واحد خبر mobile.ir : در ماه گذشته نزاع میان کمپانی های اپل و ادوبی بر سر فناوری فلش به اوج خود رسید. درست چند روز پیش از معرفی محصولات جدید ادوبی توسط این کمپانی، کمپانی اپل تغییراتی را در مجوز استفاده از کیت توسعه نرم افزار (SDK) مربوط به سیستم عامل آیفون اعمال نمود که استفاده از ابزارهایی مشابه کامپایلر برنامه Flash Professional CS5 را برای تولید کد بومی برنامه های نسخه چهارم سیستم عامل آیفون ممنوع می کند.

کمپانی ادوبی که به دلیل عدم همکاری اپل نتوانست پلاگین Flash Player را برای مرورگرهای وب سیستم عامل آیفون عرضه کند راهی را برای دور زدن برخی از محدودیت های بستر آیفون یافت -- امکان تبدیل برنامه های فلش به برنامه های بومی آیفون. در این صورت محدودیت عدم مشاهده فایل های فلش در مرورگر آیفون به قوت خود باقی می ماند ولی امکان نوشتن برنامه های مستقل آیفون برای خیل عظیم برنامه نویسان فلش بوجود می آمد.

با این هدف، ویژگی نوینی به نسخه جدید محیط توسعه فلش یعنی Flash Professional CS5 اضافه شد و آن امکان دریافت خروجی برای آیفون بود. اما کمپانی اپل که اکوسیستم آیفون را در قبضه خود دارد و هر برنامه سیستم عامل آیفون باید از فیلتر این کمپانی بگذرد تا در فروشگاه برنامه های آیفون یعنی App Store عرضه شود، با تغییری که در مجوز استفاده از کیت توسعه نرم افزار سیستم عامل آیفون اعمال نمود عملاً جلوی استفاده از محیط توسعه فلش برای تولید برنامه های آیفون را گرفت.

در بخشی از توافق نامه این مجوز جدید آمده است:

«برنامه ها تنها می توانند از API های مستند (Documented APIs)، به روشی که توسط اپل تجویز شده استفاده نمایند و نباید از API های خصوصی (private) استفاده کرده و یا آنها را فراخوانی کنند. برنامه ها باید به زبان های ، Objective-C   C++ ، C و یا جاوااسکریپت بگونه ای که توسط موتور WebKit سیستم عامل آیفون اجرا می شود نوشته شده باشند و تنها کد های نوشته شده به زبان C ، C++ و Objective-C می تواند کامپایل شده و به API های مستند لینک گردد (به عنوان مثال برنامه هایی که از طریق ترجمه واسط و یا یک لایه سازگارکننده و یا یک ابزار به API های مستند لینک گردند ممنوع است.)»

عدم وجود پلاگین فلش بر روی آی پد مانع از دیدن ویدیوهای فلش در سایت هایی نظیر CNN و hulu بر روی این دستگاه است

کمپانی ادوبی مدعی است که اپل برای در اختیار داشتن انحصاری بازار برنامه های آیفون و از دور خارج کردن کمپانی های دیگر نظیر ادوبی دست به چنین تغییری زده است. اما اپل منکر این موضوع است و مدعیست استفاده از تکنولوژی های باز و استاندارد، بحث فنی و تجربه کاربری مناسب محور این تغییر است.

 استیو جابز -- مدیر عامل اپل -- در نامه ای سرگشاده ایراداتی را به فناوری فلش وارد نمود و طی این نامه شش دلیل عمده را برای ممانعت از بکارگیری فلش بر روی آیفون ذکر کرد:

1. انحصاری بودن فناوری فلش در مقابل فناوری های استاندارد غیر انحصاری نظیر CSS، HTML5 و جاوااسکریپت
2. امکان مرور وب بطور کامل بدون استفاده از فلش با استفاده از فناوری های جایگزین برای ویدیو نظیر H.264
3. پائین بودن قابلیت اطمینان، امنیت و کارآیی فلش
4. کاهش طول عمر باطری در صورت استفاده از ویدیوهای فلش
5. عدم سازگاری کامل فلش با واسط های مبتنی بر صفحه لمسی
6. ایجاد یک لایه واسط برای اجرای برنامه و عدم استفاده از ظرفیت کامل بستر آیفون بدلیل مستقل بودن فلش نسبت به بستر سیستم عامل یا به عبارتی Cross-Platform بودن آن

پس از آن ادوبی نیز کوتاه نیامد و سخنان جابز را حاکی از انحصار طلبی این کمپانی و غیر واقعی دانست و عنوان نمود که توسعه فناوری فلش برای بستر آیفون را رها کرده و به توسعه این فناوری برای سیستم عامل های رقیب آیفون نظیر اندروید گوگل می پردازد.

اما ظاهراً دامنه جدال بالا گرفته و شنیده ها حاکی از آن است که ادوبی شکایتی را بر علیه اپل تنظیم و به مراجع قانونی عرضه نموده.

دیروز منابع مختلفی عنوان نمودند که وزارت دادگستری و کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده آمریکا در حال بررسی موضوع رسیدگی احتمالی به نقض قوانین ضد انحصار توسط اپل هستند. گفته می شود که این مراجع احتمالاً تصمیم اخیر اپل در مورد منع استفاده توسعه دهندگان از کامپایلرهای Cross-Platform برای تولید برنامه های آیفون، آی پاد تاچ و آی پد را مورد رسیدگی قرار خواهند داد.

در صورت رسیدگی به این موضوع از طرف مراجع، دو نکته باید روشن شود: اول آنکه آیا سیاست اپل در قبال توسعه دهندگان تأثیر ضد رقابتی در بازار ایجاد خواهد نمود و دوم اینکه آیا این کمپانی دلایل قابل قبول تجاری برای اعمال چنین محدودیت هایی دارد.

گمانه زنی ها حاکی از آن است که اپل ممکن است با تغییر مجدد توافقنامه جدید کیت توسعه نرم افزار آیفون مانع از این رسیدگی گردد. اما برخی از تحلیلگران بر این باورند که با توجه به انحصاری نبودن بازار گوشی های هوشمند احتمال آنکه دولت بتواند رأیی به زیان اپل صادر کرده و یا جریمه ای را برای این کمپانی در نظر بگیرد کم است و تغییر مجدد توافقنامه توسط اپل می تواند نشان از عقب نشینی این کمپانی بوده و زمینه تجسس های قانونی بیشتری را فراهم آورد.

برخی منابع خبری دیگر اعلام داشته اند که رسیدگی به تخلفات احتمالی اپل و مطابقت دادن سیاست های این کمپانی با قوانین ضد انحصار فراتر از بحث توافقنامه کیت توسعه نرم افزار آیفون است و بستر تبلیغاتی جدید iAd این کمپانی نیز می تواند جزء موارد دیگر انحصارطلبی این کمپانی تلقی گردد. سیاست جدید اپل مانع از استفاده از ابزارهای تحلیلی کمپانی های طرف سوم و قراردادن این ابزارها در دل برنامه های سیستم عامل آیفون می شود و بدین ترتیب شبکه های تبلیغاتی رقیب را در ارائه مناسب تبلیغات سیستم عامل آیفون ناکام می گذارد.

باید منتظر بمانیم تا ببینیم آیا قوانین سرسختانه ضد انحصار در آمریکا می توانند سیاست های اپل را در بازار گوشی های موبایل و کامپیوترهای قابل حمل تغییر دهند -- همانگونه که سیاست های مایکروسافت را در بازار مرورگر و سیستم عامل تغییر دادند.