آشنایی با سیستم امتیازدهی DxOMark به دوربین گوشیهای هوشمند
نمایش خبر
تاریخ : 1397/7/12 نویسنده: نعمت الله کمال فر | ||
برچسبها : | تصویربرداری Imaging ، سنسور دوربین Image Sensor ، دوربین Camera ، تثبیت تصویر Image Stabilization ، DxOMark |
واحد خبر mobile.ir : در صورتی که یکی از علاقهمندان به تکنولوژی و گوشیهای هوشمند باشید، قطعا طی دو سال گذشته نام DxOMark را شنیده و امتیازهای آن برای دوربین گوشیهای هوشمند را مشاهده نمودهاید. با تبدیل شدن دوربین به یکی از مهمترین مشخصههای هر گوشی هوشمند، رقابت میان تولیدکنندهها برای کسب عنوان بهترین دوربین همراه بسیار داغ شده است. در این میان DxOMark موفق شده است با پاسخگویی به نیاز بازار جهت بررسی تخصصی دوربینها و سنجش دقیق کیفیت تصویر آنها، جایگاه مرجع سنجش کیفیت تصویر و رتبهبندی دوربینها را از آن خود نماید.
به همین خاطر قصد داریم در این مطلب شما را با امتیازهای DxOMark و نحوه محاسبه آنها آشنا کنیم تا بتوانید به کمک آن بهترین دوربین و مناسبترین گوشی هوشمند را برای خود برگزینید.
DxOMark چیست؟
DxOMark.com وبسایتی است متعلق به شرکت فرانسوی DxO که با ارزیابی کیفیت تصاویر ثبت شده به کمک دوربینهای مستقل، لنزها و دوربینهای به کار رفته در دستگاههای همراه، آنها را امتیازدهی و ردهبندی مینماید. شرکت DxO که در سال 2006 میلادی تاسیس گردیده است، در زمینه عکسبرداری فعالیت داشته و از محصولات شناخته شده آن میتوان به نرمافزارهای DxO PhotoLab ،ViewPoint ،FilmPack و DxO Analyzer اشاره نمود. این شرکت همچنین در سال 2015 میلادی اقدام به معرفی محصول جالبی به نام DxO One نمود. این محصول عبارت است از یک دوربین کوچک با قابلیت اتصال به برخی گوشیهای هوشمند و تبلتها. این شرکت آزمایشگاه و وبسایت DxOMark را در سال 2008 به عنوان مرجعی برای ارزیابی علمی و امتیازدهی دوربینها و لنزها راهاندازی نمود. این وبسایت با کسب موفقیتی قابل توجه در جلب نظر متخصصین، علاقمندان به عکسبرداری و حتی تولیدکنندگان دوربینها، خیلی سریع به مهمترین و معروفترین محصول این شرکت بدل گشته و کار خود را در قالب شرکتی مستقل با نام DxOMark Image Labs ادامه داد. در سالهای اخیر اعتبار این وبسایت به عنوان مرجع بررسی کیفیت دوربینها به حدی رسیده است که اغلب تولیدکنندگان دستگاههای همراه در تلاش برای کسب امتیاز بالاتر در آزمایشهای آن بوده و امتیاز به دست آمده را همچون یک مدال افتخار در تبلیغ محصولات خود مورد استفاده قرار میدهند.
نتایج آزمایشها و بررسیهای DxOMark در 3 گروه کلی برای حسگر دوربینها، لنزها و دستگاههای همراه روی وبسایت رسمی آن منتشر میگردند. در قسمت Camera Sensor نتایج حاصل از ارزیابی کیفیت تصاویر RAW ثبت شده توسط حسگر دوربینهای مختلف، همراه با امتیاز نهایی در اختیار مخاطبین قرار میگیرد. این وبسایت به طور معمول هر حسگر را در 3 زمینه اصلی مورد ارزیابی قرار میدهد: عمق رنگ برای عکسبرداری پرتره؛ Dynamic Range برای عکسبرداری از مناظر و میزان ISO در شرایط کمنور برای عکسبرداری ورزشی و سوژههای متحرک. به این ترتیب عکاسان حرفهای و غیرحرفهای میتوانند به کمک این نتایج بهترین دوربین را برای نوع عکسبرداری مورد نظر خود برگزینند. DxOMark همچنین از یک معیار اختصاصی به نام Perceptual MegaPixel یا P-MPix برای سنجش رزولوشن یک دوربین با یک لنز مشخص استفاده میکند. طبق ادعای این شرکت P-MPix برای عکسبرداران معیار دقیقتری نسبت به دیگر واحدهای سنجش رزولوشن تصویر است. در حال حاضر دوربین Hasselblad X1D-50c با کسب امتیاز کلی 102 از DxOMark، رتبه اول را در ردهبندی این وبسایت از بهترین دوربینهای تجاری بازار در اختیار دارد. جالب است بدانید که در همین قسمت بهترین دوربینهای ساخته شده برای استفاده روی droneها نیز مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتهاند. در بخشی دیگر از این وبسایت، نتیجه ارزیابی برترین لنزهای موجود در بازار منتشر میگردد. هر لنز با قرار گرفتن روی دوربینهای مختلف مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج به دست آمده بر اساس معیارهایی همچون Vignetting ،ransmisson ،Distortion ،Sharpness و Chr. Aberration در اختیار کاربران قرار داده میشود.
با تبدیل شدن گوشیهای هوشمند به پرکاربردترین ابزار عکسبرداری در سرتاسر جهان، این شرکت آزمایش دوربینهای به کار رفته در دستگاههای همراه را از سال 2011 آغاز و DxOMark Mobile را به صورت رسمی در سال 2012 معرفی نمود. با پیشرفت دوربین گوشیهای هوشمند و اضافه شدن قابلیتهای جدید به آنها، تستهای DxOMark در سال 2017 با هدف دربرگرفتن مواردی همچون عکسبرداری در محیطهای تاریک، درشتنمایی telephoto، افکت عمق و بوکه (bokeh) بهروزرسانی گردید. در قسمت Mobile این وبسایت نتایج ارزیابی دوربین دستگاههای همراه ردهبالا و برخی دستگاههای میانرده در قالب مقالاتی منتشر میگردد. کیفیت عکسبرداری و فیلمبرداری هر دستگاه طی آزمایشهایی مشخص و متنوع مورد آزمایش قرار گرفته و در نهایت با ترکیب امتیازهای کسب شده در زمینههای مختلف، یک امتیاز کلی به آن دستگاه داده میشود تا جایگاه کیفی دوربین آن را در مقایسه با رقبا مشخص نماید. در حال حاضر Huawei P20 Pro با امتیاز کلی 109 در جایگاه نخست رده بندی DxOMark Mobile قرار دارد. جایگاهی که به سرعت در حال دست به دست شدن میان دستگاههای مختلف بوده و به احتمال فراوان تا پایان سال جاری میلادی به گوشی هوشمند دیگری تعلق خواهد گرفت.
بهتر است بدانید که عمده درآمد شرکت DxO Labs از محل ارائه خدمات مشاوره به تولیدکنندگان دوربینها تامین میشود. در واقع این شرکت طی قراردادهایی که با تولیدکنندگان دوربینها منعقد میکند، سیستمهای عکسبرداری و پردازش تصویر آنها را مورد تحلیل قرار داده و مشاورههای لازم را جهت بهینهسازی چنین سیستمهایی ارائه مینماید. همین مساله همواره شک و تردیدهایی را در مورد قابل اعتماد بودن امتیازهای DxOMark ایجاد نموده است. به عنوان مثال هنگامی که یک تولیدکننده برای بهینهسازی سیستم عکسبرداری به کار رفته در یک محصول خاص با این شرکت قرارداد مشاوره منعقد مینماید، دور از ذهن نیست که متخصصین DxO با استفاده از آزمایشهای استاندارد خود برای سنجش کیفیت تصویر و همچنین نرمافزارهای تحلیلگری همچون DxO Analyzer به بررسی سیستم عکسبرداری مورد نظر پرداخته و آن را برای کسب نتایج بهتر در این آزمایشها بهینهسازی نمایند. بنابراین بدیهی خواهد بود که در چنین حالتی محصول نهایی آن تولیدکننده امتیاز بالایی را در آزمایشهای این شرکت کسب نماید. در حالی که ممکن است برخی از بهینهسازیهای صورت گرفته در آن سیستم عکسبرداری بیش از آنکه در دنیای واقعی به افزایش کیفیت تصاویر منجر شود، امتیاز بهدست آمده در آزمایشهای DxOMark را ارتقا بخشد. البته با توجه به اینکه مشخص نیست کدام محصولات با مشاوره DxO Labs تولید میشوند، درست یا غلط بودن این مساله قابل اثبات نیست. اما به هر حال با بالارفتن اعتبار و اهمیت امتیازهای DxOMark در رسانهها و در میان کاربران، به طور طبیعی تولیدکنندگان بیشتری با هدف کسب رتبه بالاتر در ردهبندی این وبسایت به استفاده از خدمات مشاوره و محصولات آن روی میآورند.
DxOMark چگونه دوربین دستگاههای همراه را مورد ارزیابی قرار میدهد؟
برای ردهبندی و امتیازدهی دوربینها، متخصصین آزمایشگاههای DxOMark هر یک از دوربینها را طی فرآیندی دقیق و یکسان مورد ارزیابی قرار میدهند. این آزمایشها برای هر دوربین حدود 1500 عکس و بیش از 2 ساعت ویدئو را از سوژههای مختلف، هم در فضای آزمایشگاهی و هم در شرایط واقعی شامل میشود. در اغلب آزمایشها برای اجتناب از ورود نظرهای سلیقهای و اشتباه انسانی به نتایج، کیفیت تصاویر به دست آمده با استفاده از ابزارهای آزمایشگاهی و نرمافزارهای تحلیلگر ویژه به صورت دقیق سنجیده میشود. در آزمایشهایی که جنبه ادراکی داشته و نیاز به قضاوت انسان داشته باشد، گروهی مشخص از متخصصین جنبههای مختلف کیفیت تصاویر را به کمک مجموعهای پیشرفته از معیارها مورد مقایسه و ارزیابی قرار میدهند. آزمایش دوربین یک گوشی هوشمند برای یک تیم از متخصصین DxOMark حدود 10 روز به طور میانجامد. پس از اتمام این آزمایشها کیفیت عکسبرداری و فیلمبرداری دوربین به صورت جداگانه بر اساس نتایج به دست آمده امتیازدهی شده و در نهایت یک امتیاز کلی از ترکیب این دو امتیاز به دست آمده و به آن دوربین اختصاص مییابد تا مقایسه سریع و آسان دوربینها را میسر سازد.
برای محاسبه این امتیازها تمامی دستگاهها به شکلی مشابه، در موقعیتهای آزمایشگاهی و طبیعی یکسان، به کمک تجهیزات آزمایشگاهی با پیکربندی مشخص، فرآیندهای مشابه و سیستمهای نرمافزاری یکسان مورد آزمایش قرار میگیرند. به این ترتیب نتایج آزمایشهای DxOMark تا حد زیادی عادلانه، قابل اعتماد و قابل تکرار خواهند بود. سوژهها و صحنههای مورد استفاده در فرآیند ارزیابی، به شکلی دقیق توسط متخصصین تصویر با هدف به چالش کشیدن دوربینها طراحی گردیدهاند. این سوژههای از پیش تعیین شده، شامل صحنههایی مختلف در محیطهای بسته و باز میشوند. برای آزمایشهای مربوط به فضاهای باز، صحنهها و موقعیتهایی مشخص در مرکز و حومه شهر پاریس در نظر گرفته شده است.
با هدف این که نتایج آزمایشهای DxOMark تا حد امکان منعکس کننده تجربه واقعی عموم کاربران دستگاههای همراه در شرایطی عادی باشد، تمامی این آزمایشها با استفاده از اپلیکیشن دوربین پیشفرض هر دستگاه و با تنظیم دوربین روی حالت پیشفرض یا همان حالت خودکار انجام میگیرند. تنها مواردی همچون فلش، زوم و حالت پرتره، هنگام ارزیابی دوربین در زمینه کیفیت فلش، دقت و کیفیت درشتنمایی، افکت عمق و بوکه به صورت دستی تنظیم میشوند. بنابراین بر خلاف باور موجود میان بخش قابل توجهی از کاربران، بررسی و آزمایش علمی دوربین دستگاههای همراه توسط متخصصین آزمایشگاههای DxOMark به معنای انجام این آزمایشها با قرار دادن دوربین در حالت حرفهای و انجام تنظیمات به صورت دستی نیست. در همین راستا، برای انجام این آزمایشها فقط از نمونه دستگاههای تجاری موجود در بازار که به آخرین نسخه از سیستمعامل رسمی منتشر شده برای استفاده عموم بهروزرسانی گردیده باشند، استفاده میشود.
نتایج بهدست آمده برای هر دستگاه در قالب مقالاتی شامل امتیازهای کسب شده، نمونه تصاویر، نمودارهای آماری و تحلیلهای مربوطه، در بخش Mobile این وبسایت منتشر میشود. این مقالات با بسیاری از دیگر مطالب مربوط به بررسی دوربین گوشیهای هوشمند که روی وب منتشر میشود، تفاوتهایی اساسی دارد. در حالی که به طور معمول این نوع بررسیها بر اساس تجربه و سلیقه شخصی نگارنده مطلب انجام میشود، مقالات DxOMark منعکس کننده امتیازها و تحلیلهای منتج شده از آزمایشهایی مفصل، دقیق و علمیست. همین مساله موجب شده است تا علیرغم ملاحظات و نگرانیهای مورد اشاره در خصوص قراردادهای مشاوره این شرکت با تولیدکنندگان دوربینها، تحلیلها و امتیازهای DxOMark همچنان بیش از هر مرجع دیگری قابل اتکا باشند.
سیستم امتیازدهی DxOMark برای دوربین گوشیهای هوشمند
آنچه بیش از هر چیز در مورد DxOMark مد نظر و مورد استفاده عموم کاربران قرار میگیرد، امتیاز کلی آن به یک دوربین است. اگرچه این امتیاز میتواند معیاری ساده برای اطلاع از کیفیت کلی تصاویر یک دوربین و انجام مقایسهای سریع میان دوربین دستگاههای مختلف باشد، اما به خودی خود گویای بسیاری از مسایل نبوده و اتکای کامل به آن گاه میتواند نتایج نامطلوبی را به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال برای کاربری که از گوشی هوشمند خود اغلب برای فیلمبرداری استفاده نموده و کیفیت عکسبرداری آن برای وی اهمیت بالایی ندارد، دستگاهی با امتیاز کلی پایینتر اما با کیفیت فیلمبرداری بالاتر نسبت به رقبا میتواند گزینهای مطلوبتر باشد. به همین خاطر هنگام استفاده از DxOMark برای انتخاب یک دستگاه همراه با دوربین مناسب، بهتر است متن تحلیلی مربوط به آن دستگاه در وبسایت این شرکت را مطالعه نموده و امتیازهای کسب شده توسط آن در آزمایشهای مختلف را مورد توجه قرار دهیم.
امتیاز کلی DxOMark برای دوربین یک دستگاه همراه تابعی است از امتیاز آن در زمینه عکسبرداری و فیلمبرداری. برای سنجش عملکرد یک دوربین در زمینه عکسبرداری و فیلمبرداری، کیفیت تصاویر ثبت شده توسط آن از جنبههای مختلف و در شرایط محیطی متفاوت مورد آزمایش قرار میگیرد. در هر یک از این آزمایشها امتیازی به آن دستگاه اختصاص یافته و در پایان تمامی این امتیازها به کمک تابعی مشخص ترکیب میشوند تا امتیاز نهایی دوربین آن دستگاه همراه را در زمینه فیلمبرداری یا عکسبرداری مشخص نمایند. برای عکسبرداری کیفیت تصاویر از 8 جنبه مختلف مورد بررسی قرار میگیرد:
• نوردهی و کنتراست (Exposure & Contrast)
• رنگ (Color)
• فوکوس خودکار (Autofocus)
• بافت (Texture)
• نویز (Noise)
• درستنمایی یا آرتیفکت (Artifact)
• فلش (Flash)
• درشتنمایی یا زوم (Zoom)
• بوکه (Bokeh)
جهت ارزیابی کیفیت فیلمبرداری دوربین نیز تصاویر کلیپهای ضبط شده کموبیش در همین زمینهها آزمایش میگردند. با این تفاوت که مواردی همچون فلش، زوم و بوکه در فیلمبرداری مد نظر نبوده و در عوض عملکرد دوربین در پایدارسازی یا تثبیت تصویر (Stabilization) مورد بررسی قرار میگیرد.
بررسی کیفیت تصاویر دوربین در هر یک از این زمینهها خود شامل فرآیندی دقیق و نسبتا پیچیده است. به این ترتیب که ابتدا از سوژههای مشخص و در 3 نوع محیط متفاوت شامل فضای باز (Outdoor)، فضای بسته (Indoor) و شرایط کم نور (Low Light)، نمونه تصاویر لازم گرفته میشود. سپس هر یک از این تصاویر بر اساس فاکتورهای مختلف توسط ابزارهای آزمایشگاهی، نرمافزارهای تحلیلگر تصویر و تیمی از کارشناسان DxOMark امتیازدهی میشود. به عنوان نمونه، فاکتورهای مختلف در زمینه کیفیت رنگ تصویر میتواند شامل Color Shading ،Color Rendering ،White Balance و موارد دیگری از این دست باشد. این امتیازهای جانبی که توسط انسان و ماشین به هر یک از جنبههای مختلف کیفیت تصویر تخصیص مییابد، به کمک تابعی وزندار و مشخص ترکیب گردیده و امتیازی کلیتر را نتیجه میدهند. به این ترتیب 3 امتیاز مختلف برای آن جنبه از کیفیت تصویر در سه محیط و شرایط نوری مختلف به دست میآید. سپس این 3 امتیاز توسط تابعی دیگر ترکیب میشوند تا امتیاز نهایی مربوط به آن جنبه از تصویر را برای دوربین مورد آزمایش تولید نمایند. در ادامه به صورتی مشابه، امتیاز دوربین مورد آزمایش در عکسبرداری یا فیلمبرداری که تابعی از امتیازهای محاسبه شده برای جنبههای مختلف کیفیت تصویر است، محاسبه میشود. تا اینکه در نهایت امتیازهای مربوط به کیفیت عکسبرداری و فیلمبرداری به کمک تابعی مشخص ترکیب گردیده و امتیاز کلی DxOMark را برای دوربین آن دستگاه همراه تشکیل دهند.
توجه به این نکته ضروریست که در این فرآیند امتیاز کلی به دست آمده در هر مرحله، حاصل میانگینگیری از امتیازهای جانبی مرحله قبل نیست. بلکه در هر مرحله برای ترکیب امتیازها از تابعی خاص استفاده شده و در نتیجه ممکن است امتیاز بهدست آمده عددی بزرگتر از امتیازهای قبلی باشد. تابع مورد استفاده در هر مرحله نتایج آزمایشها را بر اساس میزان اهمیت آنها در کیفیت تصویر، وزنگذاری مینماید تا جنبههای مهمتر، تاثیر بیشتری روی امتیازهای نهایی بهدست آمده داشته باشند. بنابراین ممکن است دستگاهی که در برخی زمینهها عالی عمل نموده اما در چند مورد مهم دچار ضعف است، نسبت به دستگاه دیگری که در اغلب زمینهها خوب عمل مینماید امتیاز کلی پایینتری را کسب نماید.
نمایی کلی از فرآیند محاسبه امتیازهای DxOMark Mobile
مفهوم جنبههای مختلف کیفیت تصویر و چگونگی ارزیابی آنها توسط DxOMark
همانطور که اشاره شد DxOMark برای بررسی کیفیت تصاویر، آنها را از جنبههای مختلفی مورد بررسی قرار میدهد. برای درک امتیازهای این وبسایت و استفاده صحیح از آنها برای انتخاب یک دستگاه همراه با دوربینی مناسب برای نیاز کاربر، شناختی کلی از مفهوم این معیارها لازم خواهد بود. به همین خاطر در این قسمت به معرفی اجمالی هر یک از این موارد و نحوه ارزیابی سطح کیفی آنها توسط DxOMark میپردازیم.
نوردهی و کنتراست (Exposure & Contrast)
نوردهی یا Exposure به طور ساده عبارت است از میزان نور دریافتی توسط حسگر دوربین. منظور از کنتراست در نوردهی همان توانایی دوربین در ثبت دقیق میزان روشنایی سوژه و پسزمینه، یا به عبارت دیگر دقت و میزان تفاوتها بین نواحی تاریک و روشن صحنه است. البته امروزه برای بیان عملکرد دوربین در این زمینه بیشتر از اصطلاح Dynamic range (با تلفظ داینامیک رِینج) استفاده میشود که به معنای توانایی دوربین در ثبت جزئیات صحنه از روشنترین تا تاریکترین نقاط آن است. برای درک بهتر این مساله فرض کنید وارد اتاقی تاریک شدهاید که پنجرهای روشن رو به بیرون دارد. به نحوی که هم فضای تاریک داخل اتاق و هم نمای روشن شهر از درون پنجره در زاویه دید شما قرار دارند. در این حالت چنانچه شما روی فضای روشن بیرون پنجره تمرکز کنید، قادر به تشخیص جزئیات بیشتری از نمای شهر بوده و در عوض فضای داخلی اتاق در نظر شما به مراتب تیرهتر شده و جزئیات کمتری از آن برای شما قابل تشخیص خواهد بود. به همین ترتیب در صورتی که روی فضای داخلی اتاق تمرکز نمایید، عکس این حالت برای شما اتفاق خواهد افتاد. محدودیت آنچه که شما در یک شرایط نوردهی یکسان میتوانید از قسمت روشن و تاریک صحنه تشخیص دهید همان Dynamic range چشم شماست که برای یک انسان عادی در حدود 20 استاپس(stops) است. این مفهوم برای دوربینها هم نیز دقیقا به همین صورت است.
تاثیر و اهمیت این قابلیت دوربین بیشتر در شرایط نوری دشوار (همچون صحنههایی با منبع نور در پسزمینه) یا در صحنههایی با اختلاف نور بالا میان نواحی روشن و تاریک (مانند شرایط سایه و روشن در نور روز) نمایان میشود. از آنجا که این قابلیت در اغلب روشها و شرایط عکسبرداری تاثیرگذار است، امتیاز مربوط به آن بیشترین اهمیت را در میان جنبههای مختلف کیفیت تصویر دارد. متخصصین DxOMark برای ارزیابی توانایی دوربین در این زمینه، نوردهی و کنتراست تصاویر را در سطوح مختلف نوری و در محیطهایی با انواع متفاوت نور مورد سنجش قرار میدهند. آنها همچنین صحنههایی را در محیطهای باز و سرپوشیده با هدف به چالش کشیدن دوربینها در این زمینه طراحی مینمایند. بد نیست بدانید که در حال حاضر از میان گوشیهای هوشمند بررسی شده توسط DxOMark، در عکسبرداری Google Pixel 2 با امتیاز 95 و در فیلمبرداری آیفون XS مکس با امتیاز 88 و OnePlus 6 با امتیاز 87 بهترین عملکرد را در این زمینه داشتهاند.
نمونهای از صحنههای فضای باز مورد استفاده توسط dxomark برای آزمایش Dynamic range
رنگ (Color)
امتیاز رنگ برای کیفیت تصاویر مشخص کننده دقت دوربین در بازتولید و ثبت رنگهای صحنه در شرایط نوری مختلف و همچنین میزان رضایتبخش بودن رنگهای تصویر تولید شده توسط دوربین از دید انسان است. کیفیت رنگ نیز همچون exposure از اهمیت بالایی برای عموم کاربران برخوردار است. در عکسبرداری از طبیعت، ثبت دقیق و زیبای رنگهای مناظر و در عکسبرداری از افراد، ثبت صحیح رنگ پوست و موی آنها بسیار مهم است. در آزمایشهای DxOMark اندازهگیری کیفیت رنگ از طریق ثبت و ارزیابی تصاویر مختلف از چارتهای رنگی استاندارد، صحنههای دستساز و به دقت طراحی شده آزمایشگاهی و صحنههای مختلفی در فضای باز انجام میشود. این آزمایشها همچنین در شرایطی با سطوح نوری متفاوت و انواع نورهای مختلف انجام میگیرند تا مشخص شود که عملکرد دوربین در محاسبه تعادل نور سفید (white balance) و سپس تولید رنگهای صحنه تا چه اندازه خوب، دقیق و قابل تکرار است.
بر اساس امتیازهای DxOMark، در حال حاضر در بخش عکس HTC U12+ با امتیاز 87 و در بخش فیلم Huawei P20 Pro با امتیاز 89 بهترین نتایج را در آزمایشهای کیفیت رنگ کسب نمودهاند. گوشیهای هوشمند شیائومی Mi 8، هواوی میت 10 پرو و پیکسل 2 در بخش عکس و آیفون XS Max، گلکسی S9 پلاس و OnePlus 6 نیز در بخش فیلم با فاصلهای بسیار کوتاه رتبه دوم را از این نظر در اختیار دارند.
فوکوس خودکار (Autofocus)
در این بخش سرعت و دقت دوربین در انجام فوکوس خودکار روی سوژه در شرایط نوری مختلف مورد سنجش قرار میگیرد. این قابلیت در عکسبرداری از سوژههای متحرک (به عنوان مثال در جریان رویدادهای ورزشی) اهمیت بسیار زیادی دارد. در چنین شرایطی قرار دادن بهموقع سوژه در حالت فوکوس برای ثبت تصویر در لحظه مورد نظر میتواند بسیار دشوار باشد. هرچقدر میزان فعالیت و تحرک در صحنه مورد نظر بیشتر باشد، اهمیت فوکوس خودکار افزایش یافته و توانایی دوربین در انجام به موقع و دقیق فوکوس بیشتر به چالش کشیده میشود.
DxOMark برای بررسی سرعت، دقت و قابلیت تکرار سیستم فوکوس خودکار دوربینها، مجموعه آزمایشگاهی خاصی را طراحی نموده است. متخصصین این شرکت همچنین برای ارزیابی قابلیت فوکوس خودکار از یک سیستم زمانسنج LED اختصاصی بهره میگیرند که اندازهگیری دقیق تاخیر دوربین در انجام فوکوس و تشخیص سرعت شاتر(shutter) هنگام ثبت تصویر را میسر میسازد. علاوه بر این زمانسنج LED ویژه، در آزمایشگاه DxOMark از یک سیستم اختصاصی دیگر نیز استفاده میشود که به کمک یک ماشه شاتر مصنوعی و چندین اشعه نوری، دقت اندازهگیریهای مربوط به فوکوس خودکار را تضمین میکند.
نگاهی به امتیازهای DxOMark برای دوربین دستگاههای همراه نشان میدهد که در بخش عکسبرداری دستگاههای آیفون XS مکس، HTC U12+ و OnePlus 6 با امتیاز 100 و در بخش فیلمبرداری دو گوشی Samsung Galaxy Note9 و Huawei P20 Pro با کسب امتیاز 98، تا به امروز از نظر متخصصین این شرکت بهترین عملکرد را میان دستگاههای همراه موجود در بازار داشتهاند.
بافت(Texture)
امتیاز بافت یا texture مشخص کننده آن است که دوربین تا چه اندازه میتواند جزئیات کوچک همچون برجستگیهای روی سطوح یا جزئیات بافت پارچه را ثبت نماید. این خصوصیت به ویژه از زمانی پراهمیتتر شده است که در اثر استفاده تولیدکنندگان دوربینها از روشهای کاهش نویز، جزئیات کوچک تصویر میتوانند تا حدودی از دست بروند. البته در بسیاری از انواع عکسبرداری به ویژه عکاسی تفننی و غیرحرفهای، حفظ جزئیات بسیار کوچک چندان اهمیت ندارد. اگرچه هنگام تصویربرداری از مناظر و صحنههای گسترده در فضای باز، ثبت دقیق جزئیات میتواند تاثیر بهسزایی بر کیفیت کلی تصویر داشته باشد. اما به طور ویژه برای افرادی که قصد چاپ کردن عکسهای خود در ابعاد بزرگ را دارند یا مشغول مستندسازی آثار هنری هستند، این قابلیت از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. بد نیست بدانید که در زمینه عکسبرداری گوشیهای هوشمند آیفون XS Max با امتیاز 74 و Google Pixel 2 با امتیاز 73 بهترین نتایج را در آزمایشهای بافت DxOMark کسب نمودهاند. در زمینه فیلم برداری نیز همین آیفون XS Max و هواوی P20 Pro هر دو با امتیاز 58 بهتر از دیگر دستگاههای همراه بررسی شده توسط این وبسایت عمل نمودهاند.
نویز(Noise)
این امتیاز همانطور که از نامش پیداست مربوط به میزان نویز تصویر است. عامل ایجاد کننده نویز ممکن است نور موجود در صحنه، حسگر دوربین یا اجزای الکترونیکی آن باشد. در محیطهای کمنور میزان نویز تصویر به شدت افزایش مییابد. بنابراین اگر به طور معمول در محیطهای بسته با نور کم و متوسط یا در محیطهای باز هنگام عصر به عکسبرداری میپردازید، بهتر است گوشی هوشمندی خریداری نمایید که امتیاز نویز بالایی از DxOMark کسب نموده باشد. چرا که بالاتر بودن این امتیاز به معنای کمتر بودن نویز در تصاویر دوربین است. اما چنانچه اغلب در نور مناسب خورشید یا در فضاهای سرپوشیده پرنور عکسبرداری مینمایید، این توانایی دوربین اهمیت بالایی برای شما نخواهد داشت. امروزه بخش قابل توجهی از نویزهای تصویر به صورت نرمافزاری و در مرحله پردازش تصویر حذف میشوند. البته این روش به طور معمول موجب کاهش جزئیات و صاف شدن بافت تصویر میشود. جالب توجه است که در حال حاضر گوشی هوشمند Huawei P20 Pro با کسب امتیاز نویز 79 در بخش عکس و 83 در بخش فیلم، اختلافی معنادار با رقبای خود داشته و بهترین عملکرد را در این زمینه از خود نشان داده است.
درستنمایی یا آرتیفکت (Artifacts)
در این بخش بررسی میشود که لنز دوربین و فرآیند پردازش دیجیتالی آن تا چه اندازه میتواند موجب کژدیسی (distortion) تصویر و بروز دیگر اشکالات کلی در آن شود. بر خلاف نویز که بیشتر متاثر از حسگر دوربین است، آرتیفکتها اشکالاتی بزرگ در تصویر هستند که اغلب از طریق لنز ایجاد میشوند. از متداولترین آرتیفکتها میتوان به مواردی همچون خمیدگی خطوط مستقیم، کجوکولگی تصویر و ایجاد نواحی چندرنگ عجیب در آن اشاره نمود. مشکل دیگری که در همین ارتباط توسط لنزها ایجاد میشود آن است که به طور معمول نواحی مرکزی تصویر واضحتر و شفافتر بوده، با نزدیک شدن به لبهها از وضوح و دقت آن کاسته میشود. لذا این مشکل نیز در همین بخش از آزمایشها مورد بررسی قرار میگیرد.
بسیاری از گوشیهای هوشمند امروزی از دوربینهای چندگانه (یا از گرفتن چند عکس پی در پی با یک دوربین) بهره گرفته و برای ثبت یک صحنه، چندین تصویر را در یکدیگر ادغام میکنند. در چنین شرایطی چنانچه عملیات ترکیب تصاویر چندگانه به درستی انجام نشود، ممکن است در صحنههایی با سوژههای متحرک موجب ایجاد آرتیفکتهایی مشهود و آزاردهنده گردد. به همین دلیل برای ارزیابی آرتیفکتها، وجود حرکت در صحنه بسیار مهم و اساسیست. کسب امتیاز بالای دوربین در این زمینه بیشتر برای کاربرانی حایز اهمیت است که به کیفیت هنری تصاویر خود توجهی ویژه دارند. بر اساس نتایج آزمایشهای DxOMark تا به امروز گوشیهای هوشمند آیفون XS مکس با امتیاز 86 و Apple iPhone X با امتیاز 82 در عکسبرداری و Huawei Mate 10 Pro با امتیاز 87 در فیلمبرداری، موفقترین دستگاههای همراه در زمینه درستنمایی بودهاند.
فلش (Flash)
این سری از آزمایشها که فقط در زمینه عکسبرداری انجام میشود، کارایی فلش دوربین را در روشن نمودن سوژه مورد سنجش قرار میدهد. فلش گوشیهای هوشمند فقط در فواصل کوتاه مفید بوده و حتی در این فواصل نیز ممکن است قادر نباشند سوژه نزدیک به دوربین را به طور کامل در روشنایی قرار دهند. به علاوه از آنجا که رنگ فلشهای LED به کار رفته در دستگاههای همراه ممکن است با رنگ نور موجود در صحنه همخوانی نداشته باشد، استفاده از این فلشها میتواند به شکلی ناخوشایند موجب تغییر رنگهای اصلی صحنه گردد. البته در سالهای اخیر فلش گوشیهای هوشمند پیشرفت قابل ملاحظهای داشتهاند. برخی دستگاههای همراه برای این منظور از چند LED با رنگهای مختلف بهره گرفته و از این طریق رنگ نور فلش را با نور محیط تطبیق میدهند.
DxOMark فلش دوربین را در شرایط نوری مختلف، هم به عنوان تنها منبع نوری محیط و هم به عنوان یک منبع نور تکمیلی در کنار دیگر منابع نوری طبیعی و مصنوعی مورد ارزیابی قرار میدهد. در این آزمایشها موارد کیفی متعددی از جمله صحت و کیفیت رنگها، میزان دقت در توازن رنگ سفید و چگونگی کاهش روشنایی با نزدیک شدن به لبههای تصویر مورد بررسی قرار میگیرند. امتیاز مربوط به فلش دوربین بایستی بیشتر مورد توجه افرادی قرار گیرد که عکسهای زیادی را در محیطهای کمنور گرفته یا به عکسهای دستهجمعی در محیطهای بسته علاقه دارند. بد نیست بدانید که در حال حاضر از نظر DxOMark گوشیهای هوشمند HTC U12+ و Huawei P20 Pro به ترتیب با امتیازهای 93 و 92، به بهترین سیستم فلش دوربین در میان دستگاههای همراه مجهز هستند.
فلش بدون نور اضافه در سمت چپ و فلش با 5 لوکس نور در سمت راست
درشتنمایی (Zoom)
تا چند سال پیش تنها قابلیت درشتنمایی در گوشیهای هوشمند عبارت بود از زوم دیجیتال که پس از ثبت تصویر و از راه تغییر اندازه آن انجام میگرفت. این نوع درشتنمایی به دلیل کیفیت پایین تصویر حاصل، کارایی چندانی ندشته و به ندرت توسط کاربران مورد استفاده قرار میگیرد. اما در سالهای اخیر تعداد قابل توجهی از دستگاههای همراه به دوربینهای چندگانه با فواصل کانونی متفاوت تجهیز گردیدهاند. این نوع دوربینهای چندگانه قابلیت انجام نوعی درشتنمایی نوری (optical zoom) یا تلفیقی را فراهم آوردهاند که کیفیت تصویر به مراتب بهتری را نسبت به درشتنمایی دیجیتالی ارائه مینماید.
بر این اساس امروزه دوربینهای مختلف از راهکارهای متفاوتی برای فراهم آوردن امکان درشتنمایی استفاده مینماید. از افزایش مقیاس تصویر به صورت دیجیتالی گرفته، تا برش زدن تصویر در حسگرهایی با رزلوشن بالا، استفاده از لنزهای telephoto یا تلفیق تصاویر ثبت شده توسط چند دوربین مختلف. به همین خاطر متخصصین DxOMark برای ارزیابی قابلیت درشتنمایی دوربینها، آنها را در فواصل کانونی مختلف مورد آزمایش قرار میدهند تا نقاط قوت و ضعف هر یک از این راهکارها نمایان شود. آنها همچنین آزمایشهای خود را در شرایط نوری مختلف تکرار مینمایند. چرا که به عنوان مثال در دستگاههایی که از یک لنز telephoto در کنار لنز اصلی خود بهره میگیرند، تصویر حاصل از لنز telephoto معمولا تاریکتر از لنز اصلی بوده و به همین دلیل برخی از این دوربینها هنگام زوم در محیطهای کمنور از خیر این لنز گذشته و به لنز اصلی خود متوسل میشوند. لازم به ذکر است که در آزمایشهای DxOMark کیفیت تصاویر درشتنماییشده در محدوده 2x تا 10x مورد ارزیابی قرار میگیرد.
هواوی P20 Pro در سمت چپ، آیفون 10 در مرکز و پیکسل 2 در سمت راست
قابلیت درشتنمایی در اغلب انواع عکسبرداری دارای اهمیت است. از این امکان میتوان برای بهدست آوردن زاویه دید طبیعی در عکسبرداری پرتره، ثبت یک رویداد در فاصله دور یا عکسبرداری از ساختمانها و آثار تاریخی در هنگام سفر استفاده نمود. جالب توجه است که بسیاری از گوشیهای هوشمند پرچمدار امروزی از نظر متخصصین DxOMark عملکرد مناسبی در زمینه درشتنمایی نداشته و در نتیجه امتیازهای ضعیفی را در این بخش کسب نمودهاند. تنها دستگاههای همراهی که نتیجه به نسبت قابل قبولی را در این آزمایشها به دست آوردهاند عبارتند از Huawei P20 Pro با امتیاز 73 و Samsung Galaxy Note9 با امتیاز 66.
بوکه (Bokeh)
یکی از مزایایی که بهکارگیری دوربینهای چندگانه در دستگاههای همراه به ارمغان آورده، قابلیت تشخیص و تخمین عمق در صحنه است. اینگونه دستگاهها معمولا از قابلیتی به نام "جلوه عمق" یا "حالت پرتره" بهره میبرند که با تشخیص سوژه نزدیک به دوربین و تخمین عمق صحنه، به طور کامل روی سوژه اصلی تمرکز نموده و پسزمینه را در مرحله پردازش تصویر تار میکند. این قابلیت در واقع شبیهسازی کننده جلوه بوکه است که در دوربینهای مستقل سنتی از طریق تار کردن پسزمینه به صورت نوری – و نه دیجیتالی -- انجام میشود.
DxOMark برای ارزیابی کیفیت جلوه بوکه در دستگاههای همراه، صحنههای آزمایشی و آزمایشهای جدیدی را طراحی نمود است. در این آزمایشها کیفیت جلوه بوکه و دقت دوربین در تار کردن پسزمینه، در شرایط مختلف مورد ارزیابی قرار میگیرد. معیار سنجش و مقایسه در چنین آزمایشهایی، جلوه بوکه ایجاد شده توسط یک لنز حرفهای wide-open روی یک دوربین DSLR است. متخصصین DxOMark سعی میکنند با طراحی صحنهها و شرایطی خاص، توانایی دوربین را در ایجاد صحیح جلوه بوکه به چالش کشیده و نقاط ضعف آن را آشکار سازند. به عنوان مثال در حالتی که سوژه اصلی تصویر شخصی باشد که جسمی را در دست گرفته است، تشخیص صحیح پسزمینه و جداسازی دقیق آن از سوژه دشوارتر بوده و میتواند با اشکالاتی همراه باشد. برخی دوربینها برای اعمال بوکه به الگوریتمهای تشخیص چهره متکی بوده و تمام اجزای تصویر را به استثنای چهره تار میکنند. این روش که به طور طبیعی با اشکالات فراوانی همراه است، تصاویر رضایتبخشی را تولید ننموده و امتیاز پایین اینگونه دستگاهها را در بررسیهای DxOMark به دنبال دارد. تا به امروز گوشی هوشمند Huawei P20 Pro با کسب امتیاز 70 در این بخش یک سروگردن بالاتر از دیگر دستگاههای همراه قرار داشته و در پیادهسازی جلوه بوکه بین گوشیهای هوشمند تقریبا بی رقیب است.
پایدارسازی یا تثبیت (Stabilizaion)
امتیاز تثبیت یا Stabilization مشخصکننده آن است که دوربین تا چه اندازه در حذف لرزشها و حرکتهای ناخواسته در زمان فیلمبرداری موفق عمل میکند. هنگام در دست داشتن دستگاههای همراه هر چقدر هم که کار فیلمبرداری با دقت و آرامش انجام شود، تکانها و لرزشهایی به دوربین انتقال خواهد یافت. این مشکل در حالتی که شخص از درون یک وسیله نقلیه در حال حرکت اقدام به فیلمبرداری نماید تشدید میگردد. در این شرایط چنانچه مکانیزمی برای مقابله با این مشکل وجود نداشته باشد، فیلم ضبط شده کیفیتی بسیار نامطلوب و تکانهایی آزاردهنده خواهد داشت. به همین خاطر اغلب دستگاههای همراه از راهکارهای دیجیتالی، نوری یا ترکیبی از هر دو روش برای تثبیت تصویر بهره میگیرند. هر یک از انواع روشهای تثبیت تصویر مزایا و معایب خاص خود را داشته و در شرایط مختلف میتوانند نسبت به یکدیگر برتری داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روشهای پایدارسازی یا تثبیت تصویر شما را به مطالعه مطلبی با عنوان "آشنائی با شیوههای کاهش لرزش تصویر در دوربینهای موبایلی" که پیشتر در همین خصوص روی سایت منتشر شده است، دعوت مینماییم.
در آزمایشگاههای DxOMark برای بررسی و ارزیابی قابلیت پایدارسازی دوربینها، از تجهیزات ویژهای برای شبیهسازی انواع لرزشها و تکانهای معمول استفاده میشود که امکان ارزیابی عملکرد دوربینهای مختلف را در شرایطی استاندارد و یکسان فراهم میآورند. طبق این آزمایشها در حال حاضر گوشیهای هوشمند Huawei P20 Pro و آیفون XS Max هر دو با امتیازهای 94 بهترین عملکرد را در تثبیت تصویر از خود نشان میدهند.
راهنمای اجمالی استفاده از امتیازهای DxOmark برای نیازهای مختلف
اگرچه در بالا اطلاعات لازم جهت آشنایی با آزمایشهای DxOMark و مفهوم امتیازهای آن در زمینههای مختلف ارائه گردید، اما بهتر دیدیم تا در پایان این مطلب راهنمایی مختصر را برای کمک به انتخاب صحیح دستگاههای همراه بر اساس نیازهای مختلف عکسبرداری و فیلمبرداری کاربران فراهم آوریم. به طور کلی کاربران را بر اساس نوع استفاده آنها از دوربین گوشیهای هوشمند میتوان به 4 گروه مختلف تقسیمبندی نمود: عکسبرداران در سفر و گردش، ثبتکنندگان خاطرات در جمعهای خانوادگی، تصویربرداران از رویدادهای ورزشی و علاقهمندان جدی به عکاسی.
اغلب کاربران به ثبت تصویری خاطرات سفرها و ماجراجوییهای خود علاقهمندند. با توجه به کنتراست بالای معمول در صحنههای فضای باز، نوردهی صحیح و Dynamic range بالا در این نوع تصویربرداری از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این دقت و زیبایی رنگها در ثبت تصاویر مربوط به مناظر طبیعی و بناهای مشهور بسیار مهم و تاثیرگذار است. قابلیت درشتنمایی دوربین نیز میتواند برای عکسبرداری از بناها، آثار تاریخی، همسفرها و افراد بومی منطقه مفید و کاربردی باشد. بنابراین چنانچه به تصویربرداری در سفرها و گردشها اهمیت زیادی میدهید، بهتر است برای انتخاب یک دستگاه همراه با دوربین مناسب، به امتیازهای exposure، رنگ و zoom توجه ویژهای داشته باشید.
ثبت تصویر در جمعهای مهم و خاطرهانگیز خانوادگی یکی دیگر از نیازهای مهم و عمومی کاربران دستگاههای همراه است. این نوع تصویربرداری به طور معمول در محیطهای بسته و تحت شرایط نوری نامناسب انجام میشود. در این حالت توانایی دوربین در کاهش نویز و بهرهمندی آن از یک فلاش کارآمد مفید و ضروریست. برای ثبت تصاویر واضح و پرترههای جذاب از چهره افراد، قابلیت فوکوس خودکار و جلوه بوکه تاثیرگذار خواهند بود. علاوه بر این هنگام فیلمبرداری از رویدادهای خاص و مهم خانوادگی به طور معمول به علت شلوغی و هیجان موجود، لرزشها و تکانهای زیادی به دوربین منتقل شده و در نتیجه توانایی آن در تثبیت تصویر اهمیت بیشتری پیدا میکند. پس به طور کلی برای ثبت تصویر در جمعهای خانوادگی، عملکرد دوربین در بخشهای نویز، فلش، فوکوس خودکار، stabilization و bokeh مهم و تاثیرگذار است.
عکسبرداری و فیلمبرداری از صحنههای اکشن همچون رویدادهای ورزشی نیازمند فوکوس خودکار دقیق و سریع، نوردهی خوب و عملکرد مطلوب در تثبیت تصویر است. بهعلاوه با توجه به فاصله نسبتا دور این نوع رویدادها با فرد تصویربردار، توانایی دوربین در درشتنمایی از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. بنابراین در صورتی که این نوع تصویربرداری برای شما اهمیت بالایی دارد، توصیه میکنیم امتیازهای فوکوس خودکار، exposure ،stabilization و zoom را بیش از دیگر امتیازها مورد توجه قرار دهید.
در حالی که اغلب عکسهای گرفته شده توسط دستگاههای همراه در حافظه آنها باقی مانده یا در شبکههای اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرند، افراد علاقهمند به عکس و عکسبرداری ترجیح میدهند عکسهای خود را در ابعاد بزرگ چاپ نموده یا به عنوان screensaver مورد استفاده قرار دهند. برای اینگونه افراد علاوه بر نیازهای مربوط به انواع مختلف عکسبرداری، خصوصیاتی همچون نویز پایین، حفظ بافتها، کنتراست خوب و آرتیفکتهای کم نیز بسیار مهم است. همچنین اعمال جلوه بوکه به صورتی دقیق و زیبا، میتواند در خلق پرترههای جذاب و عکسهای هنری از سوژههای مختلف بسیار تاثیرگذار باشد. پس اگر از علاقهمندان و طرفداران جدی هنر عکس برداری هستید، پیشنهاد میکنیم امتیازهای دوربین در زمینه exposure، نویز، بافت، artifacts و bokeh را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهید.
- نگاه ویدئویی به پنج ویژگی مشترک در نسل جدید گوشیهای پرچمدار
- معرفی Redmi A4 5G – پایینرده 100 دلاری با نمایشگر 6.88 اینچی، SD 4s Gen 2 و باتری 5,160mAh
- معرفی ZTE Blade V70 – میانردهای با السیدی +HD و دوربین 108 مگاپیکسلی
- معرفی خانواده ROG Phone 9 – گیمینگ فونهای ایسوس با اسنپدراگون 8 الیت و نمایشگر 185 هرتزی
- نگاهی به HyperOS 2 به همراه جدول زمانی و فهرست دیوایسهای قابل ارتقاء به این پوسته
- نگاهی به فناوری ISOCELL ALoP – راهکار سامسونگ برای کاهش برآمدگی دوربینهای بخش پشتی گوشی
- شیائومی 14T Pro در نگاه رسانهها – نقاط ضعف و قوت از دید حرفهایها