واحد خبر mobile.ir : با آنکه هنوز تقریبا شش ماه با عرضه رسمی اندروید 12 فاصله داریم، خبرهای مربوط به ویژگی‌های جدید این پلتفرم کم‌وبیش به گوش می‌رسد. حدود دو هفته پیش بود که برخی سایت‌ها صرفا از روی چند اسکرین‌شات – که گفته می‌شد به اندروید 12 مربوط می‌شوند – فرضیه‌هایی درباره ظاهر و امکانات اندروید 12 را ارائه کردند. اما گوگل روز پنج‌شنبه 18 فوریه 2021 (30 بهمن 1399) از عرضه نخستین نسخه پیش‌نمایش اندروید 12 (مخصوص توسعه‌دهندگان) خبر داد. گفتنی‌ست، این نسخه – که تنها روی چند مدل از اسمارت‌فون‌های پیکسل قابل نصب است – صرفا برای استفاده توسعه‌دهندگان و بهره‌مندی از بازخوردهای آنهاست تا نسخه نهایی به بهترین شکل ممکن عرضه شود.

در نسخه پیش‌نمایش جدید، به مقوله حریم شخصی و امنیت، توجه ویژه‌ای شده است. ترنسکدینگ (تبدیل از یک فرمت به فرمت دیگر) برای سازگار کردن رسانه‌ها، تغییر مهم دیگری‌ست که موجب می‌شود اپلیکیشن شما بتواند با جدیدترین فرمت‌های ویدئویی کار کند (حتی اگر از قبل، آنها را پشتیبانی نکند). کپی/پیست کردن ویدئو و تصویر در اپلیکیشن‌ها در این نسخه آسان‌تر شده و گوگل با اضافه کردن محافظت‌های حریم‌ شخصی و بهینه کردن عملکرد، سعی دارد تا اپلیکیشن‌های شما را واکنش‌گرا (responsive) نگه دارد. در ادامه جزییات بیشتری از این تغییرات را با هم مرور می‌کنیم.

فرمت‌های جدید در اندروید 12

گوگل یک لایه ترنسکدینگ یا مبدل جدید را به نسخه پیش‌نمایش اندروید 12 اضافه کرده است. این لایه به طور خودکار کدینگ ویدئویی HEVC را در اپلیکیشن‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض از این فرمت پشتیبانی نمی‌کنند، به جریان می‌اندازد. در حال حاضر، حتی اگر یک گوشی اندرویدی با کدک HEVC فیلم‌برداری کند، ممکن است سایر اپلیکیشن‌ها نتوانند از آن استفاده کنند. اما لایه جدید ترنسکدینگی که گوگل به این نسخه اضافه کرده، می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

پشتیبانی از "صدای فضایی" (spatial audio)، پشتیبانی از استاندارد MPEG-H و بهینه‌سازی برای سازگاری با حداکثر 24 کانال صوتی (در مقایسه با حداکثر 8 کانال صوتی در ورژن قبلی اندروید) از دیگر تغییرات مشهود در نسخه پیش‌نمایش کنونی است. به این ترتیب، افزودن افکت‌های rumble به صداها برای توسعه‌دهندگان راحت‌تر خواهد بود.

ظاهرا گوگل با تمام قدرت پشت فرمت تصویری AV1 (یا همان AVIF) ایستاده است. انتظار می‌رود AVIF با توان فشرده‌سازی بالاتر و اختلالات تصویری کمتر، بتواند جایگزین JPGها شود. بد نیست بدانید، نت‌فلیکس از جمله مهم‌ترین طرفداران فرمت AVIF است. اگر AV1 آشنا به نظر می‌رسد به این دلیل است که این فرمت در واقع شاخه‌ای از فرمت ویدئویی AV1 است که برخی کمپانی‌های بزرگ فناوری چند سال قبل آن را پیشنهاد کردند و هر دو شرکت نت‌فلیکس و گوگل، تا حدی استفاده از آن را آغاز کرده‌اند. ناگفته نماند، نباید فرمت AVIF را با فرمت مشابهی به نام HEIF – که دوربین‌ دیوایس‌های اپل چندی‌ست از آن استفاده می‌کنند – اشتباه گرفت.

البته به گفته گوگل، این کمپانی فعلا قصد ندارد AVIF را به عنوان فرمت پیش‌فرض تصویری برای اپلیکیشن دوربین انتخاب کند، لذا حرکت گوگل در نسخه پیش‌نمایش جدید را می‌توان قدم اول از یک مسیر طولانی به حساب آورد.

الحاق محتوا

بسیاری از کاربران به تصاویر، ویدئوها و سایر محتواهای گویا علاقه‌مندند، اما الحاق و جابه‌جایی این محتواها در اپلیکیشن‌ها آسان نیست. به لطف API جدیدی که در نسخه پیش‌نمایش اندروید 12 گنجانده شده، اپلیکیشن می‌تواند هر محتوایی – از متن ساده و طرح‌دار گرفته تا عکس، ویدئو و فایل صوتی – را از هر منبعی – مثل کلیپ‌بورد، صفحه کلید یا درگ‌ اند دراپ – دریافت کند.

نوتیفیکیشن‌ها

به گفته گوگل، مهندسین این شرکت قصد دارند تا با تازه‌سازی طراحی نوتیفیکیشن‌ها، ظاهر آنها را مدرن‌تر، استفاده از آنها را آسان‌تر و نهایتا نوتیفیکیشن‌ها را کاربردی‌تر کنند. در نسخه پیش‌نمایش جدید، تغییراتی در کشوی نوتیفیکیشن، قسمت کنترل‌ها و حتی قالبِ خود نوتیفیکیشن دیده می‌شود. البته این جلوه‌های بصری محدود به نوتیفیکیشن‌ها نبوده و گوگل با بهینه‌سازی ترنزیشن‌ها و انیمیشن‌ها در سرتاسر سیستم، آنها را روان‌تر کرده است. تزئین نوتیفیکیشن‌ها با محتوای سفارشی به همراه آیکون و گسترش افوردنس‌ها برای مطابقت با همه نوتیفیکیشن‌ها، از دیگر آپدیت‌های این نسخه بر شمرده شده است. گفتنی‌ست، منظور از افوردنس (affordance)، درکی از چگونگی کارایی یک سیستم است که کاربر از محیط آن به دست می‌آورد.

ظاهر آیکون‌های اپلیکیشن – که در نسخه پیش‌نمایش وعده داده شده – با اسکرین‌شات‌های درز شده، تا حدی مطابقت دارد. همچنین، اگر بخواهیم برای "گسترش افوردنس‌ها" مصداقی پیدا کنیم، می‌توانیم به علامت کارِت رو به پایین (˅) در اسکرین‌شات بالا اشاره کنیم، که ضربه زدن روی آن آسان‌تر از چیزی‌ست که در ورژن قبلی شاهد آن بودیم. اما این بدان معنی نیست که ورژن نهایی اندروید 12 نیز به همین شکل خواهد بود. ناگفته نماند، نکته دیگری که گوگل به آن اشاره می‌کند آن است که در نسخه پیش‌نمایش، با ضربه زدن روی نوتیفیکیشن، اپلیکیشن با سرعت بالاتری باز خواهد شد.

تغییر رفتار اندروید در اپلیکیشن‌های تمام-صفحه

طبق ادعای گوگل، ورود و خروج و کار کردن با اپلیکیشن‌هایی که تمام صفحه را اشغال می‌کنند – مثل تماشای ویدئو، خواندن کتاب یا بازی کردن – در نسخه پیش‌نمایش اندروید 12 آسان‌تر شده است. در حال حاضر در اندروید 11، معمولا خروج از این اپلیکیشن‌ها به دو حرکت دست (یا gesture) نیاز دارد؛ یکی برای بالا آوردن رابط کاربری (UI) و دیگری برای خروج. اما در نسخه پیش‌نمایش جدید، تنها با یک سوایپ می‌توان از این اپلیکیشن‌ها خارج شد. البته گوگل مدعی‌ست که تماس‌های تصادفی دست در هنگام بازی، جزو استثناءها بوده و باعث خروج از بازی نمی‌شود.

بهینه‌سازی سرویس پیش‌زمینه (foreground)

سرویس‌های پیش‌زمینه شیوه‌ مهمی‌ست که اپلیکیشن‌ها با استفاده از آنها انواع مشخصی از تسک‌هایی که در جلوی دید کاربر قرار دارند را مدیریت می‌کنند. اما همین سرویس‌ها نیز چنانچه بیش از حد مورد استفاده قرار بگیرند، عملکرد را تحت تأثیر قرار داده و حتی منجر به توقف کامل اپلیکیشن می‌شوند. اخیرا اندروید روندی را آغاز کرده بود که در آن، وقتی اپلیکیشنی نیاز به اجرای فعالیت پس‌زمینه‌ای داشت، آن اپلیکیشن ملزم به نمایش یک نوتیفیکیشن می‌شد. بعدها مشخص شد که این روند واقعا موجب سردرگمی کاربر می‌شود.

به گفته گوگل، جهت اطمینان از یک تجربه بهتر در نسخه پیش‌نمایش اندروید 12، برای اپلیکیشن‌هایی که در این پلتفرم جدید اجرا می‌شوند، شروع سرویس پیش‌زمینه از پس‌زمینه مسدود خواهد شد. به منظور سهولت در گذار از این الگو، گوگل قابلیت جدیدی موسوم به expedited job (کار تسریع‌شده) را در JobScheduler معرفی کرده که ضمن بهره‌مندی از اولویت پردازشی، خیلی سریع و بلافاصله اجرا می‌شود، صرف‌نظر از محدودیت‌های مصرفی مثل حالت Battery Saver یا Doze. لازم به ذکر است، چنانچه یکی از این فعالیت‌های پس‌زمینه‌ای بتواند در کمتر از 10 ثانیه به کار خود پایان دهد، دیگر نیازی به نمایش نوتیفیکیشن نخواهد بود.

تغییرات غیرمشهود

در سال 2019 گوگل طرحی موسوم به "پروژه خط اصلی" (Project Mainline) را آغاز کرد. در این پروژه، گوگل مستقیما اقدام به آپدیت اجزای معینی از سیستم‌عامل اندروید کرده و دیگر برای آپدیت‌های مهم، منتظر اپراتورها نمی‌ماند. به این ترتیب، گوگل می‌تواند با استفاده از زیرساخت گوگل پلی، آپدیت‌های امنیتی را نیز در اختیار کاربران قرار دهد. از زمان اجرای این پروژه تا کنون، گوگل اجزای بیشتری از اندروید را به سیستم Mainline اضافه کرده است. آنچه تحت اندروید 12 به این سیستم افزوده می‌شود، ران‌تایم ART است؛ زیرسیستمی بنیادین برای اجرای اپلیکیشن‌های اندرویدی. لایه ترنسکدینگی که در ابتدا به آن اشاره شد نیز، یکی دیگر از ماژول‌هایی‌ست که به Mainline اضافه می‌شود.

اندروید 12 آپدیت‌هایی در زمینه حریم شخصی و امنیت خواهد داشت که البته برای کاربر محسوس و قابل مشاهده نخواهند بود. موتور WebView – که اپلیکیشن‌های غیرگوگلی از آن استفاده می‌کنند – از این پس یکی از تنظیمات کوکی جدید کروم به نام SameSite را شامل خواهد شد. به گفته گوگل، این کار ضمن ارائه امنیت و حریم شخصی بیشتر، درجه بالاتری از شفافیت را به کاربران ارائه کرده و میزان کنترل آنها بر نحوه استفاده از کوکی‌ها در سایت‌های مختلف، بیشتر خواهد شد.

در پایان، مجددا یادآوری می‌کنیم که این نسخه پیش‌نمایش صرفا برای توسعه‌دهندگان ارائه شده و برای نصب روی گوشی، ابتدا باید ایمج سیستم را فلش کرد. به گفته گوگل، توسعه‌دهندگانی می‌توانند این نسخه را روی دیوایس خود نصب کنند که دارای یکی از گوشی‌های زیر باشند: Pixel 4a 5G ،Pixel 4a ،Pixel 4 ،Pixel 3a XL ،Pixel 3a ،Pixel 3 XL ،Pixel 3 و Pixel 5. البته این نسخه پیش‌نمایش را می‌توان به‌سادگی در شبیه‌ساز اندروید یا Android Emulator نیز اجرا کرد. نسخه بتای اندروید 12 – که احتمالا در ماه می یا ژوئن عرضه می‌شود – تصویر جامع‌تری از این اندروید 12 را ترسیم خواهد کرد.