واحد خبر mobile.ir : از زمانی که اندروید خلق شد، اپلیکیشن‌های اندرویدی همواره با فرمت APK عرضه شده‌اند. APK کوتاه‌شده Android Package و به معنای "بسته اندرویدی" است. در سال 2018 گوگل در رویداد Google I/O از فرمت جدیدی برای اپلیکیشن‌های اندرویدی تحت عنوان AAB – کوتاه‌شده Android App Bundle – رونمایی کرد. از آن زمان تا کنون هزاران اپلیکیشن با این فرمت به گوگل پلی راه یافته‌اند. اما طبق خبری که روز سه‌شنبه 29 ژوئن 2021 (8 تیر 1400) در وبلاگ رسمی توسعه‌دهندگان اندروید منتشر شد، فرمت AAB قرار است رسما جایگزین APK شود. به این ترتیب، از آغاز آگوست سال جاری میلادی، تنها اپلیکیشن‌های با فرمت AAB اجازه ورود به گوگل پلی را خواهند داشت.

به گفته گوگل، در حال حاضر بیش از 1 میلیون از اپلیکیشن‌های موجود در گوگل پلی با فرمت باندل توسعه یافته‌اند. در بین اپلیکیشن‌ها و بازی‌های پرطرفداری که جزو هزارتای اول گوگل پلی هستند، بیشتر آنها – از جمله ادوبی، مجموعه Gameloft، دولینگو، redBus، نت‌فلیکس، Riafy و توییتر – از فرمت باندل برخوردارند. حال، سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که فرمت AAB یا همان باندل، چه مزیت‌هایی نسبت به APK داشته که گوگل با این تصمیم قاطعانه، رسما با APK خداحافظی کرده است؟ در پاسخ به این سؤال، گوگل به چند مورد از برتری‌های AAB اشاره می‌کند:

- حجم کمتر، دانلود سریع‌تر

گوگل پلی با استفاده از باندل، فایل‌های APK را برای پیکربندی‌ها و زبان‌های مختلف، ایجاد و بهینه‌سازی می‌کند. به این ترتیب، حجم نهایی فایل AAB به طور متوسط تا 15 درصد نسبت به فایل APK کمتر بوده و دانلود آن سریع‌تر خواهد بود. این امر می‌تواند کاربران بیشتری را به نصب اپلیکیشن ترغیب کرده و از لغو نصب‌ها جلوگیری کند.

- امضای گوگل پلی

امضای گوگل پلی برای تمام اپلیکیشن‌های با فرمت AAB الزامی‌ست. به گفته گوگل، این ویژگی به لطف استفاده از زیرساخت‌های امنیتی این شرکت، مانع از بین رفتن کلید امضای اپلیکیشن شما شده و گزینه ارتقاء به یک کلید امضای جدید (با رمزنگاری قدرتمندتر) را به شما پیشنهاد می‌کند.

- Play Feature Delivery

بیش از 10 درصد از اپلیکیشن‌های برتر گوگل پلی با فرمت باندل، از قابلیت Play Feature Delivery بهره‌مندند. این قابلیت این امکان را به شما می‌دهد که بتوانید تعیین کنید که چه ماژول‌های امکاناتی، در چه زمانی و به کدام دیوایس ارائه می‌شوند.

- Play Asset Delivery

مطابق این ویژگی زمان انتظار و حجم بسته‌‌ای که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد با حذف موارد غیر مرتبط کاهش پیدا می‌کند. برای نمونه در صورت پشتیبانی نکردن مجموعه گرافیکی و پردازشی دستگاه از برخی امکانات حاضر در بازی‌های پیشرفته، نیازی به دانلود این موارد از سمت کاربر نبوده و بدین‌ترتیب در مصرف اینترنت و فضای ارزشمند حافظه داخلی صرفه‌جویی می‌شود.

- بهبودهای آینده

امضای اپلیکیشن‌های گوگل پلی یا همان Play App Signing به زودی ورژن چهارم APK Signature Scheme را برای برخی اپلیکیشن‌های منتخب راه‌اندازی می‌کند که به موجب آن، اپلیکیشن‌ها می‌توانند به صورت اختیاری به امکانات آتیِ دیوایس‌های جدیدتر، دسترسی داشته باشند.

به گفته برخی منابع، به لطف فرمت باندل، توسعه‌دهندگان کنترل بیشتری روی توزیع آپدیت‌ها داشته و این امر می‌تواند روند به‌روزرسانی اپلیکیشن‌ها را سریع‌تر و مؤثرتر کند. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب باندل آن است که یک اپلیکیشن می‌تواند به چندین تکه تقسیم شود. به عنوان مثال، یک اپلیکیشن بازی را تصور کنید که خیلی از کاربران حتی از مرحله اول آن هم فراتر نمی‌روند. پس چه نیازی‌ست که تمام محتوای اپلیکیشن بازی (تا غول مرحله آخر!) را در همان ابتدا دانلود کنند؟ به لطف قابلیت Play Asset Delivery، مراحل بعدی بازی می‌توانند در زمان مورد نیاز دانلود شوند.

لازم به ذکر است، در کنار نکات مثبت گفته شده درباره فرمت AAB، دو موضوع مهم – و شاید چالش‌برانگیز – پیرامون این فرمت جدید وجود دارد.

نخست آنکه توسعه‌دهندگانی که قصد دارند علاوه‌بر گوگل پلی، اپلیکیشن خود را در سایر کانال‌های توزیعی – مثل Amazon App Store یا App Gallery هواوی – ارائه کند، به ناچار باید از اپلیکیشن خود، ورژن APK خروجی بگیرند. البته انجام این کار چندان برای توسعه‌دهنده دشوار نیست، اما این بدان معناست که چنان‌چه یک توسعه‌دهنده تمایل داشته باشد که اپلیکیشنش فقط در گوگل پلی ارائه شود، این قدرت را خواهد داشت. در چنین مواردی، کاربران مجبور خواهند بود که خروجی گرفتن APK از فرمت AAB را خودشان انجام دهند، زیرا فایل‌های با پسوند *.aab با سایر استورهای اپلیکیشن، سازگاری ندارد.

موضوع دوم، به قضیه امضای گوگل پلی برمی‌گردد. توسعه‌دهندگان برای اینکه بتوانند یک اپلیکیشن AAB را به عنوان APK خروجی بگیرند، بایستی کلید امضای اپلیکیشن خود را در اختیار گوگل قرار دهند. این کار، گوگل را در موضع قدرت قرار می‌دهد. کلید امضای اپلیکیشن، در واقع همان چیزی‌ست که اثبات می‌کند یک توسعه‌دهنده خاص، یک اپلیکیشن خاص را ایجاد کرده است. هرچند که بعید به نظر می‌رسد، اما روی کاغذ احتمال دارد گوگل یک اپلیکیشن را از طرف یک توسعه‌دهنده امضا کند. همچنین، ممکن است یک نفر به این کلید دست‌رسی پیدا کرده و سپس اپلیکیشن را به نام خود امضا کند. با این اوصاف، شاید برخی توسعه‌دهندگان تمایلی به استفاده از فرمت باندل نشان ندهند.

در پایان لازم به ذکر است، هرچند از ابتدای آگوست اپلیکیشن‌ها صرفا با فرمت باندل می‌توانند در گوگل پلی ثبت شوند، اما این قانون فقط برای اپلیکیشن‌های جدید بوده و اپلیکیشن‌های قبلی – که با فرمت APK در گوگل پلی حضور پیدا کردند – می‌توانند با همان فرمت قبلی به حضور خود در گوگل پلی ادامه دهند.