واحد خبر mobile.ir : بر اساس اسنادی که روز 21 اکتبر 2021 (29 مهر 1400) توسط کنگره آمریکا منتشر شد، تأمین‌کنندگان هواوی و SMIC (بزرگ‌ترین تراشه‌ساز چینی) در فاصله میان نوامبر 2020 تا آوریل 2021، مجوزهایی به ارزش میلیاردها دلار دریافت کرده‌اند تا با وجود تحریم‌های رسمی ایالات متحده قادر به خرید محصولات و فناوری آمریکایی باشند. مطابق این اسناد که برای نخستین بار به دست خبرگزاری رویترز رسیده است، 113 مجوز صادراتی به ارزش 61 میلیارد دلار برای تأمین‌کنندگان هواوی صادر شده تا بتوانند محصولات خود را به هواوی عرضه کنند. به علاوه، صدور 188 مجوز با ارزشی حدود 42 میلیارد دلار نیز برای ارائه محصولات به شرکت چینی SMIC به تصویب رسیده است.

تصمیم کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا برای صدور بیش از 100 میلیارد دلار مجوز صادرات به تأمین‌کنندگان دو شرکت چینی به خوبی نشان می‌دهد که قطع پیوند میان این دو اقتصاد بزرگ جهان تا چه اندازه دشوار است و نمی‌توان با تکیه بر دستورات قانونی، واقعیت تجاری میان دو کشور را تغییر داد.

صدور این میزان مجوز که سیاست‌مداران آمریکایی هوادار تحریم فروش قطعات نیمه‌رسانا به چین را خشمگین ساخته، تأکیدی دوباره بر لزوم تصمیم‌گیری بر اساس منطق اقتصادی است. بدون لحاظ کردن این منطق مشکلاتی از قبیل کمبود تراشه در دراز مدت ایجاد خواهد شد و آثار آن دامن‌گیر شرکت‌ها و اقتصاد آمریکا نیز خواهد شد.

مارکو روبیو (Marco Rubio)، سناتور جمهوری‌خواه در همین رابطه به رویترز گفته است بایدن باید برای اِعمال این معافیت‌ها توضیح دهد. به گفته او «این تنها یک نمونه دیگر از بی‌توجهی رئیس جمهور بایدن به تهدیدات اقتصادی و امنیتی جدی حزب کمونیست چین است.»

گری نگ (Gary Ng)، اقتصاددان ارشد حوزه آسیا و اقیانوسیه در بانک سرمایه‌گذاری Natixis، در این باره می‌گوید: «مجوزهای موقت ایالات‌ متحده نشان‌دهنده تعادل میان چشم‌اندازهای ژئوپلیتیک دراز مدت و کمبود تراشه در کوتاه‌مدت است». او در ادامه افزوده است که اعمال فشار در شرایط کمبود چیپ‌ست‌، به ویژه در گره‌های پیشرفته‌تر (nodes) و قرص‌های سیلیکونی (wafer) کوچک‌تر، بر فروش داخلی و بین‌المللی شرکت‌های آمریکایی نیز تأثیر گذاشته است.

همان طور که می‌دانید دولت ترامپ، شرکت‌های هواوی و SMIC را به ترتیب در ماه می 2019 و دسامبر 2020 به سبب نگرانی‌های امنیت ملی در فهرست ممنوعیت تجاری یا Entity List این کشور قرار داد و این دو شرکت را از تجارت با شرکت‌های آمریکایی منع کرد. بر اساس این تحریم، شرکت‌های آمریکایی که مایل به صادرات محصول و نرم‌افزار به حاضران در این فهرست هستند، باید مجوزهای موقت را از وزارت بازرگانی ایالات متحده بگیرند. جایی که درخواست‌ها در آن با سخت‌گیری و پیش‌فرض رد شدن بررسی می‌شود و احتمال صدور مجوز اندک است.

SMIC چهارمین تولیدکننده بزرگ نیمه‌رسانا در جهان به شمار می‌رود که در حال راه‌اندازی کارخانه‌های جدید تولید تراشه در پکن و شنزن است. در همین راستا ژائو های‌جون (Zhao Haijun)، یکی از مدیران عامل SMIC، اخیراً درباره تأخیر احتمالی در صدور تأییدیه مجوزهای صادراتی از سوی ایالات متحده و تأثیر آن بر تأمینکنندگان تجهیزات مورد نیاز این شرکت هشدار داده است. البته با وجود این نگرانی‌ها، چنان که رویترز گزارش کرده با بیش از 9 مورد از 10 درخواست مجوز برای تأمین نیاز SMIC موافقت شده است، در حالی که این میزان برای شرکت هواوی 69 درصد بوده است.

البته اکثر مجوزهای اعطاشده اجازه عرضه محصولات حساس را نمی‌دهند؛ چنان که از میان 113 مجوز اعطا شده برای صادرات به هواوی در این دوره زمانی، 80 مورد از آن‌ها به کالاهای غیر حساس مرتبط بوده که فروش آن‌ها صرفا به دلیل حضور این شرکت در فهرست سیاه به تأییدیه نیاز داشته است. این میزان برای SMIC حدود 121 مورد از میان 188 مجوز بوده است.

خبرگزاری رویترز در ماه آگوست نیز از چراغ سبز دولت بایدن به کمپانی هواوی برای خرید نیمه‌رساناهای آمریکایی به منظور استفاده در کسب‌وکار قطعات خودروی شرکت چینی خبر داده بود. وزارت بازرگانی این کشور نیز اگر چه گزارش رویترز را رد نکرد، اما این مسئله را نپذیرفت که محدودیت‌های تجاری کمپانی چینی را کاهش داده است.

از دید تحلیلگران یکی از دلایل تأیید مجوز صادرات به هواوی و SMIC می‌‌تواند این مسئله باشد که تأمین‌کنندگان آمریکایی هنوز برای صرف نظر کردن از بازار چین به عنوان بازاری پرتقاضا برای فناوری‌های آمریکایی آماده نیستند. آریسا لیو (Arisa Liu)، یکی از پژوهشگران ارشد در موسسه پژوهش‌های اقتصادی تایوان، معتقد است که «چین هنوز بزرگ‌ترین بازار نیمه‌رسانا به حساب می‌آید و بیش از 30 درصد تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است. [از این رو] صنعت نیمه‌رسانای ایالات متحده به دلیل تنش‌های بین دو کشور، حاضر به رها کردن این بازار نخواهد بود و تلاش خواهد کرد تا راه‌هایی برای تجارت با چین، به عنوان بزرگ‌ترین مرکز تولید خودروهای الکتریکی، بیابد.»

از سوی دیگر مجوزهای صادراتی به هواوی یاری خواهد کرد تا از مشکلات و موانع موجود عبور کند. چرا که این شرکت پس از آغاز تحریم‌های آمریکا با قطع دسترسی به خدمات موبایل گوگل (Google Mobile Services) و سپس تراشه‌های پیشرفته نسل پنجم مواجه بوده است. ویل وانگ (Will Wong)، یکی از تحلیلگران موسسه تحقیقات بازار IDC در سنگاپور با اشاره به موقعیت ابرشرکت چینی می‌گوید: «این مجوزها برای حفظ برند هواوی در بازار حیاتی خواهد بود و حتی به صورت بالقوه، زمان لازم برای احیای دوباره را در اختیار آن قرار می‌دهد.»

با این حال، به گفته نگ، ایالات متحده همچنان می‌تواند پس از کاهش نگرانی‌ها درباره کمبود تراشه، تصویب مجوزهای صادرات خود را متوقف سازد. از سوی دیگر به باور وانگ، با وجود اهمیت بازار چین، انتظار می‌رود که مسائل ژئوپلیتیکی همچنان در اولویت تصمیمات دولت آمریکا باقی بماند و خط مشی دولت بر فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند 5G تمرکز بیشتری داشته باشد. از دید او «دولت بایدن رویکرد هدفمندتری دارد و می‌کوشد میان امنیت ملی و اقتصاد تعادل برقرار نماید».

هنگامی که دولت جدید ایالات متحده در اوایل سال جاری میلادی کار خود را آغاز کرد، برخی معتقد بودند که هواوی از محدودیت‌هایی قبلی رها خواهد شد؛ حال آن که این پیش‌بینی در عمل محقق نشده است. به گفته یکی از مقامات سابق در وزارت بازرگانی ترامپ «این دوره کوتاه مجوزدهی پنجره شفافی را برای فرآیند مجوزدهی به هواوی و SMIC نخواهد گشود [و] به نظر می‌رسد [انتشار این اسناد] صرفا با هدف گمراه کردن افکار عمومی و ایجاد تیترهای خبری صورت گرفته است.»