واحد خبر mobile.ir : شرکت کوالکام در روز دوشنبه 26 ژوئن 2023 (5 تیر 1402) از نسل جدید چیپ‌ست‌های موبایلی سری 4 رونمایی کرد که طبق انتظار Snapdragon 4 Gen 2 نامیده می‌شد. این رده آخرین بار در سپتامبر 2022 شاهد معرفی Snapdragon 4 Gen 1 بود که با دو هسته A78 تغییرات مطلوبی را در مقایسه با Snapdragon 480 Plus ارائه می‌کرد. Snapdragon 4 Gen 2 از لحاظ پردازشی با تغییر بزرگی نسبت به SD 4 Gen 1 روبرو نشده اما حالا از استاندارد 5G جدیدتری پشتیبانی کرده و برای اولین بار در خانواده چیپ‌ست‌های سری 4 با لیتوگرافی پیشرفته 4 نانومتری ساخته شده است. کوالکام به کارخانه سازنده این چیپ‌ست اشاره‌ای نکرده اما برخی منابع از ساخت آن تحت فرایند 4LPP سامسونگ خبر داده‌اند.

پروسسورهای سری 4 کوالکام طبق معمول پایین‌ترین سطح بازار و گوشی‌های ارزان‌قیمت و Entry-level را هدف قرار می‌دهند جایی‌که معمولاً برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها و ارائه یک گوشی کاملاً مقرون به‌صرفه از بسیاری از امکانات مدل‌های رده بالاتر مثل پردازنده و گرافیک‌های مدرن، حافظه‌های پر سرعت و فیلم‌برداری با وضوح بالا صرفنظر می‌شود. در نسل قبلی این کلاس یعنی Snapdragon 4 Gen 1‌ که با لیتوگرافی 6 نانومتری TSMC روانه بازار شد این محدودیت‌ها همچنان قابل رویت است جایی‌که فقط از دو هسته قوی‌تر A78 در ساختار این چیپ استفاده شد، استاندارد رم و حافظه داخلی به‌ترتیب به LPDDR4X و UFS 2.2‌ محدود بود و برداشت ویدئوی 4K جایی در آن نداشت. در Snapdragon 4 Gen 2 با وجود آن‌که تغییری در نوع و تعداد هسته‌های پردازشی دیده نمی‌شود برخی از این محدودیت‌ها بهبود یافته و برخی موارد دیگر با تنزل روبرو شده‌اند.

پردازنده و گرافیک

نوع و تعداد هسته‌های پردازشی و گرافیکی مهم‌ترین بخش قابل اشاره در ساختار یک پروسسورند اما Snapdragon 4 Gen 2 برخلاف انتظار تغییری در نوع و ترکیب این هسته‌ها نداده و برای پردازش همچنان از 2 هسته A78 و 6 هسته A55 استفاده می‌کند. تغییر ایجاد شده در این میان به لطف لیتوگرافی 4 نانومتری این چیپ‌ست رخ داده که امکان افزایش نزدیک به 10 درصدی سرعت کلاک این هسته‌ها را نسبت به Snapdragon 4 Gen 1 فراهم آورده است. به‌طوری‌که حداکثر فرکانس هسته‌های A78 از 2 به 2.2 گیگاهرتز و هسته‌های A55 از 1.8 به 2 گیگاهرتز رسیده‌اند. بر پایه همین تغییر، کوالکام از 10 درصد پرفورمنس پردازشی بالاتر سخن می‌گوید که اثرات آن را در هر دو پردازش تک و چند رشته‌ای می‌توان مشاهده کرد.

کوالکام طبق معمول چند نوبت اخیر در این‌جا نیز از اشاره به نوع GPU‌ به‌کار گرفته شده در Snapdragon 4 Gen 2 خودداری کرده است اما با توجه به این‌که هیچ تغییر و بهبودی در بخش گرافیکی اعلام نشده می‌توان حدس زد که با GPU مشابه‌ای نسبت به Snapdragon 4 Gen 1 روبرو خواهیم بود.

رم و حافظه داخلی

این چیپ‌ست در بخش حافظه با تغییرات بزرگی روبرو شده که جایگاه آن را نسبت به SD 4 Gen 1 به‌میزان زیادی بهبود می‌بخشد؛ Snapdragon 4 Gen 2 در وهله نخست به مموری کنترلر جدیدی مجهز شده که برای اولین بار در سری چهار کوالکام امکان پشتیبانی از حافظه‌های LPDDR5‌ را فراهم می‌کند. پهنای باس مموری در این پروسسور 32 بیتی‌ست و بدین‌ترتیب با رسیدن به حداکثر پهنای باند 25.6 گیگابایت در ثانیه، 50 درصد پهنای باند بیش‌تری را در مقایسه با Snapdragon 4 Gen 1 ارائه می‌کند.

در بخش حافظه داخلی نیز با شرایط مطلوبی روبرو می‌شویم و پشتیبانی از حافظه‌های پرسرعت UFS 3.1 بالاخره به لیست امکانات یک چیپ سری 4 کوالکام افزوده شده است. حافظه UFS 3.1‌ در مقایسه با حافظه UFS 2.2 حاضر در نسل قبلی کمی بیش از 2 برابر پهنای باند بیش‌تر به‌ازای هر lane را فراهم می‌کند و بدین‌ترتیب در یک چینش دو lane امکان انتقال 2.9 گیگابایت بر ثانیه اطلاعات (روی کاغذ) فراهم می‌شود. در جدول مشخصات Snapdragon 4 Gen 2 پشتیبانی از حافظه‌های منسوخ شده eMMC جایی ندارد و بدین‌ترتیب احتمالاً به‌زودی در گوشی‌های ارزان‌قیمت‌تر بازار نیز از حافظه‌های سریع‌تر UFS استفاده خواهد شد.

پروسسور سیگنال تصویری (ISP)

کوالکام در بخش پروسسور سیگنال تصویری (ISP) و بخش‌های سخت‌افزاری مرتبط با آن گام بلندی رو به عقب برداشته و با حذف پایپ‌لاین دوربین سوم تنها امکان حضور دو دوربین را در گوشی‌های مجهز به Snapdragon 4 Gen 2 فراهم آورده است. خود پروسسور سیگنال تصویری Spectra در این چیپ‌ست البته ظاهراً بدون تغییر مانده و کوالکام هنوز از طراحی 12 بیتی خود در این قسمت استفاده کرده است. با اعمال این تغییر توانایی‌های تصویری SD 4 Gen 2 نسبت به قبلی کمی تغییر کرده و با این‌که حداکثر وضوح دوربین تکی در حالت عادی و تأخیر شاتر صفر (ZSL) همچنان به‌ترتیب 108 و 32 مگاپیکسل است اما در ترکیب دوربین‌های دوگانه با تأخیر شاتر صفر حداکثر امکان استفاده از دو دوربین 16 مگاپیکسلی وجود دارد. (مقایسه کنید با ترکیب دوربین‌های 13+25 مگاپیکسل در SD 4 Gen 1)

کاهش تعداد دوربین‌های قابل استفاده در کنار این چیپ‌ست البته ظاهراً پشتیبانی بهتری را به همراه داشته و کوالکام از عملکرد بهتر دوربین‌ها، فوکوس سریع‌تر و حضور یک لرزه‌گیر دیجیتال جدید سخن می‌گوید. در این چیپ‌ست همچنین ویژگی جدید ارتقاء هوش مصنوعی یا AI enhanced برای تصویربرداری در نور کم و فیلترینگ موسوم به MCFT برای کاهش نویز در نظر گرفته شده است. حداکثر وضوح فیلم‌برداری مورد پشتیبانی از مجموعه همچنان 1080p با 60 فریم در ثانیه است و طبق انتظار خبری از برداشت ویدئوی 4K در این کلاس نیست. حداکثر وضوح و نرخ رفرش صفحه‌نمایش در دستگاه‌های مجهز به این چیپ‌ست نیز تغییری نسبت به گذشته نداشته و همچنان فول اچ‌دی پلاس و اچ‌دی پلاس با 120 فریم در ثانیه است.

پروسسور سیگنال دیجیتال (DSP)

یکی از نکات نسبتاً عجیب در Snapdragon 4 Gen 2 حذف پروسسور سیگنال دیجیتال Hexagon DSP در این چیپ‌ست است که از نخستین روزهای تولد اسنپ‌دراگون تا به امروز همراه همیشگی چیپ‌ست‌های کوالکام بوده و با این‌که کیفیت و امکانات آن از نسلی به نسل دیگر تغییر کرده اما تقریباً همیشه در این مجموعه حضور داشته است. بلاک‌های این مجموعه برای پردازش دید کامپیوتری (computer vision)، هوش مصنوعی، صدا و مواردی از این دست به‌کار گرفته می‌شوند و امکان پروسس کردن مجموعه‌ای از تسک‌ها با مصرف انرژی پایین‌تر نسبت به CPU اصلی را فراهم می‌کنند. با حذف DSP از SD 4 Gen 2‌ وظایف این قسمت بر شانه‌های CPU و GPU قرار می‌گیرد که این موضوع با وجود آن‌که احتمالا بر کیفیت کار چیپ‌ست تأثیر خاصی برجای نمی‌گذارد شاید در مصرف انرژی چندان به نفع این مجموعه تمام نشود.

مودم ارتباطی

دیگر تغییر سخت‌افزاری مهم دیگر این مجموعه به مودم اسنپ‌دراگون X61 این چیپ‌ست تعلق دارد که نسخه ساده‌شده‌ای از مودم‌های Snapdragon X62/X65 کوالکام به‌حساب می‌آید و در مقایسه با مودم X51 حاضر در SD 4 Gen 1 با تغییر بزرگی روبرو شده است. سرعت تئوری 2.5Gbps در دانلود و 900 مگابیت بر ثانیه در آپلود این مودم تغییری نسبت به قبل نداشته اما حالا از گونه جدیدتری از خانواده استاندارد 3GPP موسوم به Release 16 (که با نام 5G فاز دوم نیز شناخته می‌شود) پشتیبانی می‌کند. از زمان معرفی Release 16 چیزی نزدیک به 3 سال می‌گذرد و بدین‌ترتیب حضور آن در یک مودم جدید موبایلی امر مهمی جهت همگام شدن با روند توسعه شبکه 5G است. البته از آن‌جا که مهم‌ترین مزایای Release 16 در سمت اپراتورهای شبکه اتفاق می‌افتد کاربران عادی گوشی‌های مجهز به SD 4 Gen 2 به‌جز برخی نکته‌های کوچک مثل بهبود نسبی پوشش شبکه تفاوت خاصی را نسبت به قبل احساس نخواهند کرد.

ورژن بلوتوث در چیپ‌ست جدید کوالکام از 5.2 به 5.1 تنزل پیدا کرده که این موضوع با توجه به آن‌که بلوتوث کم مصرف یا Bluetooth Low Energy یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده بلوتوث 5.2 است، نکته منفی مهمی به‌حساب می‌آید. در جست‌وجو برای علت این تصمیم کوالکام برخی از منابع، امکان دخیل بودن مسئله حق امتیاز را مطرح کرده‌اند. SD 4 Gen 2 در زمینه وای‌فای نیز با عقب‌گرد روبرو شده؛ جایی‌که این چیپ‌ست تنها از یک آنتن تکی (1×1) پشتیبانی می‌کند در حالی‌که نسل پیشین آن از آنتن 2×2 برخوردار بود. استاندارد وای‌فای 5 این چیپ‌ست نیز تغییری نکرده و هنوز از وای‌فای 6 در آن خبری نیست در نهایت باید به پشتیبانی از شارژ سریع +Quick Charge 4 در این چیپ‌ست اشاره کرد که تفاوتی نسبت به قبل ندارد اما استاندارد سرعتی USB 3.2 Gen 1 پورت USB دستگاه نسبت به استاندارد USB 3.1 نسل پیشین ارتقاء یافته است.

اولین گوشی‌های مجهز به اسنپ‌دراگون 4 جن 2 در نیمه دوم سال جاری میلادی به بازار عرضه می‌شوند و از vivo و برند ردمی شیائومی به‌عنوان نخستین سازندگان گوشی‌های دارای این پروسسور نام برده شده است.