واحد خبر mobile.ir : کمپانی گوگل به‌تازگی نخستین نسخه پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان اندروید P را منتشر کرده است. مشخص نیست حرف P آغازگر چه نامی برای این اندروید خواهد بود. نکته دیگر آن که، معلوم نیست این بار تغییرات قابل مشاهده برای کاربران، تا چه حد بزرگ و ملموس خواهند بود، زیرا ظاهرا عمده تمرکز این نسخه پیش‌نمایش، روی تغییراتی‌ست که خود توسعه‌دهندگان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. دیو بورک (Dave Burke)، معاون مهندسی گوگل، نیز این نسخه را تنها مخصوص توسعه‌دهندگان نامیده است. لذا انتظار نداشته باشید که بتوانید با نصب این نسخه پیش‌نمایش، استفاده روزمره از گوشی خود را ادامه دهید. اگر خیلی علاقه‌مند هستید، به دلیل ماهیت ناپایدار و باگ‌های موجود در این نسخه، بهتر است به توصیه گوگل، آن را روی گوشی دوم خود اجرا کنید.

هدف از ارائه نخسه‌های پیش‌نمایش، معرفی تغییرات سطح پایینِ صورت گرفته در سیستم عامل و رابط‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار (APIها) بوده که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا پس از امتحان کردن ویژگی‌های جدید، با ارائه بازخوردهای خود، به تکمیل نسخه نهایی کمک کنند. در ادامه، نگاهی داریم به مهم‌ترین ویژگی‌ها و امکانات این نسخه:

• تعیین موقعیت در داخل ساختمان، با استفاده از Wi-Fi RTT

در اندروید P از پروتکل IEEE 802.11mc Wi-Fi – که با نام Wi-Fi RTT (خلاصه‌شده Wi-Fi Round-Trip-Time به معنی "زمان رفت و برگشت وای-فای") نیز شناخته می‌شود – پشتیبانی شده است. اگر دیوایس شما از لحاظ سخت‌افزاری برای این قابلیت مهیا باشد، اندروید P به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد که با استفاده از APIهای RTT، فاصله دیوایس شما را تا نزدیک‌ترین نقاط دسترسی وای-فای محاسبه کرده و بدین وسیله، موقعیت شما را در داخل ساختمان تعیین کنند. نکته مثبت در اینجاست که در این روش، نیاز نیست حتما به نقاط وای-فای وصل شوید. به گفته گوگل، در این روش باید حداقل 3 نقطه دسترسی وای-فای توسط دستگاه شناسایی شود تا با استفاده از یک الگوریتم چندجانبه، موقعیت شما تخمین زده شود. خطای محاسبه، بین 1 تا 2 متر خواهد بود. بدیهی‌ست که برای بهره‌مندی از این قابلیت باید موقعیت‌یاب دیوایس فعال بوده و اسکن وای-فای روشن شود. اپلیکیشن موردنظر نیز باید اجازه ACCESS_FINE_LOCATION را داشته باشد.

• نمایش دلخواه محتوا روی نمایشگرهایی که بریدگی حاشیه صفحه‌نمایش (display cutout) دارند

اپل در طراحی آیفون X، مجموعه‌ای از سنسورها، دوربین جلو، اسپیکر و میکروفون را در یک حاشیه تیره در قسمت بالایی نمایشگر جای داد و آن را notch نامید. پس از این اتفاق، در کنگره جهانی موبایل (MWC 2018) شاهد آن بودیم که بسیاری از اسمارت‌فون‌های اندرویدی نیز این رویه را دنبال کردند. لذا گوگل تصمیم گرفت که با دستکاری APIها، این امکان را فراهم کند که بتوان نحوه نمایش محتوا روی صفحه را با توجه به وجود notch، به شکل دلخواه تنظیم کرد (البته گوگل به جای notch، ترکیبی موسوم به display cutout به معنای بریدگی حاشیه نمایشگر را به کار می‌برد).

شاید بزرگ‌ترین تغییر نسخه‌های پیشین اندروید نسبت به نسخه P (در رابطه با بریدگی بالای صفحه) آن باشد که در اندروید P، سیستم‌عامل به طور پیش‌فرض خود را با ارتفاع بریدگی تطبیق داده و از این فضا صرفا به منزله "نوار اعلانات" (notification bar) استفاده می‌کند که در این صورت، در اغلب اوقات، این نوار ضخیم‌تر خواهد شد. برای اپلیکیشن‌هایی که از تمام صفحه استفاده کرده و محتوای خود را در دو طرف بریدگی هم به نمایش می‌گذارند، باید از APIهای جدید گوگل با عنوان DisplayCutout APIs استفاده شود. جالب آنکه، طبق تصاویر منتشرشده، حتی در صورتی‌که اسمارت‌فون شما فاقد بریدگی باشد، این امکان در اندروید P پیش‌بینی شده که بریدگی را به شکل نرم‌افزاری روی نمایشگر ایجاد کنید. در اینجا 4 گزینه در نظر گرفته شده: نمایشگر بدون بریدگی، با بریدگی باریک، با بریدگی بلند و با بریدگی عریض.

• نوتیفیکیشن‌های پیشرفته

در اندروید P، نوعی نوتیفیکیشن تحت عنوان MessagingStyle در نظر گرفته شده که مخصوص اپلیکیشن‌های پیام‌رسان است. اگر کاربر بخواهد مستقیما از داخل نوتیفیکیشن به پیامی پاسخ دهد، چند پیام اخیرا فرستاده‌شده نیز به نمایش درمی‌آیند، زیرا پاسخ‌ها به شکل پیش‌نویس، ذخیره می‌شوند؛ چیزی شبیه به نحوه مدیریت نوتیفیکیشن‌های iMessage در iOS با این تفاوت که در اینجا دیگر دردسرهای فورس‌تاچ وجود نخواهد داشت. به‌علاوه، در اندروید P مواردی چون تصاویر و استیکرها نیز از داخل خود نوتیفیکیشن، قابل مشاهده خواهند بود. ارائه جملات پیشنهادی برای پاسخ به پیام – که گوگل از آن با عنوان "پاسخ‌ هوشمند" (Smart Reply) یاد می‌کند – نیز از دیگر امکانات این نسخه است. وسعت و گستره این جملات پیشنهادی – که ممکن است از سوی گوگل ارائه شوند – در حال حاضر مشخص نیست. این احتمال هم وجود دارد که پیام‌رسان Android Messages (محصول گوگل) نخستین اپلیکیشن پیام‌رسانی باشد که از این نوع نوتیفیکیشن‌ها بهره‌مند می‌شود. یکی دیگر از قابلیت‌های جالبی که در این نسخه شاهد آن هستیم، آن است که پیام‌های مربوط به گروه از سایر پیام‌ها متمایز می‌شوند.

• تنظیمات سریع

در نسخه پیش‌نمایش اندروید P، رابط کاربری پنل تنظیمات سریع و کشوی نوتیفیکیشن، با گوشه‌های گردشده تغییر یافته‌اند. همچنین، دیگر از رنگ پس‌زمینه متفاوتی که قسمت نوتیفیکیشن را جدا می‌کرد، خبری نیست و این قسمت تنها با یک خط از پنل تنظیمات سریع جدا شده است. البته با توجه به رواج گسترده دیوایس‌های OLED، به اعتقاد برخی کارشناسان، روی آوردن گوگل به استفاده از رابط کاربری سفیدرنگ در این قسمت کمی عجیب به نظر می‌رسد.

• پشتیبانی از استریم همزمان از چنددوربین

در نسخه پیش‌نمایش اندروید P، استریم‌های چندگانه از دیوایس‌های با بیش از یک سنسور دوربین پشتیبانی می‌شود. API مورد نظر، تفاوت‌های نسبی بین دو سنسور دوربین را مشخص می‌کند تا اپلیکیشن بتواند عمل پردازش را به‌خوبی انجام دهد. البته گوگل در رابطه با اینکه این ویژگی دقیقا چه کاربردی در دنیای واقعی خواهد داشت، دستورالعمل خاصی را تحمیل نکرده و مسئولیت طراحی کاربردها را به توسعه‌دهندگان واگذار کرده است. هرچند، باید این نکته را در نظر داشت که پردازشِ استریم زنده دوربین – به ویژه ویدئو – کاری بسیار پرمصرف (در زمینه باتری) بوده و باید دید توسعه‌دهندگان چگونه با این مشکل کنار می‌آیند.

از دیگر پیشرفت‌های حاصل‌شده در این نسخه می‌توان به کاهش تأخیر در زمان برداشت اولیه تصویر (Session parameters) و امکان تنظیم کاربردهای مختلف روی دوربین بدون نیاز به متوقف کردن و شروع مجدد برداشت ویدئو (Suarface sharing) اشاره کرد. همچنین APIهایی در این نسخه اضافه شده‌اند که امکاناتی از جمله پشتیبانی از نور فلش خارجی بر مبنای نمایشگر و دسترسی به برچسب‌های زمانی OIS (لرزه‌گیر اپتیکال) برای لرزه‌گیری در سطح اپلیکیشن و جلوه های ویژه را فراهم می‌کنند. پشتیبانی از دوربین‌های خارجی – که از طریق USB و UVC به دیوایس متصل می‌شوند – نیز در صورت فراهم بودن امکانات سخت‌افزاری، در اندروید P پیش‌بینی شده‌ است.

• رمزگشایی جدید تصاویر

در نسخه‌های پیشین اندروید، رمزگشایی تصاویر روی drawables (کشیدنی‌ها) تقریبا ناکارآمد بود، به این ترتیب که کشیدن یک فایل JPEG روی نمایشگر، ابتدا به رمزگشائی آن تحت بیت‌مپ منجر شده و سپس این طرح به canvas منتقل می‌شود . مشکل در آنجاست که انتقال به بیت‌مپ، حافظه اپلیکیشن را به شدت اشغال می‌کند. اما در اندروید P، رمزگشای جدیدی با نام ImageDecoder وجود دارد که اجازه می‌دهد منابع مستقیما در حافظه گرافیکی رمزگشایی شوند و همین کار، میزان بازدهی را به مراتب بیشتر کرده و از کپی بافر تصویر جلوگیری می‌کند. گفتنی‌ست این رمزگشای جدید، عمل تغییر اندازه و پس-پردازش را آسان‌تر نموده و از فرمت‌های تصویر متحرک – مثل GIF و WebP – پشتیبانی می‌کند که در اینجا، انیمیشن تماما از طریق API اداره شده و ارتباطی با اپلیکیشن رابط کاربری ندارد.

• پشتیبانی از فرمت‌های جدید

به گفته گوگل، این نسخه از اندروید، از یک پروفایل پخش ویدئوی HDR با نام HDR VP9 Profile 2 پشتیبانی کرده و امکان پخش ویدئوهای HDR از یوتیوب و دیگر اپلیکیشن‌های سازگار، فراهم خواهد بود. اما شاید یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای اندروید P، پشتیبانی آن از فرمت فشرده‌سازی HEIF باشد (همان چیزی که اپل در iOS 11 به آن دست یافت). حال که اپل و گوگل هر دو به سمت این کدک جدید متمایل شده‌اند، ممکن است سرانجام بعد از 25 سال از استاندارد JPEG فاصله بگیریم.

• اپلیکیشن‌های idle یا غیرفعال

اندروید P، دسترسی به میکروفون، دوربین و تمامی سنسورهای SensorManager را برای اپلیکیشن‌های idle یا غیرفعال در پس‌زمینه، محدود می‌کند. شاید این خبر برای بسیاری از افرادی که درباره شنود فیس‌بوک از مکالمات کاربران، دچار توهم توطئه شده‌اند، کمی ناامیدکننده باشد!

• آگاهی از وضعیت شبکه با JobScheduler

قابلیت جدید JobScheduler می‌تواند آمار وضعیت شبکه را استخراج کرده و بین شبکه‌های پرترافیک و نامحدود، تمایز قائل شود. با استفاده از این قابلیت، اپلیکیشن‌ها می‌توانند به‌طور تقریبی، حجم داده مورد نیاز برای یک کار مشخص را، اعلام کنند؛ به عنوان مثال، اپلیکیشنی که با دانلود تصاویر سر و کار دارد، باید حجم هر تصویر را بداند. اپلیکیشنی هم که کارش گرفتن مطالب خبری است نیز کم و بیش می‌تواند میزان داده مصرفی را تخمین بزند. اما کارهای دیگر – مثلا دریافت ایمیل – متفاوت بوده و حجم داده را اعلام نخواهند کرد. هدف نهایی در اینجا، مدیریت بهتر ترافیک شبکه بوده و کارهایی که انجام آنها به ترافیک داده‌ای بالا نیاز دارد، در صورت اتصال به شبکه‌های غیر اشباع و نامحدود (مثل وای-فای)، باید به تأخیر انداخته شوند.

• شبکه‌های عصبی

رابط برنامه‌نویسی شبکه‌های عصبی یا Neural Networks API با هدف سرعت‌بخشی به یادگیری ماشینی اندروید، در نسخه 8.1 این سیستم عامل معرفی شد. حال این رابط در اندروید P به‌روزرسانی شده تا از 9 عملیات جدید در حوزه شبکه‌های عصبی پشتیبانی کند، از جمله Pad ،BatchToSpaceND ،SpaceToBatchND ،Transpose ،Strided Slice ،Mean ،Div ،Sub و Squeeze. گفتنی‌ست با استفاده از این رابط برنامه‌نویسی جدید، اسمارت‌فون‌های Pixel 2 برای نخستین بار قادر خواهند بود تا برای سرعت‌بخشی به مدل‌های 8 بیتیِ کوانتیزه‌شده، از DSP یا پردازنده سیگنال دیجیتال Qualcomm Hexagon بهره‌مند شوند.

• Autofill (پر کردن خودکار)

برای سهولت در پر کردن فرم‌ها در اپلیکیشن‌ها، سازوکاری موسوم به autofill در اندروید 8 معرفی شد. حال، اندروید P از چندین جهت این سرویس را ارتقا بخشیده تا تجربه کاربری در هنگام فرم پر کردن را ارتقا دهد. به عنوان مثال، وارد کردن پسوردها – که همیشه با کپی و پیست کردن‌های متوالی و جابجایی بین برنامه‌ها همراه است – ساده‌تر خواهد شد.

• بهبود ART و Kotlin

طبق ادعای گوگل، بهبودهایی که در ران‌تایم اندروید (ART) اعمال شده، می‌تواند موجب آن شود تا اپلیکیشن‌ها سریع‌تر اجرا شوند و حجم کمتری از حافظه سیستم را مصرف کنند، البته نه در همه موارد. ظاهرا، هر اپلیکیشنی که به زبان برنامه‌نویسی Kotlin نوشته شده باشد، سریع‌تر خواهد بود.

شاید مهم‌ترین تغییر سیاستی که امسال از سوی گوگل شاهد هستیم، آن است که چنانچه اپلیکیشن‌های جدید (تا آگوست 2018) و آپدیت‌هایی که برای اپلیکیشن‌های کنونی ارائه می‌شوند (تا نوامبر 2018)، جدیدترین سطوح API را هدف قرار نداده باشند، Play Store آنها را نخواهد پذیرفت. به علاوه، از آگوست 2019، تمامی اپلیکیشن‌ها و آپدیت‌ها در Play Store، باید از سخت‌افزارهای 64 بیتی پشتیبانی کنند. ظاهرا هدف گوگل از اتخاذ این سیاست‌ها، آماده‌سازی تمام اکوسیستم برای گام نهادن در مسیری‌ست که در آن فقط شاهد CPUهای AArch64 باشیم، که این کار از جنبه‌های مختلفی چون عملکرد، مصرف و هزینه، به صرفه خواهد بود.

در پایان، ذکر این نکته لازم است که این نسخه برای دیوایس‌های زیر ارائه شده است: Pixel 2 ،Pixel XL ،Pixel  و Pixel 2 XL. و با این اوصاف، دارندگان دیوایس‌هایی مثل Nexus 5X ،Nexus 6P یا Pixel C، نمی‌توانند این نسخه را نصب کنند و این به منزله پایان به‌روزرسانی‌های عمده گوگل برای آنهاست. البته آپدیت‌های امنیتی تا پایان سال 2018، برای دیوایس‌های یادشده، همچنان ادامه خواهد داشت.