واحد خبر mobile.ir : مؤسسه ترندفورس روز دوشنبه 14 مارچ 2022 (23 اسفند 1400) گزارش خود را از عملکرد برترین کمپانی‌های سازنده تراشه در سه ماهه پایانی سال 2021 منتشر کرد. طبق این گزارش، همان طور که انتظار می‌رفت کمپانی TSMC بیش از نیمی از بازار جهانی تراشه را در اختیار داشته و درآمد این کمپانی تایوانی از راه ساخت چیپ‌ست در سه‌ماهه اخیر از 15 میلیارد دلار فراتر رفته است. مثل همیشه بعد از TSMC به نام سامسونگ برمی‌خوریم که با فاصله بسیار زیاد از رقیب خود، در جایگاه دوم می‌ایستد. گفتنی‌ست، ترندفورس در این مطلب صرفا به شرکت‌های قراردادی ساخت چیپ‌ست پرداخته و لذا کمپانی‌های فاقد کارخانه – مثل کوالکام یا مدیاتک – موضوع این گزارش نیستند.

طبق گزارش اخیر ترندفورس، مجموع درآمد 10 کمپانی برتر ساخت تراشه در سه ماهه پایانی سال 2021، بالغ بر 29.55 میلیارد دلار بوده که نسبت به سه‌ماهه قبل از آن 8.3 درصد رشد داشته است. کارشناسان ترندفورس این امر را حاصل تعامل بین دو فاکتور مهم می‌دانند؛ عامل اول، رشد محدود در مجموع ظرفیت تولید است. در حال حاضر، کمبود برخی قطعات برای تلویزیون و لپ‌تاپ برطرف شده، اما مواد جانبی دیگری – از جمله آی‌سی مدیریت انرژی، وای-فای و واحد کنترل حافظه – هستند که کمبود آنها هنوز در صنعت ادامه دارد. فاکتور دوم، روند افزایشیِ متوسط قیمت فروش (ASP) است. طی سه‌ماهه چهارم، ویفرهای گران‌قیمت‌تری پی در پی به تولید رسیدند و کمپانی‌ها با تنظیم ترکیب محصولات خود، قیمت‌ها را افزایش دادند.

کارشناسان ترندفورس بر این باورند که روند رو به رشد درآمدزایی ده کمپانی برتر سازنده تراشه در سه‌ماهه نخست 2022 نیز ادامه دارد اما افزایش متوسط قیمت فروش، همچنان پیشران اصلی این رشد خواهد بود. البته باید به این نکته توجه داشت که نرخ رشد سه‌ماهه نخست سال 2022 اندکی کمتر از سه‌ماهه چهارم سال 2021 خواهد بود، زیرا به دلیل تعطیلات سال نوی چینی – که با سه‌ماهه نخست سال 2022 مصادف شده – روزهای کاری کمتری را در این سه‌ماهه در منطقه چین بزرگ (شامل چین، هنگ‌کنگ، تایوان و ماکائو) شاهد هستیم.

در ادامه نگاهی داریم به عملکرد کمپانی‌های برتر سازنده تراشه:

همان طور که گفته شد، در فصل چهارم از سال 2021 باز هم TSMC با کسب 52.1 درصد از سهم بازار، حاکم بلامنازع دنیای چیپ‌ست‌ها لقب گرفته و طی این مدت به درآمدی معادل 15.75 میلیارد دلار دست پیدا کرده که نسبت به فصل قبل از آن 5.8 درصد رشد داشته است. ناگفته نماند، علی‌رغم اینکه سهم TSMC از بازار نسبت به فصل سوم (53.1 درصد) کمی کاهش داشته، اما همچنان این شرکت تایوانی با فاصله زیادی از رقیب خود در جایگاه نخست ایستاده است.

از جمله عوامل مهم موفقیت TSMC در فصلی که گذشت، می‌توان به رشد قدرتمند درآمد حاصل از تولید چیپ‌ست‌های 5 نانومتری برای آیفون‌های سری 13 اشاره کرد. جدای از آیفون‌های 13، یکی از مهم‌ترین دلایل پیشرفت TSMC رابطه کاری دیرینه با اپل است. به طوری که از هر 100 دلار درآمد حاصله در TSMC، حدود 26 دلار از کمپانی اپل به سمت این شرکت روانه می‌شود. ناگفته نماند، تنها خط تولید TSMC که در فصل اخیر با افت درآمد مواجه شد، خط تولید تراشه با لیتوگرافی‌های 6 و 7 نانومتری بود. علت این پدیده را باید در ضعیف شدن بازار اسمارت‌فون چین جست‌وجو کرد.

بزرگ‌ترین رقیب TSMC (حداقل در حال حاضر)، سامسونگ است. طبق گزارش ترندفورس، سامسونگ در سه‌ماهه پایانی سال 2021 چیزی حدود 18.3 درصد از سهم بازار چیپ‌ست‌ها را در اختیار داشته و از همین راه به درآمد 5.5 میلیارد دلاری رسیده که نسبت به فصل سوم 2021 با 15.3 درصد رشد همراه بوده است. کارشناسان ترندفورس این رشد را به تکمیل ظرفیت تولید تراشه‌های پیشرفته 5 و 4 نانومتری نسبت می‌دهند. البته، جالب است بدانید علی‌رغم رشد 15.3 درصدی درآمد نسبت به سه‌ماهه سوم، مجموع درآمد سامسونگ از راه ساخت تراشه تنها 35 درصد درآمد TSMC بوده است.

ظاهرا شرایط برای سامسونگ چندان جالب نبوده و ممکن است اوضاع بدتر شود. چندی پیش یکی از رسانه‌های کره‌ای اعلام کرد که با توجه به پایین‌تر بودن نرخ بازدهی تولید تراشه در سامسونگ (که حدودا نصف نرخ بازدهی TSMC عنوان شده)، به احتمال زیاد کوالکام ساخت بیشتر چیپ‌ست‌های قدرتمند اسنپ‌دراگون را به جای سامسونگ به TSMC خواهد سپرد.

پس از دو کمپانی معروف TSMC و سامسونگ، یک شرکت تایوانی دیگر به نام UMC، با در دست داشتن 7.2 درصد از بازار جهانی تراشه‌ها، عنوان سومی را از آن خود می‌کند. این کمپانی در فصلی که گذشت از راه ساخت تراشه به درآمدی برابر با 2.12 میلیارد دلار دست یافت که 5.8 درصد نسبت به سه‌ماهه سوم افزایش داشته است. شرکت چندملیتی GlobalFoundries نیز با اختصاص سهم 6.1 درصدی از بازار، جایگاه چهارم را تصاحب کرده است. جالب است بدانید، بزرگ‌ترین شرکت چینی سازنده تراشه – یعنی SMIC – با کسب سهم 5.2 درصدی و درآمد 1.58 میلیارد دلاری، جایگاهی بهتر از پنجم پیدا نکرده است.

آنچه مانع پیشرفت SMIC شده، ناتوانی این شرکت برای رقابت در ساخت تراشه‌های 5 و 4 نانومتری‌ست. این در حالی‌ست که TSMC و سامسونگ مدت‌هاست به تولید چیپ‌ست در این پروسه‌ها پرداخته و اکنون در آستانه ساخت تراشه‌های 3 نانومتری قرار دارند. مثل ایالات متحده، چین نیز به دنبال آن است که در صنعت ساخت محصولات نیمه‌رسانا به خودکفایی برسد. حال که چنین امری هنوز محقق نشده، برخی کارشناسان از این واهمه دارند که مبادا چین به طمعِ TSMC، بخواهد کنترل تایوان و همچنین کنترل بزرگ‌ترین کمپانی ساخت تراشه در دنیا را به دست بگیرد.

از لحاظ توزیع درآمد، هیچ توازنی در صنعت تولید تراشه دیده نمی‌شود، زیرا پنج کمپانی برتر این صنعت 90 درصد از سهم بازار جهانی را در اختیار خود دارند. البته وقتی بدانیم TSMC و سامسونگ پیشتازان تولید تراشه با لیتوگرافی‌های پیشرفته هستند، پذیرش این حقیقت برایمان راحت‌تر می‌شود.

ترتیب سایر کمپانی‌های سازنده (از رتبه 6 تا 10) به همراه سهم آنها از بازار جهانی به این شکل است: HuaHong Group (2.9 درصد)، PSMC (1.9 درصد)، VIS (1.5 درصد)، Tower (1.4 درصد) و نهایتا Nexchip (0.9 درصد). در رابطه با کمپانی Nexchip نکته جالبی وجود دارد که دانستن آن خالی از لطف نیست؛ درست است که این شرکت چینی-تایوانی پایین‌ترین سهم از بازار جهانی ساخت تراشه را در اختیار دارد، اما در مقابل بیشترین نرخ رشد درآمد (44.2 درصد) در سه‌ماهه پایانی سال 2021 به همین کمپانی اختصاص دارد.