واحد خبر mobile.ir : سال 2021 – با تمام اتفاقات کم‌سابقه و ناخوشایندش – خبرهای خوشی را برای اپل به همراه داشت و طبق آمارها، ارزش این کمپانی در سال 2020 از مرز 2 تریلیون دلار عبور کرد. بدون شک آیفون همچنان مهم‌ترین محصول استراتژیک اپل بوده و با توجه به فراگیر شدن 5G در سال 2021، وال‌استریت چشم‌انداز روشنی برای آیفون در سال جاری میلادی پیش‌بینی کرده است. اما ظاهرا توجه بیش از حد به آیفون، تا حدی مانع از پرداختن به سایر کسب‌وکارهای اپل شده است. به گفته کارشناسان، نیمی از ارزش کنونی اپل، به سرویس‌های آن مربوط می‌شود که طی سال‌های اخیر، رشد چشم‌گیری داشته است. در این مطلب، ضمن بررسی این موضوع، نگاهی داریم به چالش‌های اپل در سال 2021.

همان‌ طور که گفته شد، در سال 2021 اپل مرز 2 تریلیون دلار را پشت سر گذاشت. اپل به همراه دیگر کمپانی‌های با ارزش بیش از یک تریلیون دلار (مثل مایکروسافت، آلفابت و آمازون) با قرار گرفتن در صدر فهرست 500 سهام برتر در بازار سهام آمریکا (موسوم به شاخص S&P 500)، بین 20 تا 25 درصد از مجموع شاخص سهام سرمایه‌های کلان آمریکا در سال 2020 را تشکیل دادند. اما یکی دیگر از معیارهایی که با آن می‌توان به میزان موفقیت اپل در سالی که گذشت پی برد، نسبت قیمت به درآمد یا P/E است. این نسبت طی سه سال (از 2017 تا پایان 2019) به طور متوسط تقریبا برابر با 19 بوده است، اما در سال 2020 به یک باره به بیش از 43 می‌رسد.

سال‌هاست که به اپل به عنوان یک کمپانی سخت‌افزاری نگاه شده و همین امر، مانع از شکوفایی نسبت قیمت به درآمد این کمپانی بوده است. طی این سال‌ها، تیم کوک – مدیرعامل اپل – بارها به این نکته اشاره کرده که اکوسیستم سرویس‌های مبتنی بر iOS – با داشتن حدود یک میلیارد کاربر در سراسر دنیا – بخش بزرگی از آینده اپل را تشکیل خواهد داد. در سال 2020 شاهد آن بودیم که ترکیبی از محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در اپل، با حمایت بی‌سابقه از سوی وال‌استریت و سرمایه‌گذاران مواجه شد.

سرویس‌های اپل؛ کسب‌وکاری به ارزش یک تریلیون دلار

به باور برخی تحلیلگران، در حال حاضر نیمی از ارزش بیش از 2 تریلیون دلاری کمپانی اپل، مدیون سرویس‌های این شرکت است. دن آیوز (Dan Ives)، تحلیلگر Wedbush Securities، ضمن برآورد کسب‌وکار سرویس‌های اپل به ارزش حدود یک تریلیون دلار، آنچه در رتبه‌بندی مجدد اپل بر مبنای کسب‌وکار سرویس‌های این شرکت اتفاق افتاد را با کمپانی تسلا مقایسه کرده و معتقد است، همان طور که تسلا دیگر صرفا یک کمپانی خودروسازی نیست، اپل نیز نباید فقط یک شرکت سخت‌افزاری تلقی شود.

به گفته سانکار کریش (Sankar Krish)، تحلیلگر ارشد Cowen، در اوایل سال 2020 و تا قبل از شروع همه‌گیری کرونا، نسبت قیمت به درآمد اپل همچنان در حوالی20 و اندکی بالاتر بود، اما این نسبت در یک بازه زمانی چهار تا پنج ماهه، به رشد قابل‌ملاحظه‌ای رسید. ناگفته نماند، سرویس‌های اپل مواردی از قبیل فروشگاه اپلیکیشن اپ استور، فضای ابری iCloud، سرویس موسیقی Apple Music و سرویس پشتیبانی AppleCare و چند سرویس دیگر را شامل شده و در حال حاضر سالانه درآمدی بیش از 60 میلیارد دلار را عاید اپل می‌کند.

وقتی سرگذشت برخی از اسطوره‌های شکست‌خورده تاریخ سخت‌افزاری موبایل – مثل نوکیا و بلک‌بری – را ورق می‌زنیم، به یک نقطه مشترک می‌رسیم: این کمپانی‌ها حتی زمانی که در اوج به سر می‌بردند، نتوانستند از اکوسیستم خود کسب درآمد کنند و صرفا به محصولات سخت‌افزاری متکی بودند. به گفته دن آیوز، اپل در حال حاضر فقط از 15 تا 18 درصد از ظرفیت دیوایس‌های فعال خود در بخش خدمات استفاده کرده است. وی معتقد است مجموع دیوایس‌های فعال اپل، این شرکت را به ارزشمندترین کمپانی دنیا تبدیل می‌کند.

طبق تحلیل مؤسسه Cowen، عمده ارزش کنونی اپل (به عبارت دقیق‌تر 53 درصد) به کسب‌وکار سرویس‌های این شرکت مربوط می‌شود. به گفته سانکار، سرویس‌ها خط تولید واحدی نداشته و از این رو شاید درک آن در مقایسه با یک محصول سخت‌افزاری دشوارتر باشد. به عنوان مثال، بسیاری از مردم متوجه نیستند که Apple Pay یکی از مهم‌ترین سرویس‌های پرداختی دنیا در دوران همه‌گیری کرونا بوده است. دن آیوز می‌گوید: «این نقطه عطف بزرگی بود. بورس‌بازهای خوشبینی مثل من و دیگران سال‌ها برای این [مسأله] استدلال می‌کردیم، اما این طور احساس می‌شد که گویا داریم آب در هاون می‌کوبیم.»

گوگل و Fortnite؛ ریسک‌های پیش روی اپل در درآمدزایی بخش سرویس‌ها

به گفته سانکار، اگر فروش را مبنا قرار دهیم، خیلی از کمپانی‌های نرم‌افزاری سریع‌تر از اپل رشد کرده‌اند، اما زمانی که حاشیه سود را در نظر بگیریم، عملکرد اپل به مراتب بهتر از بسیاری از این کمپانی‌ها خواهد بود. شاید نرخ رشد مرکب سالانه اپل، از یک کمپانی ارائه دهنده نرم‌افزار به عنوان سرویس پایین‌تر باشد، اما حاشیه سود بالایی دارد. گذشته از همه اینها، اپل بزرگ‌ترین منبع درآمدزایی بازار یعنی آیفون را در اختیار دارد که توان پول‌سازی آن از هر محصول دیگری بیشتر بوده و در کنار رشد سرویس‌ها می‌تواند حکم یک مقرری سالیانه را برای اپل داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین منابع رشد سرویس‌های اپل، میلیاردها دلاری‌ست که آلفابت سالانه به اپل پرداخت می‌کند تا گوگل موتور جست‌وجوی پیش‌فرض در آیفون باشد. اما ظاهرا این منبع درآمد در سال 2021 با ریسکی جدید همراه است.

این درآمد برای اپل جذاب است زیرا هیچ هزینه‌ای برای شرکت نداشته و حاشیه سود آن 100 درصد است، در حالی که حاشیه سود فروش آیفون بین 20 تا 30 درصد عنوان شده است. طبق برآوردهای مؤسسه Cowen، درآمد حاصل از لایسنس گوگل، چیزی حدود 17 درصد از مجموع درآمد بخش سرویس‌های اپل در سال 2020 بوده است. مجموع درآمد سرویس‌های اپل رشد قابل‌توجهی داشته و از 37 میلیارد دلار در چند سال اخیر به 56 میلیارد دلار در سالی که گذشت رسیده است. به این ترتیب، درآمد سالانه حاصل از لایسنس گوگل بین 9 تا 10 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که از لحاظ درصدی، به مراتب نسبت به سال‌های قبل کمتر شده است.

به گفته سانکار، اینکه درآمد حاصل از لایسنس گوگل هر سال درصد کمتری از مجموع درآمدهای اپل را تشکیل می‌دهد، خبر خوبی برای اپل محسوب می‌شود، اما نکته منفی در آنجاست که این درآمد، حاشیه سود 100 درصدی دارد و لذا از دست رفتن یا نصف شدن آن، به معنی شکاف در سود ناخالص 9 تا 10 میلیارد بوده و حاشیه سود نهایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

اما چالش دیگر درآمد بخش سرویس‌ها، به اختلاف Epic Games با اپل برمی‌گردد. به دنبال اعتراض Epic Games (کمپانی تولیدکننده بازی محبوب Fortnite) به برداشت کمیسیون 30 درصدی اپ استور، اپل تصمیم گرفت بازی Fortnite را از اپ استور حذف کند. متعاقبا Epic Games نیز با شکایت از اپل، این نزاع را به دادگاه کشاند. حال، چنانچه اپل در این دعوی حقوقی شکست بخورد، احتمال دارد حق کمیسیون 30 درصدی که اپ استور از توسعه‌دهندگان دریافت می‌کند، با تهدید مواجه شود.

در ابتدای اتخاذ این سیاست از سوی اپ استور، تصور می‌شد اعتراض Epic Games به دیگر توسعه‌دهندگان نیز سرایت کرده و این موج همه‌گیر شود، اما چنین اتفاقی رخ نداد (یا حداقل هنوز رخ نداده است). البته نزاع حقوقی بین اپل و Epic Games تمام نشده و چنانچه حکم دادگاه علیه اپل بوده و این شرکت ناگزیر به پایین آوردن حق کمیسیون در اپ استور شود، تک‌تک سرمایه‌گذاران اپل روی این مسأله متمرکز خواهند شد. ناگفته نماند، کمپانی‌های صاحب‌نام دیگری از جمله Spotify ،Match Group و فیس‌بوک نیز به سیاست اپ استور حمله کرده‌اند. این مسأله به قدری جدی شد که کنگره آمریکا در جولای 2020، درباره سیاست‌های اپ استور از تیم کوک توضیح خواست.

آیفون همچنان قهرمان داستان اپل است

روایت اصلی داستان اپل تغییر نکرده و شاید تا مدت‌ها نیز تغییر نکند. به گفته دن آیوز، آیفون موفق‌ترین محصول مصرفی بوده و طی دهه‌های آتی همچنان قهرمان داستان اپل خواهد ماند. در میان شیوع ویروس کرونا، قرنطینه و خانه‌نشینی‌های طولانی و وضعیت اسف‌ناک مصرف‌کنندگان در سراسر دنیا، اپل در سال 2020 حدود 200 میلیون دستگاه آیفون را به فروش رساند.

سرمایه‌گذاران برای عرضه آیفون در سال 2021 بسیار خوش‌بین هستند؛ حتی خوش‌بین‌تر از زمانی که در سال 2015 اپل برای اولین بار اقدام به تولید آیفون با صفحه‌های بزرگ نمود. انتظار می‌رود تقاضای اصلی برای خرید آیفون‌‌های جدید در بازار چین رقم بخورد، اما به گفته دن آیوز، 40 درصد از کاربران آیفون در اروپا و آمریکا (یعنی 50 میلیون کاربر) چند سال است که آیفون جدیدی خریداری نکرده‌اند.

طبق پیش‌بینی Wedbush، در سال مالی 2021 بیش از 240 میلیون آیفون 12 نسل پنجمی به فروش خواهد رسید. در صورت تحقق این پیش‌بینی، رکورد قبلی فروش آیفون در سال مالی 2015 شکسته خواهد شد. به گفته سانکار، این رقم دور از واقعیت نیست، اما او و دیگر تحلیلگران معتقدند زمان خرید کاربران – که در رقم خوردن تعداد فروش سالانه آیفون نقش کلیدی دارد – مشخص نیست. اگر به سابقه صنعت مخابرات نگاه کنیم، تمام چرخه‌های 3G و 4G مدت زمان زیادی به طول انجامیده‌اند. ما در ابتدای 5G قرار داریم و این چرخه تا ده سال آینده ادامه خواهد داشت.

گفته می‌شود عرضه آیفون‌های 5G، بزرگ‌ترین عرضه یک محصول در تمام دوران‌ها خواهد بود. اما اگر کاربران آیفون، همگی تمایلی به خرید آیفون جدید نداشته باشند، تکلیف چه خواهد بود؟ با توجه به اینکه 5G هنوز در بیشتر نقاط ایالات متحده فراگیر نشده، چنانچه یک کاربر آمریکایی اقدام به خرید آیفون نسل پنجم کند، ممکن است تا یک سال دیگر هم نتواند از امکانات 5G آن بهره‌مند شود.

چالش استریم محتوای ویدئویی اپل

حتی خوش‌بین‌ترین افراد هم در برخی حوزه‌ها از اپل گله‌مند هستند و شاید بارزترین این موارد، وضعیت کند و کسل‌‌کننده اپل در سرویس پخش محتوای ویدئویی باشد. دن آیوز در توصیف این سرویس، آن را به قصری تشبیه کرده که خالی از اسباب و وسایل است. به گفته وی، پروژه‌های یک‌باره‌ای کاری از پیش نمی‌برند. اپل می‌تواند میلیاردها دلار را خرج ساختن چند فیلم سینمایی و ده‌ها برنامه کند، اما وقتی این حجم از کار را با رقبایی چون نت‌فلیکس، دیزنی پلاس، Amazon Prime Video ،Peacock و HBO Max مقایسه کنیم، به هیچ وجه کافی نخواهد بود.

در اینجا بحث بر سر منابع اپل نیست. به گفته پاول میکس (Paul Meeks)، از مدیران Wireless Fund، اپل با در اختیار داشتن میلیاردها دلار، به راحتی می‌تواند محتوای ویدئویی خود را در این سرویس تزریق کند، اما با توجه به شدید بودن رقابت در این عرصه، اپل باید به دنبال یک شریک باشد. اپل در هر زمان که اراده کند، می‌تواند هرگونه محتوای ویدئویی را با بهترین ستارگان این حوزه به تولید برساند، اما تولید در حجم زیاد به زمانی طولانی نیاز دارد.

موجودی نقدی اپل این توانایی را به شرکت می‌دهد که در هر عرصه‌ای ورود کند. اما در حال حاضر، سرمایه‌گذاران اپل، پایین‌ترین نمره در کسب‌وکار سرویس‌ها را به بخش رسانه‌ای اپل می‌دهند. در این بخش اپل با دو چالش جدی مواجه است؛ اول آنکه برای موفقیت در این عرصه به content library یا "کتابخانه محتوایی" عظیمی نیاز بوده که در حال حاضر، اپل فاقد آن است. چالش دوم آن است که با توجه به شرایط وخیم کنونی و درگیری جهانی با ویروس کرونا، تولید محتوای ویدئویی با محدودیت مواجه است.

اپل و بزرگ‌نمایی‌های خوروی الکتریکی در تقابل با واقعیت

اگر قرار است بازار خودروهای الکتریکی در دهه آینده یک بازار تریلیون دلاری باشد، نام اپل هم باید در بین بازیگران این بازار ثبت شود. در این میان شایعاتی که درباره تولید خودرو توسط اپل دست به دست می‌شوند با منطق بسیاری از تحلیلگران ناسازگار است. در مقابل، رابطه استراتژیک اپل با یکی از قدرت‌های برتر در حوزه خودروهای الکتریکی، گزینه معقول‌تری خواهد بود.

می‌دانیم عینک‌های واقعیت مجازی اپل، نسل‌های جدید AirPods و کامپیوترهای Mac و همچنین چیپ‌ست‌های این شرکت، همگی محصولات سخت‌افزاری موفقی بوده‌اند. به علاوه، حوزه‌های دیگری نیز با پتانسیل فراوان برای اپل وجود دارد، مثل تکنولوژی در حوزه بهداشت و درمان. اما عرصه خودروهای الکتریکی با همه موارد یاد شده متفاوت است. خودروهای الکتریکی بیشترین پتانسیل برای افزایش ارزش سهام اپل را داشته و می‌تواند قاعده بازی را در بازار به نفع این شرکت تغییر دهد.

ساخت خودرو، با توجه به حاشیه سود پایین آن، یک حرکت بحث‌برانگیز است، اما توسعه نرم‌افزار برای خودروهای الکتریکی، حاشیه سود بالایی داشته و می‌تواند یک کسب‌وکار بزرگ باشد. به گفته میکس، اپل در صنعت خودرو ناگزیر به مشارکت با یک کمپانی دیگر است، اما مطمئنا آن کمپانی تسلا نخواهد بود؛ مشارکت با تسلا، فرصتی بود که گذشت و دیگر تکرار نخواهد شد.