واحد خبر mobile.ir : سیستم ثبت اختراع – یا در اصطلاح "پتنت" – برای ترویج و حمایت از نوآوری ابداع شد، اما متأسفانه برخی افراد و شرکت‌ها با اهداف سودجویانه، آن را به یک بیزنس تبدیل کرده‌اند. اگر بخواهیم واضح‌تر بیان کنیم، شرکت‌هایی که به آنها "پتنت ترول" (patent troll) گفته می‌شود، برای پتنت‌هایی که خودشان هیچ‌گاه ایجاد نکرده و یا از آنها استفاده نمی‌کنند، از دیگر شرکت‌ها شکایت کرده و ادعای غرامت می‌کنند. وجود این پتنت ترول‌ها حتی برای کمپانی‌های بزرگی چون گوگل، اپل، سامسونگ و مایکروسافت نیز یک تهدید محسوب می‌شوند. اما طبق خبرهای شنیده‌شده، به نظر می‌رسد کمپانی گوگل برای پایان دادن به این کشمکش‌ها و کوتاه کردن دست سودجویان از این آشفته‌بازار، راه‌حل جدیدی دارد.

کمپانی گوگل در روز دوشنبه 3 آوریل 2017 (14 فروردین 1396) در وبلاگ رسمی خود از طرحی جدید برای خاتمه دادن به منازعات حوزه پتنت‌ خبر داد. "توافق میان-مجوزی شبکه اندروید" نام رسمی این معاهده است که گوگل برای سهولت، آن را PAX نامیده است. واژه pax در زبان لاتین به معنای "صلح" است.

به موجب این معاهده، اعضای PAX، امتیاز صدور پتنت‌های مربوط به اپلیکیشن‌های اندروید و گوگل (بدون حق اختراع یا اصطلاحا royalty-free patent licenses)، روی دیوایس‌های واجد شرایط را به یکدیگر اعطا می‌کنند. این اتحاد، که عملکردی مشابه یک شرکت تسویه وجوه (clearing house) داشته و با شرکای اندرویدی گوگل توسعه یافته است، ضمانت می‌کند که از این به بعد به جای تهدیدات حوزه پتنت، مفاهیمی چون نوآوری و انتخاب مصرف‌کننده، محرک کلیدی اکوسیستم اندروید خواهند بود. عضویت در معاهده PAX رایگان بوده و برای همه امکان‌پذیر است.

کمپانی گوگل، سیستم عامل اندروید را به شکل متن-باز توزیع نمود تا همه بتوانند به شکل رایگان از آن استفاده کنند. این ویژگی، دست شرکت‌های سازنده دیوایس‌های اندرویدی و کاربران را در انتخاب باز گذاشته است. اکوسیستم اندروید به قدری رشد کرده که هم‌اکنون بیش از 400 شرکت سازنده و 500 اپراتور عرضه‌کننده را شامل می‌شود. همین گستردگی باعث شده تا به عنوان نمونه فقط در سال گذشته بیش از 4 هزار دیوایس مهم اندرویدی تولید شده و کاربران فعال اندروید را به 1.6 میلیارد نفر برساند. بنا بر آنچه در وبلاگ گوگل آمده، این کمپانی بر این باور است که معاهده PAX، باز بودن اندروید را برای اعضا بیشتر نموده و با برقراری صلح و آرامش در فضای پتنت‌ها، در وقت و پول اعضا صرفه‌جویی کرده و باعث می‌شود اعضا بتوانند وقت و پول‌شان را صرف خلق ایده‌های جدید نمایند.

کمپانی‌هایی که تاکنون به عضویت PAX درآمده‌اند عبارتند از: گوگل، سامسونگ الکترونیکس، ال‌جی الکترونیکس، اچ‌تی‌سی، Foxconn Technology Group ،HMD Global ،Coolpad، BQ و Allview. در حال حاضر، مجموعا امتیاز بیش از 230 هزار پتنت در سراسر دنیا به این کمپانی‌ها تعلق دارد. طبق ادعای گوگل، هرچه به تعداد اعضای PAX افزوده شود، اعضا از آزادی بیشتری برای نوآوری در کارشان برخوردار بوده و به این ترتیب، صلح و آرامش و ارزش بیشتری در انتظار آنها خواهد بود.

با تمام این اوصاف، ماهیت PAX هنوز به طور شفاف مشخص نیست. ظاهر امر این است که کمپانی‌هایی که به عضویت PAX در می‌آیند، مطمئن هستند که در زمینه پتنت‌ها، شکایتی از سوی سایر اعضا علیه آنها انجام نخواهد شد (حداقل برای پتنت‌هایی که در توافق ذکر شده‌اند). اما اینکه آیا این کمپانی‌ها به موجب عضویت در PAX از شکایت شرکت‌های "پتنت ترول" نیز مصون می‌مانند یا خیر، هنوز مشخص نیست. اما احتمالا قدرت جمعی اعضای PAX از هر پتنت ترولی به مراتب بیشتر خواهد بود.

یکی دیگر از محدودیت‌های PAX این است که ظاهرا به اپلیکیشن‌های اندروید و گوگل روی دیوایس‌های واجد شرایط محدود می‌شود. منظور از "دیوایس‌های واجد شرایط" در اینجا، دیوایس‌هایی است که با شرایط "سازگاری با اندروید" (Android Compatibility) همخوانی داشته باشد که به ناچار بایستی رسما با خدمات Google Play عرضه شده باشند. به نظر می‌رسد که این پتنت‌ها، فقط پتنت‌های مربوط به حوزه نرم‌افزار را شامل شوند، که در این صورت باز هم امکان سودجویی از طریق شکایت از پتنت‌های سخت‌افزاری به قوت خود باقی خواهد ماند.

PAX جدیدترین راه‌حل گوگل برای پایان دادن به درگیری‌های حوزه پتنت به شمار می‌رود. این کمپانی قبلا نیز راه‌حل‌هایی نظیر LOT Network و Open Patent Non-assertion Pledge را در این زمینه ارائه کرده بود. به علاوه، گوگل در طرح‌هایی مثل Open Invention Network و IP3 – که توسط شرکت Allied Security Trust ایجاد شده بود – نیز مشارکت داشته است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از وب‌سایت PAX دیدن کنید.