واحد خبر mobile.ir : مؤسسه تحقیقاتی TrendForce به‌تازگی گزارش خود را از وضعیت بازار حافظه‌های NAND Flash در سه‌ماهه پایانی سال 2016 منتشر کرد. علی رغم اینکه عرضه این محصولات در بازار برای استفاده در دیوایس‌های نهایی، قدرتمند بوده، اما بنا بر آنچه در این گزارش آمده، سه‌ماهه چهارم سال 2016 را می‌توان شدیدترین دوره کمبود NAND Flash در سال 2016 قلمداد کرد. در نتیجه متوسط قیمت فروش این محصولات به‌طور چشمگیری افزایش یافت. در گزارش TrendForce از وضعیت بازار NAND Flash در سه‌ماهه سوم 2016 خواندیم که قیمت این محصولات در سه‌ماهه سوم با رشد خوبی همراه بوده است. اما جالب است بدانید درآمد جهانی حاصل از فروش NAND Flash در سه‌ماهه چهارم، نسبت به سه‌ماهه قبل از آن، 17.8 درصد رشد داشته است.

شان یانگ (Sean Yang)، از مدیران تحقیقاتی DRAMeXchange (از زیرمجموعه‌های TrendForce)، بر این باور است که وضعیت کمبود عرضه NAND Flash -- که درنتیجه مهاجرت همه‌جانبه صنعت به سمت استفاده از معماری 3D-NAND حادث شده -- باعث می‌شود که قیمت‌های قراردادی محصولات NAND Flash در سه‌ماهه نخست سال 2017 نیز همچنان با افزایش همراه باشد. وی افزود: «به علت نوسانات فصلی، تقاضای نهایی در مقایسه با سه‌ماهه چهارم سال گذشته افت داشته، بنابراین رشد درآمد ]حاصل از فروش محصولات NAND Flash [ ملایم خواهد بود. در مجموع، از آنجا که انتظار می‌رود تأمین بازار در سراسر امسال محدود باقی بماند، عرضه‌کنندگان می‌توانند امیدوار باشند که در هر سه‌ماهه از سال 2017 شاهد رشد فصلی در درآمد باشند.»

وضعیت کمپانی‌های تولیدکننده NAND Flash در سه‌ماهه چهارم سال 2016

سامسونگ

طی سه‌ماهه پایانی سال 2016، عرضه حافظه‌های NAND Flash سامسونگ از لحاظ بیتی (به عنوان واحد حافظه) با رشد فصلی 11 تا 15 درصد همراه بوده و متوسط قیمت فروش آن نیز بیش از 5 درصد افزایش داشته است. TrendForce این نتایج را به تقاضای قدرتمند برای حافظه‌های ظرفیت‌بالای eMMC، UFS و محصولات SSD نسبت می‌دهد. به همین دلیل بوده که درآمد سامسونگ از راه فروش محصولات NAND Flash در سه‌ماهه پایانی 2016، حدود 20 درصد نسبت به سه‌ماهه سوم افزایش داشته است.

سامسونگ در زمینه تولید حافظه‌های موبایل با ظرفیت بالا -- از جمله eMMC و UFS -- و همچنین درایوهای SSD همچنان پیشتاز خواهد بود. از لحاظ سهم بازار، سامسونگ فاصله زیادی با رقبای دیگر داشته و در نتیجه به‌طور چشمگیری می‌تواند از افزایش قیمت‌های NAND Flash -- که اخیرا رخ داده -- بهره ببرد. ناگفته نماند، سامسونگ برای تمام خطوط تولید درایوهای SSD از معماری 48 لایه‌ای 3D-NAND Flash استفاده می‌کند.

از جمله برنامه‌های شرکت سامسونگ در آینده آن است که گذار از معماری NAND دوبعدی به سه‌بعدی در خط تولید 16 را ادامه دهد. خط تولید 17 و کارخانه سامسونگ در شهر "پیونگ‌تائک" کره برای تولید حافظه با معماری 3D-NAND در نظر گرفته شده‌اند، اما انتظار نمی‌رود این دو مجموعه تا قبل از سه‌ماهه سوم بتوانند در ظرفیت تولید حافظه‌های 3D-NAND سامسونگ تأثیر چشمگیری داشته باشند. بنابراین، عرضه حافظه NAND Flash سامسونگ از لحاظ بیتی (به عنوان واحد حافظه) در سه ماهه اول سال جاری چیزی حدود 4 تا 9 درصد نسبت به سه‌ماهه قبل از آن، کاهش خواهد داشت. اگر طرح‌های سامسونگ مطابق با زمان‌بندی انجام‌شده پیش رود، عرضه حافظه NAND Flash سامسونگ از لحاظ بیتی پس از سه‌ماهه دوم، مجددا افزایش خواهد یافت.

SK Hynix

کمپانی کره‌ای SK Hynix در سه‌ماهه چهارم سال 2016، عرضه درایوهای SSD را کاهش داد، در حالی که تقاضا از سوی برندهای چینی اسمارت‌فون باعث شد که این شرکت عرضه محصولات eMCP را افزایش دهد. در نتیجه، عرضه حافظه NAND Flash از لحاظ بیتی در سه‌ماهه چهارم، نسبت به سه‌ماهه سوم، 3 درصد افت کرد اما متوسط قیمت فروش تراشه‌های NAND Flash در قیاس با فصل قبل 14 درصد افزایش یافت که بسیار قابل‌توجه است. در مجموع، SK Hynix توانست درآمد حاصل از کسب‌وکار NAND Flash خود را نسبت به سه‌ماهه سوم تا 9 درصد افزایش داده و رقم درآمدی خود در آخرین فصل از سال 2016 را به حدود 1.16 میلیارد دلار برساند.

کاهش عرضه اسمارت‌فون در نخستین فصل از سال 2017 از یک طرف و گذار SK Hynix به معماری 3D-NAND از طرف دیگر، عرضه حافظه NAND Flash توسط این شرکت -- از لحاظ بیتی -- را تحت تأثیر قرار خواهد داد، به طوری که ممکن است عرضه حافظه توسط این شرکت بر این پایه تا 5 درصد نسبت به فصل سوم سال 2016 کاهش یابد. این در حالی است که انتظار می‌رود متوسط قیمت فروش تراشه‌های NAND Flash، به دلیل ادامه کمبود عرضه در بازار، همواره رو به افزایش باشد.

برآورد می‌شود که حدود 10 درصد از حافظه‌های عرضه‌شده NAND Flash (از لحاظ بیتی) توسط SK Hynix در سه‌ماهه نخست 2017، با معماری پیشرفته 3D-NAND به تولید برسد. در حال حاضر SK Hynix محصولات 48 لایه‌ای را تولید کرده و در نیمه دوم سال 2017 نیز به تولید محصولات 72 لایه‌ای خواهد پرداخت. انتظار می‌رود تا پایان سال 2017 بیش از 50 درصد از تولیدات NAND Flash شرکت SK Hunix را محصولات با معماری 3D-NAND تشکیل دهد.

توشیبا

توشیبا در حال حاضر روی محصولاتی با معماری 64 لایه‌ای 3D-NAND Flash کار کرده و قصد دارد این محصولات را در نیمه دوم سال 2017 به تولید انبوه برساند. از آنجا که توشیبا هنوز مشغول بالا بردن بازدهی محصولات 64 لایه‌ای خود است، کسب‌وکار حافظه این کمپانی در نیمه نخست سال 2017، روی فروش محصولات 48 لایه‌ای متمرکز خواهد بود. در مجموع، محصولاتی که با معماری 3D-NAND تولید می‌شوند در بین تمام تولیدات NAND Flash توشیبا، سهم نسبتا کمی دارند. با این وجود، توشیبا همچنان به هدف نهایی خود -- یعنی افزایش سهم محصولات 3D-NAND به بیش از 50 درصد، تا پایان سال 2017 -- پایبند است.

Western Digital

درآمد Western Digital از راه فروش محصولات NAND Flash در سه‌ماهه چهارم سال 2016 -- منطبق بر سه‌ماهه دوم سال مالی 2017 این کمپانی -- نسبت به سه‌ماهه قبل از آن 20 درصد رشد داشت که TrendForce آن را به افزایش متوسط قیمت فروش و همچنین افزایش عرضه حافظه از لحاظ بیتی نسبت می‌دهد. از طرفی Western Digital همچنان در بازار درایوهای SSD با قدرت ظاهر می‌شود که این امر حاکی از آن است که خرید کمپانی SanDisk به ادغام مؤثر خطوط تولید HDD و SSD انجامیده است.

Western Digital مدتی است که تراشه‌های 46 لایه‌ای 3D-NAND خود را تولید و وارد چرخه خرده‌فروشی کرده است. همچنین در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی، قرار است درایوهای SSD برای ارائه به شرکت‌های مادر تولیدکننده PC، بر اساس همان معماری 3D-NAND به صورت آزمایشی تولید شوند. انتظار می‌رود تا پایان سال 2017، سهم محصولات تولید شده با معماری 3D-NAND در بین کل تولیدات این شرکت، از 50 درصد فراتر برود.

Micron

کمپانی Micron نیز -- مثل دیگر تولیدکنندگان -- از عرضه محدود و تقاضای بالا در این بازار نهایت استفاده را کرده و سود فراوانی برده است. طی سه‌ماهه پایانی سال 2016 -- که سه‌ماهه نخست سال مالی 2017 کمپانی Micron محسوب می‌شود -- این کمپانی موفق شد میزان عرضه حافظه‌های NAND Flash از لحاظ بیتی را حدود 26 درصد نسبت به سه‌ماهه قبل از آن افزایش دهد. درآمد این کمپانی از راه فروش محصولات NAND Flash نیز با رشد 27 درصدی نسبت به سه‌ماهه قبل، به حدود 1.27 میلیارد دلار رسید.

اگر این درآمد را به تفکیک محصولات -- از قبیل محصولات مربوط به قطعه‌سازی، محصولات موبایلی، محصولات مربوط به خودرو/صنعت و محصولات SSD -- بیان کنیم، سهم هر بخش به ترتیب برابر با 40 درصد، 23 درصد، 15 درصد و 20 درصد خواهد بود. گفتنی است درآمد تمام این بخش‌ها با رشد همراه بود، به جز محصولات مربوط به قطعه‌سازی که افت را تجربه کرد.

سهم محصولاتی که با معماری 3D-NAND تولید می‌شوند در بین تمام محصولات حافظه NAND Flash این کمپانی به بیش از 50 درصد رسیده، که از این منظر، Micron پس از سامسونگ -- از لحاظ تولید حافظه با معماری 3D-NAND -- در رتبه دوم جای می‌گیرد.

همچنین، Micron قصد دارد در نیمه دوم سال 2017، نسل بعدی محصولات 64 لایه‌ای با معماری 3D-NAND را به تولید انبوه برساند. Micron در پی آن است که سهم محصولاتی که با معماری قدیمی‌تر 2D-NAND تولید می‌شوند را بعد از سال 2017، به حدود 10 درصد کاهش دهد. البته این کمپانی برای تأمین تقاضا برای برخی محصولات حافظه‌ای خاص، تولید حافظه با معماری 2D-NAND را حفظ خواهد کرد.

اینتل

تقاضای بالا در بخش درایوهای SSD برای مصارف سازمانی، موجب شد که عرضه حافظه‌های NAND Flash توسط اینتل در سه ماهه چهارم 2016، نسبت به سه‌ماهه قبل از آن بیش از 25 درصد افزایش داشته باشد. همچنین، درآمد اینتل از راه فروش محصولات NAND Flash در سه‌ماهه چهارم، با افزایش 25 درصدی نسبت به سه‌ماهه سوم به 816 میلیون دلار بالغ شد.

طرح‌های اینتل بیانگر آنند که این کمپانی از یک طرف به‌تدریج آن دسته از محصولاتش که با معماری 20 نانومتری و 25 نانومتری تولید می‌شوند را کاهش داده و از طرف دیگر تولید درایوهای SSD -- که برای استفاده در سازمان‌ها و بر اساس هر دو تکنولوژی 3D-NAND و MLC طراحی شده‌اند -- را افزایش خواهد داد. این درایوهای SSD درصورتی که به‌شکل رقابتی قیمت‌گذاری شوند، در بهبود ساختار هزینه‌ای و سودآوری اینتل نقش به‌سزایی خواهند داشت. ناگفته نماند اینتل هم‌اکنون در حال آغاز تولید انبوه محصولاتی است که با استفاده از تکنولوژی‌های 3D-NAND TLC طراحی شده‌اند.