واحد خبر mobile.ir : شرکت کوالکام در روز چهارشنبه 4 دسامبر 2019 (13 آذر 1398) در روز دوم از نشست فناوری Snapdragon Tech Summit در هاوایی آمریکا از جدیدترین دستاورد پردازش موبایلی خود یعنی چیپ‌ست Snapdragon 865 رونمایی کرده است. این پروسسور همچون دو نسل قبلی خود یعنی Snapdragon 855 و Snapdragon 855 Plus بر مبنای فناوری 7 نانومتری شرکت TSMC ساخته شده اما این بار با تغییرات بزرگی در اغلب قسمت‌ها، از پردازنده و گرافیک گرفته تا پردازشگر سیگنال تصویری و مودم روبرو شده است. اسنپ‌دراگون 865 با وجود رقبایی از دیگر سازندگان مطمئنا چیپ‌ست اصلی پرچمداران بازار در سال 2020 خواهد بود و به زودی در بسیاری از گوشی‌ها از آن استفاده می‌شود.

کمپانی کوالکام هر سال میزبان رویدادی به نام Snapdragon Tech Summit است که در آن پیشرفته‌ترین پلتفرم موبایلی این شرکت به نمایش گذاشته می‌شود. در این نوبت از تِک سامیت اسنپ‌دراگون، دو چیپ‌ست در کنار هم معرفی شده‌اند که شامل Snapdragon 765 و Snapdragon 865 می‌شوند که اولی به دسته پیشرفته میانی و جانشینی برای Snapdragon 730 به حساب می‌آید و دومی در جایگاه آپدیتی بر پروسسور محبوب و پر قدرت سال گذشته یعنی Snapdragon 855 معرفی شده است. پردازنده‌های سری 800 کوالکام در طی تحول چندین سال اخیر خود هر بار با امکانات فراوان و قابلیت‌های جدیدی به بازار ارائه می‌شوند که بسیاری از این امکانات به دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری معمولا تنها روی کاغذ باقی می‌ماندند. امسال اما با شتاب گرفتن امکانات ارائه شده در صنعت ساخت اسمارت‌فون می‌توان از اغلب ویژگی‌های ارائه شده در یک چیپ‌ست پیشرفته بهره‌مند شد؛ اتصالات 5G دیگر یک قابلیت فانتزی و روی کاغذ نبوده و نه‌تنها بسیاری از شهرهای دنیا حالا تحت پوشش این نسل جدید از شبکه‌های ارتباطی قرار گرفته‌اند بلکه تعداد گوشی‌های مجهز به این ویژگی نیز هر لحظه در حال افزایش است. دوربین‌های چندگانه موبایلی با مگاپیکسل‌های بالا به قاعده و روش نرمالی در تولیدات همه سازندگان بدل شده و اسمارت‌فون‌های متعددی با صفحه‌نمایش‌های 90 یا حتی 120 هرتزی در حال ارائه به بازار هستند. بدین‌ترتیب به لطف اسنپ‌دراگون 865 می‌توان در سال 2020 دوربین‌هایی با مگاپیکسل بالاتر، صفحه‌نمایش‌هایی با نرخ به‌روزرسانی بیشتر و اتصالات بی‌سیم پر سرعت‌تر را انتظار کشید.

تغییرات در Snapdragon 865 در مقایسه با Snapdragon 855 در بخش‌های متعددی از CPU و GPU گرفته تا DSP ،SP، مودم و چندین و چند قسمت دیگر رخ داده که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم اما پیش از همه چیز بهتر است این تغییرات را به صورت تیتروار در جدول زیر مرور کنیم.

پردازنده

شرکت ARM در ماه می سال 2019 از طراحی معماری هسته‌های سطح بالای جدید Cortex-A77 خبر داد که پس از مدتی در برخی چیپ‌ست‌های موبایلی از جمله Exynos 980 و Exynos 990 از سامسونگ و Dimensity 1000 از مدیاتک به کار گرفته شد. این هسته‌ها حالا در Snapdragon 865 نیز به‌کار گرفته شده‌اند و بدین‌ترتیب انتظار بهبود عملکرد بالایی از این مجموعه می‌رود. در این چیپ‌ست از همان ترکیب پردازشی حاضر در Snapdragon 855 استفاده شده و با وجود تغییر در هسته‌های سطح بالا، حتی فرکانس هسته‌ها هیچ تغییری را به خود ندیده است. بدین‌ترتیب در بالاترین سطح پردازشی این چیپ‌ست از یک هسته 2.84 گیگاهرتزی منطبق بر معماری ARM Cortex A77 با 512 کیلوبایت حافظه کش L2 استفاده شده و هسته‌های میانی سه‌‌گانه آن نیز از همین نوع با فرکانس 2.42 گیگاهرتز با کش 256 کیلوبایتی L2 هستند. در نهایت در کلاستر سوم و در بخش هسته‌های ضعیف‌ نیز به 4 هسته 1.8 گیگاهرتزی Cortex A55 با کش 128 کیلوبایتی L2 بر می‌خوریم.

بخش قدرتمندتر این مجموعه یعنی دو کلاستر اول حاوی هسته‌های A77 به گفته کوالکام تا 25 درصد سریع‌تر بوده و 25 درصد نیز انرژی کمتری را مصرف می‌کنند یک نکته جالب در این میان به تغییر استراتژی کوالکام در قبال ایجاد تغییرات در هسته‌های خام شرکت ARM است؛ جایی‌که با وجود در اختیار داشتن مجوز ایجاد تغییرات در هسته‌های ARM (که از آن با عنوان Built-on Cortex Technology یاد می‌شود) و با آن‌که هسته‌های جدید هنوز به سبک کوالکام، Kryo 585 نامیده می‌شوند اما این بار ظاهرا خبری از هسته‌های کاستوم در Snapdragon 865 نیست و هسته‌های پردازشی آن همان Cortex A77 شرکت ARM بدون تغییرات هستند. این رویه ظاهرا در چیپ‌ست‌های Exynos‌ جدید سامسونگ نیز به‌کار گرفته شده و به جای طراحی کاستوم از خود هسته‌های ARM استفاده می‌شود.

حافظه کش L3 این مجموعه نیز 4 مگابایت اعلام شده که نسبت به SD855 دو برابر بیشتر شده است. این تغییر بنا به گفته کوالکام بیشتر به علت صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده کمتر از حافظه گرانقیمت‌تر DRAM صورت پذیرفته که کاملا منطقی به نظر می‌رسد.

گرافیک

پردازش گرافیک در Snapdragon 865 بر عهده Adreno 650 قرار گرفته که در مقایسه با سال گذشته با برخی تغییرات و تحولات روبرو شده است. استفاده مجدد از یک گرافیک سری 600 در SD865 امری نسبتا غریب و بی‌سابقه در مجموعه کوالکام به حساب می‌آید و تقریبا هیچ‌گاه از یک معماری گرافیکی برای سه نسل پردازشی پیاپی در این شرکت استفاده نشده است. Adreno 650 در مقایسه با Adreno 640 به گفته کواکام از 20 درصد رندر گرافیکی سریع‌تر و 35 درصد بهبود در مصرف انرژی برخوردار است و «عملکرد پایدار» بهتری را ارائه می‌دهد؛ عملکرد پایدار بهتر یا better sustained performance به مدت زمان طولانی‌تر پایداری گرافیک قبل از آغاز فرایند از دست رفتن فریم‌ها در حین بازی اشاره می‌کند.

اطلاعات دیگری از این گرافیک از جمله حداکثر فرکانس کاری آن منتشر نشده اما با توجه به سابقه گرافیک‌های Adreno‌ کوالکام در مقایسه با گرافیک‌های پیش‌فرض Mali شرکت ARM، می‌توان این بار نیز انتظار عملکرد موفقیت‌آمیزی از کوالکام داشت. با پیشرفته‌تر شدن روزمره بازی‌های موبایلی و افزایش هرچه بیشتر پیچیده‌گی‌های گرافیکی، کوالکام از سال گذشته و همزمان با معرفی SD855 از مجموعه‌ای به نام Snapdragon Elite Gaming پرده برداشت که ویژگی‌های جدیدی را برای عملکرد بهتر در زمینه بازی ارائه می‌کرد. کوالکام در این نوبت 5 ویژگی جدید را به این مجموعه اضافه کرده که از آن جمله می‌توان به Snapdragon Game Performance Engine ،Desktop Forward Rendering ،Game Color Plus و Adreno HDR Fast Blend اشاره کرد.

یکی دیگر از ویژگی‌های جدید در این میان قابلیت آپدیت درایور گرافیکی دستگاه است که در سال 2017 و همزمان با ارائه اندروید 8 معرفی شد اما تا به امروز هیچ شرکتی از پتانسیل آن بهره نگرفته است. کوالکام اما حالا قصد دارد آپدیت‌های جدیدی را ظاهرا به صورت فصلی برای Adreno 650 منتشر کرده و از طریق Play Store در اختیار کاربران قرار دهد.

حافظه

سال 2020 سالی‌ست که بالاخره حافظه‌های LPDDR5 حداقل در سطح پرچمداران به بازار ارائه شده و حالا اسنپ‌دراگون 865 نیز به جمع چیپ‌ست‌های پشتیبانی‌کننده از این ویژگی افزوده است. در این استاندارد جدید حافظه، از بهبود 20 درصدی در راندمان مصرف انرژی به‌ازای هر بیت منتقل شده سخن به میان می‌آید که تغییر محسوسی در مقایسه با LPDDR4 پیشین است. نکته جالب در این میان، به‌کارگیری یک کنترلر ترکیبی حافظه در Snapdragon 865 است که از هر دو استاندارد LPDDR4X (تا فرکانس 2,133MHz) و LPDDR5 (تا فرکانس 2,750MHz) پشتیبانی کرده و 31 درصد بهبود در پهنای باند را ارائه می‌کند. میزان تأخیر حافظه در این فناوری جدید به گفته کوالکام با تغییر خاصی روبرو نمی‌شود و با بهبود یا کاهش خاصی روبرو نمی‌شویم.

نمایشگر

نمایشگرهای با نرخ بالای به‌روزرسانی از جمله ویژگی‌های همیشگی بازی‌های کامپیوتری دسک‌تاپی تا به امروز بوده و نیم‌نگاهی به تعداد بالای مانیتورهای با نرخ رفرش 144 هرتزی به خوبی به این مسئله گواهی می‌دهد. این ویژگی اما بالاخره به گوشی‌های هوشمند نیز راه یافت و به جز گوشی‌های پیشرفته و گران‌قیمت مخصوص بازی با نرخ به‌رسانی 120 هرتزی، حالا اسمارت‌فون‌های پرچمدار عادی مثل پیکسل 4، وان‌پلاس 7T، اوپو Reno Ace و Realme X2 Pro نیز نرخ به‌روزرسانی صفحه‌نمایش‌های خود را به 90 هرتز رسانده‌اند. بالا بردن نرخ به‌روزرسانی یا refresh rate صفحه‌نمایش با وجود ایجاد حرکت روان در رابط کاربری و تجربه جذاب‌تر در حین بازی، فشار بی‌اندازه‌ای را بر GPU وارد می‌کند که مطمئنا هر گرافیکی یارای تحمل آن را نخواهد داشت. در Snapdragon 865 اما به لطف گرافیک Adreno 650 با شرایط بهینه‌ای با امکان پشتیبانی از وضوح +QHD با نرخ به‌روزرسانی 144 هرتزی روبرو می‌شویم. صفحه‌نمایشی با این وضوح و این نرخ به‌روزرسانی البته هنوز در بازار به صورت رسمی حضور ندارد اما در صورت ارائه آن در آینده نزدیک، Snapdragon 865 به خوبی قادر به تأمین نیاز پردازشی آن خواهد بود.

در تحولی دیگر مرتبط با صفحه‌نمایش، نسل جدید اسکنر اثر انگشت التراسونیک کوالکام موسوم به 3D Sonic Max حالا با تغییر بزرگی روبرو شده جایی‌که نه‌تنها محوطه تشخیص اثر انگشت کاملا بزرگ‌تر شده و به 20×30 میلی‌متر رسیده بلکه دقت آن نیز از 1:50,000 حالا به 1:1,000,000 رسیده که انتظار سرعت و دقت بسیار بالاتری را نسبت به گذشته ایجاد می‌کند. بزرگ‌تر شدن محوطه تشخیص اثر انگشت ویژگی تازه‌ای را ارائه می‌کند که در طی آن می‌توان از تشخیص دو اثر انگشت به صورت همزمان برای افزایش هر چه بیشتر امنیت استفاده کرد. در دنیای واقعی البته این ابعاد بزرگ‌تر عملا به معنای پیدا شدن آسان‌تر محل سنسور اثر انگشت در زیر دست کاربران است.

پردازنده سیگنال تصویری (ISP)

پردازنده سیگنال تصویری یا ISP ظاهرا بزرگ‌ترین تغییر Snapdragon 865 نسبت به SD855 سال گذشته را تشکیل می‌دهد؛ تراشه Spectra 480 جدید حاضر در SD865 حالا قادر به تحلیل 2 گیگاپیکسل در هر ثانیه است که این مهم با پردازش 4 پیکسل در هر سیکل کلاک (نسبت به پردازش 1 پیکسل در هر سیکل کلاک) انجام می‌پذیرد که نتیجه آن صرفه‌جویی در مصرف انرژی، بهبود بهره‌وری گرمایی و 40 درصد سرعت پردازش پیکسل بالاتر در مواردی مثل کاهش نویز است. Spectra 480 همچنین به یک موتور تحلیل ویدئو (EVA) جدید مجهز است که تمامی تسک‌های مرتبط با دید کامپیوتری یا CV را به انجام می‌رساند.

سرعت گیگاپیکسلی ISP جدید حاضر در SD865 امکان برداشت ویدئوی 4K HDR و برداشت پیاپی عکس‌های 64 مگاپیکسلی را به صورت همزمان فراهم می‌کند و پردازش تصاویر تا وضوح 200 مگاپیکسل نیز برای این ISP‌ فراهم است. اگر فکر می‌کنید که این رقم تنها روی کاغذ وجود دارد جالب است بدانید که به گفته کوالکام، برخی سازندگان در پی ساخت سنسور دوربینی با این وضوح عجیب و غریب در آینده هستند! از جمله ویژگی‌های عملی‌تر این ISP‌ همچنین باید به امکان پردازش تصاویر 64 مگاپیکسلی با تأخیر شاتر صفر (ZSL) اشاره کرد که در اسنپ‌دراگون 855 تنها 48 مگاپیکسل بود.

اسنپ‌دراگون 865 در زمینه ویدئو نیز توانایی‌های بالاتری را نسبت به SD855 ارائه می‌کند جایی‌که حداکثر وضوح فیلم‌برداری مورد پشتیبانی در این چیپ‌ست به 8K با 30 فریم در ثانیه می‌رسد و امکان برداشت ویدئوهای اسلوموشن 960 فریم در ثانیه با وضوح 720p بدون محدودیت زمانی نیز در آن وجود دارد. برداشت ویدئو با Dolby Vision HDR و اسلوموشن 4K با 120 فریم در ثانیه از دیگر ویژگی‌های قابل اشاره در مورد Spectra 480 است.

هوش مصنوعی

اسنپ‌دراگون 865 با DSP یا پردازنده سیگنال دیجیتال جدید Hexagon 698 ارائه می‌شود که بزرگ‌ترین نکته مثبت آن چهار برابر شدن توان پردازشی هسته‌های اختصاصی tensor این مجموعه است. توان هوش مصنوعی این چیپ‌ست به لطف نسل پنجم موتور هوش مصنوعی کوالکام از 7 تریلیون عملکرد در ثانیه (7TOPS) در سال گذشته به 15TOPS افزایش یافته که البته با وجود آن‌که سهم هریک از قسمت‌های مختلف چیپ‌ست از این افزایش بیش از دو برابری هنوز مشخص نیست اما با توجه به توان بقیه قسمت‌ها، می‌توان نزدیک به 10 تریلیون عملکرد از این توان را به واحدهای تنسور نسبت داد. مهم‌ترین تغییر در نسل پنجم موتور هوش مصنوعی کوالکام به نسل جدید شتاب‌دهنده تنسور شش ضلعی (Hexagon Tensor Accelerator) در پردازنده سیگنال دیجیتال Hexagon 698 تعلق دارد که 4 برابر پرفورمنس بهتر TOPS با 35 درصد مصرف انرژی کمتر را ارائه می‌دهد.

کوالکام همچنین جزء جدیدی را در این مجموعه به نام Sensing Hub طراحی کرده که برای شناسایی صدا با انرژی مصرفی کمتر از 1 میلی‌وات طراحی شده و بدین‌ترتیب امکان فعال بودن آن تقریبا بدون مصرف انرژی وجود دارد. این جزء جدید با کلمات کلیدی مختلف فعال می‌شود و بدین‌ترتیب می‌توان از آن برای فعال شدن دستیارهای هوشمند صوتی مثلا با گفتن Hey Google و Alexa استفاده کرد. این ویژگی همچین امکان گوش دادن به صداهای مختلف برای اعمال تغییرات در تنظیمات و عملگرهای گوشی را نیز داراست که از آن جمله می‌توان به تشخیص صدای رانندگی، خانه، محل کار، سالن سینما و... اشاره کرد و با کمک آن امکان طراحی گزینه‌های هوشمندانه‌ای وجود خواهد داشت.

مودم

مودم شاید یکی از معدود قسمت‌های ناامیدکننده Snapdragon 865 است جایی‌که برخلاف انتظار و در حالی‌که برخی از رقبای کوالکام از جمله هواوی و مدیاتک مودم‌های 5G خود را به صورت داخلی به درون پروسسور منتقل کرده‌اند، کوالکام بار دیگر همچون سال گذشته از یک مودم خارجی 5G برای SD865 سخن به میان آورده است. Snapdragon X55 جدید کوالکام یک مودم چند حالته 2G/3G/4G/5G است که با لیتوگرافی جدید 7 نانومتری ساخته شده و روی کاغذ قادر به دستیابی به سرعت دانلود و آپلود به ترتیب 7.5 و 3.0 گیگابیت بر ثانیه در شبکه 5G خواهد بود. این مودم از شبکه‌های 5G متکی به خود یا SA در هر دو حالت mmWave و sub-6GHz پشتیبانی کرده و پهنای باند آن در فرکانس‌های زیر 6 گیگاهرتز، دو برابر شده است. این مودم بدین‌ترتیب نه‌تنها سریع‌تر و کم‌مصرف‌تر از X50 سال گذشته است بلکه برخلاف آن، نیازی نیز به اتصال به یک مودم 4G جداگانه نیز ندارد.

این مودم همچنین برای اتصال و پشتیبانی از شبکه‌های 5G مبتنی بر mmWave به اتصال آنتن QTM527 نیاز دارد که می‌توان این نکته را نیز در لیست گزینه‌های منفی این قسمت جای داد.