واحد خبر mobile.ir : از حضور اولین شبکه‌های نسل پنجم موبایل و نخستین گوشی‌های 5G حالا بیش از یک سال می‌گذرد؛ پدیده‌ای که روی کاغذ ضمن فراهم آوردن سرعت بسیار بالاتر از شبکه‌های 4G LTE امروزی، کاربری‌های متمایزی را نیز از اینترنت اشیاء و اتوموبیل‌های خودران گرفته تا امور پزشکی از راه دور، به ارمغان می‌آورد. این تغییر اما طبق انتظار به صورت سریع و بلافاصله رخ نداده و با وجود افزایش کشورهای ارائه‌دهنده این سرویس، این روند هنوز با شرایط ایده‌آل فاصله فراوانی دارد. مجموعه Opensignal طبق روال همیشگی خود گزارش جدیدی را از وضعیت شبکه‌های موبایلی در سه‌ماهه اول سال 2020 منتشر کرده که بیش از همه چیز بر روند گسترش و کیفیت شبکه 5G متمرکز است.

این گزارش که تهیه آن به‌خصوص در شرایط پاندمی این روزها دشوار به نظر می‌رسد حاصل بیش از 87 میلیارد اندازه‌گیری مختلف روی بیش از 43 میلیون دستگاه کاربران در فاصله زمانی 1 ژانویه تا 30 مارچ 2020 است که در مقایسه با زمان مشابه آن در سال گذشته اطلاعات جالب توجه‌ای را به دست می‌دهد. اوپن‌سیگنال در این گزارش پس از گذشت یک سال از برقراری اولین سرویس‌های 5G برای گوشی‌های موبایل در آوریل 2019 به بررسی تغییرات و اتفاقات ثبت شده در 100 کشور مختلف در 6 حوزه متمایز مرتبط با تجربه کاربران پرداخته است که از آن جمله می‌توان به سرعت آپلود و دانلود، کیفیت بازی، صدا و ویدئو و درصد زمانی اتصال کاربران 4G‌ به شبکه ارتباطی نسل چهارم اشاره کرد که این آخری، نشانگر میزان دسترسی و فراگیری شبکه 4G خواهد بود.

کانادا و کره‌جنوبی در صدر تجربه بالاترین سرعت دانلود

تا یک سال پیش،‌ کره جنوبی تنها کشوری در بین کشورهای جهان بود که طبق آمار اوپن‌سیگنال تجربه سرعت بالاتر از 50 مگابیت بر ثانیه را ارائه می‌کرد؛ اپراتورهای موبایلی این کشور از همان ابتدا یعنی از آوریل 2019 اقدام به ارائه شبکه 5G کردند و این امر بدون شک از جمله عوامل اصلی جایگاه این کشور در بین دیگر رقبای آن به حساب می‌آید. امسال با وجود آن‌که کره جنوبی هنوز از این لحاظ در جایگاه اول قرار دارد اما این جایگاه را با کانادا که شبکه 5G خود را در ابتدای سال 2020 راه‌اندازی کرده به اشتراک گذاشته است. تجربه سرعت دانلود در هر دو کشور کانادا و کره‌جنوبی طبق آمار ارائه شده از سوی Opensignal‌ به 59Mbps می‌رسد و این در حالی‌ست که در جایگاه‌های بعدی به به ژاپن با میانگین 49.3، نروژ با 47.5 و استرالیا با 43 مگابیت بر ثانیه می‌رسیم.

بهبود در تجربه ارتباطات موبایلی در بسیاری از کشورها

با وجود آن‌که عملکرد کره‌جنوبی و کانادا در ارائه بهترین تجربه دانلود در بین دیگر کشورها بی‌نظیر است اما این دو کشور نیز تنها نبوده و طبق آمار Opensignal سرعت دانلود در بین 100 کشور جهان در سه‌ماهه اول سال 2020 در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته به‌طور متوسط 3 مگابیت بر ثانیه افزایش یافته که این میزان به معنای افزایش 24.3 درصدی در این شاخص است.

اختلاف خیره‌کننده ژاپن و کانادا با دیگر کشورهای گروه هفت

در بین هفت کشور صنعتی جهان موسوم به G7، ژاپن و کانادا در شرایط بسیار بهتری نسبت به سایرین به سر می‌برند جایی‌که اختلاف مابین این دو کشور با سایرین به رقمی مابین 10.2 تا 15.9 مگابیت بر ثانیه می‌رسد؛ برای نمونه کافی‌ست بدانیم که تجربه سرعت دانلود در کشورهای فرانسه،‌ آلمان،‌ ایتالیا، ‌انگلستان و ایالات متحده آمریکا بیش از 50 درصد کندتر از کانادا و بیش از 40 درصد ضعیف‌تر از ژاپن است.

سرعت بالاتر همیشه به معنای کیفیت بهتر در تجربه ویدئو نیست

یکی از فاکتورهای مهم در گزارش‌های Opensignal به تجربه کیفیت ویدئو در بین کشورهای مختلف بستگی دارد؛ امری‌که به‌خصوص این روزها به دلیل خانه‌نشین شدن بسیاری از کاربران و افزایش چشمگیر نیاز به استفاده از محتوای آموزشی ویدئویی، از اهمیت بسیاری برخوردار شده است. در این فاکتور، سرعت بالاتر دانلود، برخلاف انتظار، لزوما به معنای تجربه ویدئویی بهتر برای کاربران نبوده و عوامل دیگری نیز در این میان تأثیرگذار خواهند بود. اوپن‌سیگنال برای نمونه در این مورد به صدر نشین لیست کیفیت تجربه ویدئو در بین کشورهای جهان یعنی جمهوری چک اشاره می‌کند که در زمینه تجربه ویدئو، با وجود سرعت دانلود 32.7 مگابیت بر ثانیه‌ای، بالاتر از هلندی قرار گرفته که سرعت دانلود در آن بسیار بیشتر یعنی 54.8 مگابیت بر ثانیه است! مکان‌های بعدی در این لیست پس از چک و هلند به اتریش، نروژ، سنگاپور، ژاپن، بلژیک، سوییس و مجارستان تعلق دارد و کانادا و کره‌‌جنوبی به‌ عنوان ارائه‌دهنده‌گان بالاترین سرعت دانلود در جهان در این لیست به ترتیب به جایگاه‌های 17 و 20 دست پیدا کرده‌اند.

افزایش تعداد کشورهای تجربه‌کننده کیفیت عالی در ویدئو

یک نکته جالب توجه دیگر در این گزارش به افزایش بی‌سابقه تعداد کشورهای تجربه‌کننده کیفیت عالی در پخش ویدئو تعلق دارد که از تنها دو کشور نروژ و مجارستان در سه‌ماهه اول 2019 حالا به 15 کشور افزایش یافته‌اند تنها کشورهای غیر اروپایی حاضر در لیست مناطق تجربه‌کننده بهترین کیفیت ویدئو در گزارش Opensignal شامل ژاپن، سنگاپور و استرالیا می‌شود. از رده 17 تا 60 این لیست به‌عنوان کیفیت «بسیار خوب» در ویدئو طبقه‌بندی می‌شود که از آن جمله باید به بریتانیا،‌ فرانسه و ایتالیا اشاره کرد. جایگاه کشور آمریکا در این میان در رده 73 و در شاخص «خوب» در این لیست قرار دارد.

دو برابر شدن کشورهای با 95 درصد پوشش 4G

با این‌که حضور و گسترش تدریجی شبکه 5G ممکن است به معنای اهمیت کمتر بررسی شبکه‌های 4G تلقی شود اما در عمل این شبکه‌های نسل چهارم نقش مهمی را حتی در توسعه 5G ایفا می‌کنند؛ از یک طرف نسخه اولیه ارتباطات 5G (شبکه با دسترسی غیر مستقل، non-stndalon یا NSA)، بر بستر 4G پیاده‌سازی می‌شود که در آن گوشی‌های 5G برای استفاده از فناوری نسل پنجم به اتصال به سیگنال 4G وابسته هستند و از طرف دیگر بسیاری از کشورها هنوز هیچ برنامه مشخصی را برای راه‌اندازی شبکه 5G نداشته و توسعه شبکه در این مناطق هنوز به معنای گسترش شبکه 4G LTE خواهد بود. در جدیدترین گزارش Opensignal، در سه‌ماهه اول سال 2020، سه کشور دیگر یعنی آمریکا، هلند و تایوان به جمع کشورهای ارائه‌کننده‌ پوشش بیش از 95 درصدی 4G در کل کشور پیوسته‌‌اند که همراه با ژاپن، کره‌جنوبی و نروژ، تنها 6 کشور جهان با این امکان را تشکیل می‌دهند.

با گسترده‌تر کردن این شاخص و محدود کردن آن به پوشش 90 تا 95 درصدی، تعداد کشورهای حاضر در این لیست به عدد 21 می‌رسد که نسبت به 12 کشور سال گذشته، شرایط مثبتی را به نمایش می‌گذارد. دیگر نکته جالب‌توجه در این بخش به درصد بهبود دو رقمی در پوشش 4G در 11 کشور جهان اشاره دارد که مجموع جمعیت آن‌ها به بیش از 683 میلیون نفر می‌رسد. بالاترین میزان بهبود در این میان در دو کشور افغانستان و نپال رخ داده که پوشش 4G در‌ آن‌ها با رشد سالیانه 31.7 و 28.6 درصدی روبرو شده است. این رشد با این‌که طبیعتا بیش از همه در کشورهای درگیر نزاع و جنگ رخ داده اما کشورهای با ثبات‌تری نیز همچون ایتالیا، فیلیپین، وینام، تونس و آلمان نیز از این رشد برکنار نبوده و پوشش آن‌ها در این زمینه نسبت به سال قبل مابین 11.6 تا 13.5 درصد ارتقاء یافته شده است.

بهبود تجربه دانلود در گروی پیشرفت 5G

با وجود رشد نچندان فوق‌العاده شبکه 5G در طی یک سال گذشته، ارتقاء تجربه سرعت دانلود در جهان، به میزان زیادی به توسعه این شبکه وابسته است؛ تجربه سرعت دانلود در 20 کشوری که در حال حاضر شبکه 5G خود را افتتاح کرده‌اند از 50 مگابیت بر ثانیه در کره جنوبی تا 16.6 مگابیت در ثانیه در کویت متغیر است؛ رشد سرعت دانلود در این کشورها در طی یک سال گذشته 24.9 درصد اعلام شده در حالی‌که کشورهای فاقد این شبکه یا مناطقی که به تازگی اقدام به راه‌اندازی شبکه نسل پنجم خود کرده‌اند نیز چندان عقب نبوده و رشد سرعت دانلود در آن‌ها به 23.9 درصد می‌رسد. یک دلیل محتمل برای این تفاوت ناچیز را باید در این واقعیت جست‌وجو کرد که با وجود آن‌که شبکه 5G سرعت بسیار بالاتری را ارائه می‌کنند اما تعداد کمتری از کاربران از آن متنفع می‌شوند از سوی دیگر توجه به این نکته نیز جالب توجه است که متوسط افزایش سرعت تجربه شده از سوی کاربران 5G به 6.4 مگابیت بر ثانیه می‌رسد و این در حالی‌ست که این افزایش سرعت دانلود در کشورهای فاقد 5G به تنها 1.9 مگابیت بر ثانیه محدود شده است؛ به بیان دیگر با این‌که درصد افزایش سرعت دانلود در کشورهای دارای 5G و کشورهای فاقد این فناوری کاملا به یکدیگر نزدیک است اما میزان این افزایش سرعت در کشورهای مجهز به 5G به بیش از 3.3 برابر می‌رسد.

Opensignal در پایان گزارش خود ضمن اشاره به بهبود قابل ملاحظه تجربه موبایلی در یک سال گذشته (حتی در کشورهایی دارای رتبه بالا در سال پیش از آن)، شبکه 5G را به‌رغم آغاز به‌کار آن در بسیاری از کشورها، در ابتدای راه دانسته و توسعه پایدار شبکه 4G در بسیاری از کشورها را در درجه اهمیت بالاتری قرار داده است. این مجموعه همچنین در رابطه با شیوع گسترده کروناویروس و تأثیر آن بر توسعه شبکه می‌افزاید: «پاندمی COVID-19 و آسیب‌ها و خسارات اقتصادی مربوط به آن، به آن معناست که وقتی به حالت آینده تجربه شبکه موبایلی نگاه می‌کنیم، همه چیز بسیار غیر قطعی و نامعلوم است. اما عاداتی که در جریان این بحران شکل گرفته‌اند و نقش حیاتی ارتباطات موبایلی در زندگی همه افراد در این زمانه دشوار به بسیاری از ابتکارات موبایلی در سال‌های پیش رو، منجر خواهد شد.»

به گفته OpenSignal، تکیه اپراتورهای موبایلی در سال 2019 برای هر چه بیشتر برجسته‌تر کردن شبکه 5G بر مبحث بازی‌های موبایلی قرار گرفته و این روند با توجه به افزایش بی‌سابقه هزینه کردن کاربران روی بازی‌های ویدئویی (که طبق یک گزارش جدید به رکورد بی‌سابقه 10 میلیارد دلار در ماه مارچ 2020 رسیده است) بازهم ادامه پیدا خواهد کرد. استفاده از گوشی‌های موبایلی برای استریم ویدئویی،‌ پدیده‌ای معمول و متداول است و افراد در سال 2020 نیز بیش از پیش به ارتباط از طریق صدا و ویدئو روی خواهند آورد؛ امری‌که راه‌های مختلف سنجش کیفیت تجربه موبایلی در دنیای واقعی را در بالاترین درجه از اهمیت قرار می‌دهد.