واحد خبر mobile.ir : مطمئنا برای شما هم پیش آمده که در هنگام جست‌وجو در اینترنت، پس از بررسی صفحات متعددی که موتور جست‌وجو به شما پیشنهاد کرده، باز هم موفق به یافتن آنچه که به دنبالش بودید، نشده‌اید. به عنوان مثال برای پی بردن به این مطلب که آیا رژیم گیاه‌خواری برای حیوان خانگی مناسب است یا خیر، معمولا ساده‌ترین کار این است که به سراغ یک موتور جست‌وجوی خوب مثل گوگل رفته و این سوال را درون search box تایپ کنید: «آیا رژیم گیاه‌خواری برای سگ من مناسب است؟». پس از فشردن دکمه enter، گوگل انبوهی از لینک‌ها را به شما پیشنهاد می‌کند. اما قبل از آنکه به پاسخ پرسش خود برسید، باید وقت زیادی را صرف خواندن مقالات، گزارش‌ها و یا هر منبع دیگری کنید.

در آینده نه چندان دور، ممکن است یافتن پاسخ به پرسشی پیچیده، دیگر یک پروسه خسته‌کننده و آزاردهنده نباشد. از جمله پیشگامان کار روی این ایده می‌توان به مایکروسافت اشاره کرد که قصد دارد با اضافه کردن بات مکالمه ChatGPT به موتور جست‌وجوی Bing، انقلابی در عرصه جست‌وجوی اینترنتی بر پا کند. به باور برخی از پژوهشگران حوزه هوش مصنوعی، موتور جست‌وجوی Bing ممکن است این پتانسیل را داشته باشد که با ارائه تجربه سرچ برتر نسبت به گوگل، به سلطه چندده‌ساله گوگل در این جایگاه خاتمه دهد.

به گفته آنتوان کورینک (Anton Korinek)، پژوهشگر هوش مصنوعی و استاد اقتصاد در دانشگاه ویرجینیا، بات مکالمه ChatGPT نخستین تکنولوژی جدید در بیش از یک دهه اخیر است که می‌تواند – حداقل از لحاظ نظری – موجب تحول اساسی در جست‌وجو شده و در این زمینه از گوگل پیشی بگیرد. در حقیقت تکنولوژی مورد استفاده در ChatGPT به کاربران اجازه می‌دهد که به شکل طبیعی‌تر و در قالب گفت‌وگو با کامپیوتر خود تعامل داشته باشند.

در حال حاضر تصور دقیقی از اینکه نتایج جست‌وجوی Bing (به لطف هوش مصنوعی) در آینده به چه شکل خواهد بود، نداریم. اما طبق پیش‌بینی پژوهشگران حوزه هوش مصنوعی، در آینده نه چندان دور، تحولی معنادار را در چگونگی پاسخ دادن موتور جست‌وجو و نحوه تعامل کاربر با آن، شاهد خواهیم بود. کمترین چیزی که درباره مدل کارکرد آینده Bing می‌دانیم آن است که ChatGPT به گونه‌ای طراحی نشده که مثل یک موتور جست‌وجو فضای اینترنت را برای یافتن اطلاعات بگردد. بلکه این بات مکالمه، با استفاده از اطلاعات مطالعه‌شده از حجم عظیمی از داده‌های آموزش یافته، اقدام به پاسخ‌سازی می‌کند.

به گفته کورینک، برخلاف موتورهای جست‌وجوی کنونی که در پاسخ به یک پرسش، انبوهی از لینک‌ها را به کاربر پیشنهاد می‌کنند، ChatGPT می‌تواند یک پاسخ واضح به پرسش کاربر ارائه کند. همچنین، ChatGPT قابلیت‌هایی فراتر از موتور جست‌وجوهای متداول دارد، از جمله: توانایی ایجاد متن جدید، توضیح مفاهیم، رد و بدل شدن گفت‌وگو بین کاربر و سیستم و ... . در این میان ممکن است مردم در ChatGPT قابلیت‌هایی را کشف کنند که حتی توسعه‌دهندگان این برنامه هم از آنها بی‌خبر باشند.

مایکروسافت روز دوشنبه 23 ژانویه 2023 (3 بهمن 1401) از برنامه‌های خود برای سرمایه‌گذاری 10 میلیارد دلاری در شرکت OpenAI (خالق ChatGPT) خبر داد. این معامله می‌تواند هر دو کمپانی را در خط مقدم تکنولوژی جدیدی موسوم به generative AI (هوش مصنوعی زایشی) نگه دارد؛ همان تکنولوژی که ChatGPT به کمک آن، اقدام به یادگیری از حجم فراوان داده‌ها می‌کند تا بتواند تقریبا هر نوع محتوایی (اعم از متن، تصویر، موسیقی و ...) را صرفا از یک فرمان متنی ایجاد کند.

البته تنها مقوله جست‌وجو نیست که با استفاده از ChatGPT متحول می‌شود، زیرا طبق گزارش The Information، مایکروسافت به دنبال آن است که تکنولوژی هوش مصنوعی ChatGPT را در سایر محصولات محبوب این شرکت – از جمله نرم‌افزارهای Word، PowerPoint و Outlook – نیز ادغام کند. به این ترتیب، نحوه تعامل بیش از یک میلیارد نفر از کاربران در سراسر دنیا با این نرم‌افزارهای پرکاربرد متحول خواهد شد. به عنوان نمونه، چنان‌چه ChatGPT به برنامه Outlook اضافه شود، کاربر صرفا با یک فرمان، می‌تواند به برنامه دستور دهد که ای-میلی درباره یک موضوع خاص بنویسد.

جست‌وجوی مکالمه‌ای

نباید فراموش کنیم که در این زمینه، کمپانی‌های دیگری به جز مایکروسافت نیز فعال هستند. به عنوان مثال، گوگل و یکی از زیرمجموعه‌های این شرکت یعنی DeepMind سال‌هاست که روی سیستم‌هایی مشابه آنچه گفته شد کار کرده‌اند. هرچند که به دلایلی (از جمله نگرانی بابت بروز رفتارهای غیراخلاقی و شکستن هنجارهای اجتماعی) این سیستم‌ها در اختیار عموم مردم قرار نگرفت. بد نیست یاد کنیم از بات مکالمه Tay که در سال 2016 توسط مایکروسافت عرضه شد، اما سرانجام به دلیل نشر نفرت‌پراکنی، مسئولین مایکروسافت مجبور به تعلیق این پروژه شدند. جالب است بدانید، حتی ChatGPT نیز که قوانینی برای ایجاد محتوای مثبت و دوستانه دارد، می‌تواند مورد سوء استفاده قرار گرفته و پاسخ‌های ناراحت‌کننده‌ای به کاربر نمایش دهد.

به هرحال، جست‌وجوی مکالمه‌ای مسیری‌ست که خواه‌ناخواه توسط موتورهای جست‌وجو طی خواهد شد. بر هیچ‌کس پنهان نیست که موتور جست‌وجوی گوگل در سال‌های اخیر بیشتر به سمت مکالمه‌ای شدن پیش رفته است. دستیار صوتی Google Assistant و پنل‌های دانش (knowledge panels) در جست‌وجو نمونه‌هایی هستند که این گزاره را تأیید می‌کنند. مضاف بر اینکه گوگل در رویداد Google I/O در سال 2021، از سیستم‌های هوش مصنوعی خود با عناوین LaMDA و MUM نیز رونمایی کرد.

لازم به ذکر است، علی‌رغم تلاش‌های فراوان مایکروسافت، موتور جست‌وجوی گوگل چند دهه است که پیشتاز بلامنازع عرصه جست‌وجو بوده و 84 درصد از سهم این بازار را در اختیار خود گرفته است (مقایسه کنید با سهم 9 درصدی موتور جست‌وجوی Bing).

ChatGPT تا چه اندازه هوشمند است؟

تاکنون هیچ بات مکالمه‌ای مثل ChatGPT توجه‌ها را به خود جلب نکرده است. البته موفقیت کنونی ChatGPT را نمی‌توان به تکنولوژی آن نسبت داد، زیرا این تکنولوژی چندان هم جدید نیست. به باور کارشناسان، عمده موفقیت ChatGPT به دلیل آن است که کمپانی OpenAI تجربه کاربری جذابی را حول مدل زبانیِ GPT-3.5 طراحی کرده و این همان پدیده‌ای‌ست که امروزه آن را با عنوان ChatGPT می‌شناسیم. به عبارت دقیق‌تر، ChatGPT ورژن بهبودیافته GPT-3 است که سال 2020 برای اولین بار رونمایی شد و 175 میلیارد پارامتر داشته و برای آموزش آن از 570 گیگابایت داده متنی استفاده شده بود.

اما علی‌رغم مزیت‌های فراوان ChatGPT، این بات مکالمه محدودیت‌های بسیاری دارد. منتقدان همواره بر این نکته تأکید کرده‌اند که به شکل واضح مشخص نیست که این بات مکالمه اطلاعاتش را از کجا به دست می‌آورد. همین امر، اعتماد به نتایج جست‌وجوی ChatGPT را برای کاربران دشوار می‌کند. همچنین به گفته برخی منتقدین، با توجه به ماهیت معیوب داده‌هایی که ChatGPT با آنها آموزش دیده است (از جمله اطلاعات جانب‌دارانه یا اطلاعات غلط)، این ربات مکالمه جایگاه متزلزلی خواهد داشت.

بد نیست بدانید خود OpenAI نیز به ضعف‌های ChatGPT اذعان کرده است. سم آلتمن (Sam Altman)، مدیرعامل OpenAI، در ماه سپتامبر با انتشار توییتی، اعتراف کرد که این بات مکالمه هم‌اکنون از لحاظ نیرومندی و اعتبار با کاستی‌هایی همراه بوده و لذا در حال حاضر اطمینان به ChatGPT برای جست‌وجوهای مهم، یک اشتباه به شمار می‌رود.

در پایان، لازم به ذکر است، OpenAI در حال توسعه نسل چهارم این بات یعنی GPT-4 است که طبق گزارش‌ها 100 تریلیون پارامتر دارد! البته به گفته آلتمن، تا قبل از اطمینان کامل به بی‌خطر بودن و رفتار مسئولانه GPT-4، این محصول عرضه نخواهد شد. آلتمن در تکمیل صحبت‌های خود درباره GPT-4 یادآور شد که در این بات چیزی تحت عنوان AGI وجود نخواهد داشت. AGI (کوتاه‌شده artificial general intelligence به معنای هوش عمومی مصنوعی) به نوعی تکنولوژی گفته می‌شود که به جای اتکا به مدل‌های یادگیری، دارای هوش تکوینی است. به عبارت دقیق‌تر، AGI همان چیزی‌ست که سال‌ها در داستان‌های علمی-تخیلی به تصویر کشیده شده و اخیرا با سریال Westworld مجددا بر سر زبان‌ها افتاده است.