adreno 660 (در اسنپ‌دراگون 888) و پردازنده گرافیکی Mali-G78 (در Exynos 2100) عملکرد تقریبا یکسانی دارند.

امنیت و هوش مصنوعی

شایعات سال گذشته درباره Whitechapel حاکی از آن بود که در ساخت نخستین تراشه این پروژه، از Pixel Visual Core و یک NPU (واحد پردازش عصبی) استفاده می‌شود. اگر این شایعات درست باشند، در پیکسل 6 – که به GS101 مجهز می‌شود – شاهد بازگشت Pixel Neural Core به شکل یکپارچه با سخت‌افزار خواهیم بود (نه به شکل یک تراشه جداگانه).

به گفته برخی منابع آگاه، تراشه GS101 از یک چیپ امنیتی جدید به نام Dauntless بهره می‌برد. با توجه به شناختی که از کد منبع Chromium داریم، Dauntless تراشه‌ای‌ست که می‌تواند در دیوایس‌های مجهز به اندروید و Chrome OS کار کند. همچنین، احتمال می‌رود که Dauntless جانشین تراشه‌های Titan-M در پیکسل‌های قدیمی‌تر باشد، با این تفاوت که در پیکسل 6، چیپ Dauntless مستقیما در GS101 یکپارچه‌سازی خواهد شد.

مودم

مودم قطعه‌ای سخت‌افزاری‌ست که اتصال دیوایس به اپراتور را فراهم می‌کند. بدون یک مودم 5G گوشی شما نمی‌تواند به شبکه نسل پنجم متصل شود. مودم می‌تواند یک قطعه کاملا جدا از تراشه اسمارت‌فون باشد. بهترین مثال در این زمینه، اسنپ‌دراگون 865 است که فاقد مودم داخلی بوده و مودم نسل پنجمی X55 جداگانه در کنار آن قرار می‌گیرد. طبق اطلاعات برخی منابع آگاه، مودم به کار رفته در پیکسل 6 به سبک مودم Shannon در تراشه‌های Exynos خواهد بود. البته مشخص نیست که این فقط برای بازار آمریکاست یا سایر بازارها را هم شامل می‌شود.

تلاش گوگل برای ساخت تراشه بومی، ممکن است با اغراق مواجه شده و بعید نیست تیترهایی این چنین را هم ببینیم: "گوگل آماده رقابت با اپل!". اما حقیقت ماجرا آن است که حداقل در زمینه تولید چیپ‌ست و اسمارت‌فون، مقایسه اپل و گوگل کار درستی نیست. اپل یک کمپانی سخت‌افزاری 2 تریلیون دلاری بوده و آیفون بزرگ‌ترین محصول آن است. در حالی که گوگل در وهله اول یک کمپانی تبلیغاتی به شمار رفته و بخش سخت‌افزاری این شرکت – که به تولید گوشی‌های پیکسل می‌پردازد – تنها یک پروژه کوچک و جانبی برای گوگل محسوب می‌شود.

می‌توان گفت مهم‌ترین فایده تولید تراشه توسط گوگل، افزایش بازه زمانیِ به‌روزرسانی است. زمانی که اسمارت‌فون شما از پشتیبانی سازنده چیپ‌ست آن برخوردار باشد، دریافت آپدیت‌های اندروید، به مراتب راحت‌تر است. اما کوالکام پس از گذشت سه سال، چیپ‌ست‌های خود را رها کرده و اقدامی در جهت به‌روزرسانی سیستم‌عامل دیوایس‌ها انجام نمی‌دهد. این فقدان پشتیبانی از سوی کوالکام، انجام آپدیت را به شدت دشوار می‌کند. اگر گوگل خود را از چیپ‌ست‌های کوالکام بی‌نیاز کند، می‌تواند سیاست آپدیت 5 ساله اندروید در گوشی‌های پیکسل را عملی کند (درست مثل سیاستی که اپل برای آیفون‌های خود اتخاذ کرده است).

به جز مقوله آپدیت‌ها، نمی‌توان انتظار بیشتری از Whitechapel داشت. جالب است بدانید، خیلی از سازندگان گوشی‌های اندرویدی، اقدام به تولید چیپ‌ست برای گوشی‌های خود کرده‌اند که البته میزان موفقیت آنها متفاوت است. از جمله این موارد می‌توان به تراشه‌های Exynos سامسونگ و چیپ‌ست‌های Kirin محصول های‌سیلیکون (زیرمجموعه هواوی) اشاره کرد. شیائومی در سال 2017 تراشه Surge S1 را به تولید رساند و اخیرا شاهد عرضه تراشه دوربین Surge C1 در گوشی جدید Mi Mix Fold بودیم. Oppo نیز در حال توسعه چیپ‌ست‌های خود است.

البته هیچ‌یک از این تلاش‌ها به اندازه کوالکام موفق نبوده و بیشتر کمپانی‌های یادشده (به جز هواوی) در ساخت گوشی‌های پرچمدارشان، چیپ‌ست‌های کوالکام را به چیپ‌ست‌های خود ترجیح می‌دهند. جالب است بدانید، تمام کمپانی‌های سازنده چیپ‌ست – از جمله کوالکام – CPUهای خود را بر مبنای آنچه شرکت ARM ترسیم کرده، طراحی می‌کنند. با این اوصاف، نباید تفاوت چشمگیری بین CPU چیپ‌ست‌های همرده مشاهده شود. لذا تفاوت اصلی بین چیپ‌ست‌ها به نوع GPU و مودم به کار رفته در آنها مربوط می‌شود. در این دو حوزه نیز، کوالکام بهتر از سایرین عمل کرده و به همین دلیل است که بیشتر سازندگان اسمارت‌فون ترجیح می‌دهند در تولید محصولات خود از چیپ‌ست‌های این شرکت استفاده کنند.