واحد خبر mobile.ir : بازار شایعه در دنیای فناوری -- به ویژه دنیای پر شتاب فناوری های مرتبط با تلفن همراه -- بسیار داغ است و بسیاری از این شایعات هرگز به وقوع نخواهند پیوست. به همین جهت در سایت mobile.ir به ندرت به منتشر کردن شایعات و اخباری که صحت آنها مورد تأیید منابع معتبر نرسیده می پردازیم. اما اگر منبع شایعه منبعی بسیار مشهور بوده و محتوای آنچه گفته شده منطبق بر تحولات روز دنیای فناوری باشد و منابع خبری معتبری نیز به بازنشر آن خبر بپردازند، وضعیت کمی متفاوت خواهد بود.

وب سایت TechCrunch به تازگی در گزارشی به معرفی یکی از پروژه های محرمانه فیس بوک پرداخته. این پروژه که بنا بر گزارش TechCrunch پروژه Spartan نامیده می شود پلتفرم جدیدیست که فیس بوک در صدد است تا آنرا عرضه نماید. این پلتفرم بر اساس فناوری HTML5 بنا نهاده شده ودرابتدا کاربران محصولات اپل را هدف قرار داده است. با استفاده از این پلتفرم کاربرانی که از مرورگر سافاری بر روی گوشی آیفون یا تبلت آی پد خود استفاده می کنند قادر خواهند بود تا برنامه هایی را که بر اساس فناوری HTML5 با استفاده از پلتفرم فیس بوک نوشته شده اجرا نمایند و بدین ترتیب به نوعی فروشگاه برنامه های اپل (App Store) دور زده می شود.

TechCrunch می گوید «تصور نمائید که نسخه وب تحت موبایل فیس بوک را بارگذاری نموده اید و با فهرست بازشونده ای که حاوی این نوع جدید از برنامه ها است مواجه می شوید. با کلیک نمودن بر روی هر یک از برنامه ها آن برنامه بارگذاری شده (از روی سروری که سازنده برنامه برای آن در نظر گرفته) و بلافاصله لفافی از فیس بوک برنامه را تحت کنترل خود در می آورد. این لفاف (Wrapper) برخی از عملکردهای پایه ای فیس بوک را در دسترس برنامه قرار داده و قابلت استفاده از برخی اجزاء کلیدی فیس بوک -- نظیر *Credits -- را برای برنامه فراهم می آورد.» (*Facebook Credits یک واحد پول مجازی است که کاربران را قادر می سازد که اقلامی را بر روی بازی ها و برنامه های مبتنی بر بستر فیس بوک خریداری نمایند.)

TechCrunch مدعی شده که در حال حاضر نزدیک به 80 توسعه دهنده برنامه خارج از کمپانی فیس بوک با این کمپانی بر روی پروژه Spartan کار می نمایند و هدف این تیم ها توسعه برنامه هایی نظیر بازی ها و برنامه های خواندن اخبار بر اساس پلتفرم جدید فیس بوک است.

هرچند فروش برنامه ها در App Store می تواند برای توسعه دهندگان برنامه ها بسیار جذاب بوده و آنها را از ساخت برنامه های وابسته به مرورگر دور نگاه دارد، اما با استفاده از Credits فیس بوک در پروژه Spartan، توسعه دهندگان برنامه ها قادر خواهند بود که برنامه ها و اقلامی در داخل برنامه ها را به فروش برسانند و این نیز می تواند برای آنها جذابیت داشته باشد. در این صورت اگر پلتفرم جدید فیس بوک با استقبال از طرف برنامه نویسان و کاربران مواجه شود ممکن است آسیبی جدی به درآمد اپل از طریق اکوسیستم بسته iOS برسد.

البته بدیهیست که در حال حاضر برنامه های ساخته شده بر اساس HTML5 شاید نتوانند کارآیی مشابه با برنامه های Native بسترهای موبایل داشته باشند اما مزیت برنامه های HTML5 امکان اجرای آنها بر روی گستره وسیعی از مرورگرها و سیستم عامل های گوناگون است و این می تواند مزیت بزرگی برای برنامه نویسان باشد. مزیتی که کمپانی ادوبی نیز با عرضه Adobe Air به دنبال آن است (Adobe Air امکان استفاده از فناوری های شناخته شده وب -- نظیر فلش، جاوا اسکریپت، HTML و CSS -- را برای ساخت برنامه های مستقل، بدون داشتن محدودیت های مرورگر وب و با امکان تعامل با سیستم عامل برای برنامه نویسان فراهم می آورد.) با توجه به ویژگی مستقل بودن از سیستم عامل که HTML5 داراست، قاعدتاً بستر اندروید و دیگر بسترهای موبایل اهداف آینده پروژه Spartan را تشکیل خواهند داد.

شکی نیست که فیس بوک با نزدیک به 700 میلیون کاربر در موقعیتی است که می تواند کمپانی های دیگر را به چالش کشاند. در سال های اخیر این کمپانی با کمپانی مایکروسافت -- رقیب دیرینه اپل -- ارتباط تنگاتنگی داشته ولی ظاهراً روابط این کمپانی با اپل چندان مناسب نیست. سال گذشته فیس بوک و اپل نتوانستند به تفاهمی برای یکپارچه سازی فیس بوک و شبکه اجتماعی موسیقی محور اپل (Ping) برسند و استیو جابزعنوان نمود که فیس بوک به دنبال "شرایط سنگینی" بوده است. اخیراً نیز با معرفی iOS 5 معلوم شد که عملکرد توئیتر (یکی از رقبای اصلی فیس بوک) به خوبی با این سیستم عامل ادغام شده و کاربران می توانند از برنامه های گوناگون توئیت نموده و تصاویر، ویدیوها و موقعیت مکانی خود را به اشتراک گذارند (به اینجا مراجعه نمائید.)

هرچند نمی توان به صحت خبر درج شده توسط TechCrunch کاملاً اطمینان داشت اما متکی بودن اپل به App Store می تواند پاشنه آشیل این کمپانی تلقی شده و شاید رونق گیری برنامه های مبتنی بر HTML5 خارج از حیطه تسلط اپل ضربه بزرگی به امپراتوری این کمپانی بزند. فراموش نکنیم که مدیر عامل ادوبی نیز همواره دلیل بایکوت شدن فلش از سوی اپل را رقابت این فناوری با برنامه های App Store و دور زدن اکوسیستم تحت سلطه اپل می داند.