واحد خبر mobile.ir : چند ماه پیش و در جریان کنفرانس Google I/O 2014 -- که در تاریخ 25 ژوئن سال جاری برگزار گردید -- شرکت گوگل نسخه آینده سیستم‌عامل اندروید را با عنوان "Android L" معرفی، و به برخی قابلیت‌ها و خصوصیات آن اشاره نمود. تا اینکه چند روز پیش در تاریخ 15 اکتبر 2014، گوگل با معرفی رسمی و کامل این سیستم‌عامل اعلام نمود که اندروید 5 با نام رمز "Lollipop" یا "آبنبات چوبی" به زودی برای دستگاه‌های سری Nexus و همچنین دستگاه‌های Google Play Edition منتشر خواهد گردید. علاوه بر این در همین مراسم دو عضو جدید خانواده Nexus معرفی شدند: گوشی هوشمند یا فبلت Nexus 6 که توسط موتورولا ساخته شده و تبلت Nexus 9 که HTC وظیفه ساخت آنرا به عهده داشته. بنا به اعلام گوگل این دو دستگاه نخستین دستگاه‌های مجهز به اندروید آبنبات چوبی خواهند بود. پس از این دو عضو تازه وارد، اعضای قدیمی‌تر این خانواده از جمله Nexus 10 ،Nexus 7 ،Nexus 5 و همچنین نسخه‌های Google Play Edition از دو دستگاه HTC One M8 و Motorola Moto G، طی هفته‌های آتی طعم آبنبات چوبی را خواهند چشید. بد نیست اشاره شود که انتشار نسخه 5 از سیستم‌عامل موبایل گوگل در حالی صورت می‌گیرد که با گذشت نزدیک به 1 سال از انتشار نسخه 4.4 این سیستم‌عامل با نام رمز KitKat، هنوز بخش عمده‌ای از دستگاه‌های اندرویدی از آن بی‌بهره‌اند.

اندروید 5 که به گفته تیم توسعه‌دهندۀ آن بزرگترین و بلندپروازانه‌ترین نسخۀ منتشر شده از اندروید تا به امروز است، انبوهی از تغییرات، بهبودها و قابلیت‌های جدید را برای کاربران و توسعه‌دهندگان به ارمغان خواهد آورد. از جمله آن‌ها می‌توان به تغییر ظاهر سراسری سیستم‌عامل بر اساس زبان طراحی جدید گوگل، بهبودهایی در سیستم اعلان‌ها یا notification‌ها، تغییراتی ظاهری در multitasking، برخی قابلیت‌های امنیتی جدید، بهبود مصرف و مدیریت شارژ باتری، ارائه 5 هزار API جدید برای توسعه‌دهندگان، و بسیاری قابلیت‌ها و بهبودهای دیگر اشاره نمود که در ادامه این مطلب به معرفی و تشریح برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.

رابط کاربری مبتنی بر Material Design

واضح‌ترین و جذاب‌ترین تغییر اندروید در نسخه 5، رنگ و روی تازه‌ای‌ست که زبان طراحی جدید گوگل با نام Material Design به آن داده است. گوگل با معرفی این زبان طراحی در کنفرانس I/O 2014، اعلام نمود که این فلسفه جدید طراحی به تدریج رابط کاربری محصولات مختلف این شرکت از جمله سیستم‌عامل اندروید را تحت تاثیر قرار داده و تجربه کاربران را در استفاده از سرویس‌های گوگل ارتقا خواهد بخشید. حال پس از چند ماه انتظار بالاخره سیستم‌عامل اندروید آمیخته شده با متریال دیزاین به دست کاربران خواهد رسید.

این رابط کاربری جدید با حفظ سادگی و اختصار، سعی در ایجاد یک فضای سه‌بعدی با کمک سایه‌ها و جلوه‌های نوری دارد. همچنین طبق اصول طراحی مدرن، محتوا در کانون توجه قرار گرفته و از حواشی زاید پرهیز گردیده است. در سرتاسر این رابط کاربری جدید، خصوصا در اطراف متن‌ها استفاده فراوانی از فضاهای سفید گردیده است. حرکات و انیمیشن‌ها به دقت و با جزئیاتی زیبا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که معنادار بوده و کاربر بتواند با مشاهده آن‌ها، ماهیت عناصر مختلف و روابط بین آن‌ها را حس نموده و فراگیرد. این تغییرات ظاهری بی‌سابقه در اندروید موجب گردیده است تا رابط کاربری آن نسبت به گذشته به مراتب جذاب‌تر، رنگارنگ‌تر، طبیعی‌تر و روان‌تر به نظر برسد. بنا به توصیف گوگل از سیستم‌عامل جدیدش، حرکات هدفمند و روان، عناصر بصری آشنا و ساختار طبیعی و ملموس تعامل کاربر با سیستم‌عامل، کار کردن با اندروید را بسیار راحت‌تر و دلپذیرتر از گذشته خواهد نمود.

اعلان‌ها یا notification ها

قسمت اعلان‌ها نیز مطابق با الگوی متریال دیزاین تغییر چهره داده و هر اعلان در قالب یک کارت ظاهر می‌گردد. اکنون این کارت‌ها علاوه بر قسمت اعلان‌ها -- که با کشیدن انگشت از بالای صفحه به سمت پایین ظاهر می‌گردد --، همچون iOS بر روی صفحه قفل گوشی نیز قابل رویت و پاسخگویی خواهند بود. علاوه بر این به منظور اجتناب از شلوغ شدن صفحه قفل با اعلان‌های کم اهمیت و یا قرار گرفتن اطلاعات شخصی در معرض دید دیگران، کاربر قادر خواهد بود نوع اعلان‌هایی که می‌توانند در این قسمت ظاهر شوند را مشخص نماید. طبق ادعای گوگل، اندروید قادر خواهد بود اعلان‌هایی را که برای کاربر از اهمیت بیشتری برخوردارند شناسایی و اولویت‌دهی نموده، و موارد کم‌اهمیت‌تر را مخفی نماید. همچنین برای سازماندهی بیشتر، اعلان‌ها در قالب دسته‌هایی بر اساس اپلیکیشنی که آن‌ها را ایجاد نموده است، گروه‌بندی می‌شوند.

در این نسخه از اندروید، هنگام استفاده از گوشی کاربر می‌تواند به محض رسیدن هر اعلان از طریق بنری که در بالای صفحه ظاهر می‌گردد از محتوای آن مطلع گردیده، در صورت تمایل به کمک کنترل‌های موجود بر روی همان بنر به آن پاسخ داده و یا با صرف نظر از آن، بدون وقفه به کار خود ادامه دهد. به عنوان مثال چنانچه در هنگام مرور وب، تماشای یک فیلم و یا پخش موسیقی با تلفن همراه کاربر تماس گرفته شود، تماس ورودی از طریق بنری در بالای صفحه به اطلاع او رسیده و این امکان را خواهد داشت تا بدون خروج از برنامه جاری رد تماس نموده، تماس را بدون پاسخ گذاشته و یا به آن پاسخ دهد -- که البته در حالت آخر پخش صدا و تصویر در اپلیکیشن جاری موقتا متوقف خواهد شد --. همچنین امکانی شبیه به قابلیت "Do Not Disturb" در iOS نیز برای کابران اندروید آبنبات چوبی فراهم گردیده است. بدین صورت که کاربر می‌تواند دستگاه خود را در یکی از سه حالت "None"، "Priority" و یا "All" قرار دهد. در حالت اول هیچ‌گونه مزاحمت و سر و صدایی از سوی دستگاه اندرویدی کاربر ایجاد نشده و در حالت سوم -- که همان حالت طبیعی‌ست -- تمامی اعلان‌ها به اطلاع کاربر خواهد رسید. اما در حالت دوم که جالب‌تر و کاربردی‌تر به نظر می‌رسد، کاربر امکان اولویت‌دهی به اشخاص و اپلیکیشن‌های مورد نظر خود را خواهد داشت تا بدین ترتیب به جز اعلان‌هایی که برای او از اهمیت بالایی برخوردارند، مزاحمت و اعلان دیگری از سوی دستگاه خود دریافت ننماید.

به اشتراک‌گذاری دستگاه

امکان تعریف چندین نام‌کاربری برای یک دستگاه که از نسخه 4.2 برای تبلت‌ها فراهم گردیده بود، اکنون همراه با برخی بهبودها و قابلیت‌های جدید برای گوشی‌های هوشمند نیز قابل استفاده خواهد بود. بدین ترتیب مالک یک دستگاه اندرویدی می‌تواند حساب‌های کاربری مختلفی برای همسر، فرزند، دوست و یا همکار خود ایجاد نموده و تنظیم نماید که هر کدام به چه اپلیکیشن‌ها و تنظیماتی از دستگاه دسترسی داشته باشند. یک حالت پیش‌فرض هم برای مهمان در نظر گرفته شده است که در این حالت تنها امکانات و بخش‌های بسیار محدودی از دستگاه قابل دسترسی خواهند بود. دیگر قابلیت جالبی که بدین ترتیب فراهم گردیده، این امکان است که کاربران اندروید در صورت به همراه نداشتن دستگاه خود می‌توانند با استفاده از اکانت گوگل خود به هر دستگاه دیگری که مجهز به اندروید 5 باشد وارد گردیده و علاوه بر استفاده از امکانات اولیه دستگاه، به بسیاری از اطلاعات خود از جمله شماره‌‌ تماس‌ها، پیام‌ها، رویدادها و عکس‌هایی که بر روی سرورهای گوگل ذخیره شده‌اند، دسترسی یابد.

تغییرات و بهبودهای مربوط به شارژ باتری

‌مدتی‌ست که گوگل مجموعه اقداماتی را در قالب پروژه "Volta" به منظور بهینه‌سازی مصرف باتری آغاز نموده، که نتیجه این بهبودها را در آبنبات چوبی شاهد خواهیم بود. بخشی از این بهبودها عمومی بوده و در مصرف بهینه شارژ باتری توسط سیستم‌عامل نقش خواهند داشت. بخشی دیگر از این قابلیت‌های کاهش مصرف شارژ ، با قرار گرفتن سیستم‌عامل در حالت "Battery Saver" فعال گردیده و به ادعای گوگل قادر خواهند بود تا سقف 90 دقیقه به مدت زمان دوام شارژ باتری بیافزایند. کاربر قادر خواهد بود این حالت را به صورت دستی فعال نموده و یا تنظیم نماید تا در هنگام کاهش میزان شارژ تا حدی مشخص فعال گردد. همچنین ابزار جدیدی با نام "Battery Historian" برای توسعه‌دهندگان فراهم گردیده است که امکان مشاهده چگونگی مصرف باتری توسط اپلیکیشن‌ها و اجزای سخت‌افزاری مختلف را در هر زمان میسر می‌سازد. از دیگر قابلیت‌های جدید مرتبط با شارژ باتری می‌توان به امکان مشاهده مدت زمان باقیمانده تا پایان شارژ باتری و همچنین مدت زمان باقیمانده تا شارژ کامل در شرایط متصل بودن دستگاه به شارژر اشاره نمود.

بخش تنظیمات سریع

قسمت تنظیمات سریع یا Quick Settings هم متاثر از زبان طراحی جدید گوگل تغییر چهره داده و با کشیدن همزمان دو انگشت از بالای صفحه به سمت پایین، منوی تنظیمات سریع را که شامل کنترل‌هایی برای WiFi، Hotspot، GPS، Bluetooth، چراغ قوه و مواردی دیگر است، مشاهده خواهید نمود. مشابه آنچه پیش‌تر در iOS مشاهده نموده بودیم، اکنون در اندروید هم امکان تغییر میزان روشنایی صفحه توسط کاربر بدون نیاز به غیرفعال نمودن قابلیت "تنظیم روشنایی خودکار"، فراهم گردیده است.

دیگر قابلیت‌ها و تغییرات

قسمت Multitasking تغییر شکل یافته و در منوی مربوطه که در نسخه‌های قبلی به صورت یک لیست ظاهر می‌گردید، اپلیکیشن‌های جاری -- که در پس‌زمینه در حال اجرا و یا نیمه متوقف هستند -- را به صورت پشته‌ای از کارت‌ها مشاهده خواهید نمود. مشابه این ساختار را پیش‌تر در حالت مرور تب‌های باز در اپلیکیشن مرورگر کروم برای اندروید دیده بودیم.

گوگل در نسخه جدید اندروید راه جدیدی برای باز نمودن قفل دستگاه ارائه نموده است. به این صورت که کاربر با استفاده از این قابلیت می‌تواند با اتصال و معرفی یک ابزار جانبی شخصی که با استفاده از Bluetooth و یا NFC به دستگاه اندرویدی متصل می‌شود (همچون هندزفری و یا یک ساعت هوشمند)، قفل صفحه را تنظیم نماید تا به محض اتصال و نزدیک شدن آن ابزار جانبی به دستگاه اندرویدی مورد نظر، قفل صفحه دستگاه به صورت خودکار باز شود.

با قابلیت کاربردی دیگری، کاربر خواهد توانست با استفاده از NFC و چسباندن دستگاه جدیدش به دستگاه قدیمی‌تر -- که البته هر دو مجهز به نسخه 5 و یا بالاتر از اندروید هستند --، اطلاعات، تنظیمات و حساب‌های کاربری خود را به دستگاه جدید منتقل نماید.

در زمینه عکس‌برداری نیز قابلیت‌های حرفه‌ای جدیدی اضافه شده اند، از جمله پشتیبانی از تصاویر خام (raw image)، کنترل‌های جدیدی برای تنظیم فلش، لنز و سنسور دوربین، و همچنین امکان عکس‌برداری با سرعت 30 فریم در ثانیه و با رزلوشن کامل.

در اندروید 5 انتقال اتصال اینترنت از WiFi به Data به مراتب بهتر صورت گرفته و کاربران خواهند توانست در میان یک مکالمه صوتی یا تصویری مبتنی بر اینترنت، جابجا گردیده و با خروج از منطقه پوشش WiFi، در صورت فعال بودن Data، بدون بروز وقفه و قطع شدن مکالمه جاری بصورت خودکار از اینترنت اپراتور مخابراتی خود برای ادامه مکالمه استفاده نمایند.

از دیگر تغییرات و بهبودها می‌توان به پشتیبانی از پردازنده‌های 64 بیتی، بهبود الگوریتم جستجوی دستگاه‌های بلوتوث و پشتیبانی اندروید از زبان‌های جدیدی که اکنون مجموعا به بیش از 68 زبان می‌رسند، اشاره نمود.

در انتها لازم به ذکر است که اندروید آبنبات چوبی با تغییرات و قابلیت‌های جدید فراوانی همراه گردیده که در این مطلب سعی شد به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شود.